"Trên thực tế hiện nay, việc nói tục, chửi thề đã thành thói quen, khá thông dụng ở một bộ phận không nhỏ trong giới trẻ, đặc biệt là khi ra khỏi nhà, rời khỏi trường, lớp, giao tiếp với bạn bè qua mạng xã hội. Các em xem đó là việc bình thường, nói không ngượng mồm. Đôi khi, các em coi đó là cách thể hiện “đẳng cấp”, bất cần đời".

Người lớn cần quan tâm giáo dục trẻ biết nói lời hay, chuẩn mực từ khi còn bé, lúc còn học ở trường, khi tham gia các hoạt động xã hội. Ảnh minh họa: Thanh Tùng

5 nguyên nhân khiến trẻ nói tục, chửi thề

Lý do thì nhiều, nhưng theo ông Ngai, cơ bản tập trung vào 5 nguyên nhân.

Thứ nhấtlà gia đình thiếu quan tâm giáo dục con, cháu về lời ăn, tiếng nói thật chuẩn mực ngay khi các em bắt đầu học nói (nên nói gì, không được nói gì và tại sao như vậy), từ khi các em còn bé (dạy con từ thuở còn thơ).

Người lớn trong nhiều gia đình chưa thật sự làm gương, thiếu gương mẫu trong giao tiếp, còn văng tục, chửi thề một cách thoải mái trước mặt con cháu và không kịp thời giáo dục, nhắc nhở, uốn nắn khi các em vi phạm, không xử phạt nghiêm minh khi các em tái phạm.

Thứ hailà chương trình môn giáo dục đạo đức chưa thật sát với từng lứa tuổi, đặc biệt với học sinh mầm non, tiểu học là đối tượng cần "học ăn, học nói, học gói, học mở". Môn học này chưa chú trọng đúng mức đến việc rèn kỹ năng giao tiếp cho các em.

Thứ balà ở trường học, tuy trong bản nội quy từng trường đều có quy định học sinh không được nói tục, chửi thề... nhưng việc này không được quan tâm thường xuyên khi sinh hoạt toàn trường, trong tiết sinh hoạt hàng tuần của giáo viên chủ nhiệm, trong tiết học môn Đạo đức, môn Giáo dục công dân... Khi phát hiện học sinh nói tục, chửi thề thì không ít giáo viên làm ngơ, không kịp thời nhắc nhở, chấn chỉnh (một phần do ngại đụng chạm, nhất là học sinh vi phạm không học ở lớp mình làm giáo viên chủ nhiệm). Học sinh vi phạm nói tục, chửi thề nhiều lần chưa được xử lý nghiêm minh, giáo dục đến nơi đến chốn với những biện pháp giáo dục phù hợp.

Thứ tưlà học sinh bị tác động bởi môi trường giao tiếp từ trong gia đình, khu phố, ngoài xã hội và trên các trang mạng xã hội.

Và thứ nămlà bản thân học sinh còn hạn chế về nhận thức, chưa thấy việc nói tục, chửi thề là một tật xấu (vì nhiều người lớn xung quanh mình vẫn nói thường xuyên ở mọi nơi, mọi lúc nhưng có ai bị sao đâu?). Có em coi việc nói tục, chửi thề là “model” của thời đại hiện nay, thể hiện bản lĩnh cá nhân của mình.

Lê Huyền - Ngân Anh (ghi)

Bàn thắng:

Argentina: Messi 23' (pen), 108', Di Maria 36'

Pháp: Mbappe 79' (pen), 82', 118' (pen)

Lịch thi đấu chung kết World Cup 2022

Lịch thi đấu tranh hạng 3 World Cup 2022

Trước "hiện tượng" Maroc chơi đầy hưng phấn, Phápchọn lối chơi biết mình biết người và có bàn thắng mở tỉ số ngay ở phút thứ 5, nhờ công của hậu vệ cánh trái Theo Hernandez.

Đội bóng châu Phi mải mê tấn công tìm bàn gỡ và dính đòn "hồi mã thương" ở phút 79. Cầu thủ vào sân thay người Kolo Muani kết thúc pha tổ chức tấn công bài bản của Les Blues để ấn định chiến thắng 2-0. Thầy trò HLV Didier Deschamps giành quyền vào chung kết World Cup 2022, gặp Argentina.

Trước đó, các vũ công tango với phong độ xuất sắc của Lionel Messi khi ghi bàn mở tỉ số rồi kiến tạo để đàn em Julian Alvarez hoàn tất cú đúp, ấn định tỉ số 3-0 cho Argentinatrước Croatia.

Như vậy, Pháp gặp Argentina đã tạo nên trận chung kết World Cup trong mơ. Bởi ở đó, hai người đồng đội trong màu áo CLB PSG Mbappe sẽ đối đầu Messi.

Trong khi đó, để thua ở bán kết, Croatia và Maroc sẽ gặp nhau ở trận tranh hạng Ba World Cup 2022.

Theo lịch, trận chung kết World Cup 2022diễn ra vào lúc 22h ngày Chủ nhật 18/12. Trước đó đúng một ngày là trận tranh hạng Ba.

Tình hình lực lượng:

Argentina: Montiel và Acuna trở lại. Papu Gomez chưa bình phục.

Pháp: Rabiot cùng Upamecano hồi phục sau khi nhiễm virus. Varane, Konate và Coman chờ diễn biến mới.

Đội hình xuất phát

Argentina: : E.Martinez; Molina (Montiel, 91’), Romero, Otamendi, Tagliafico (Dybala, 120+2’); De Paul (Paredes, 102’), Fernandez, Mac Allister (Pazzella, ); Di Maria (Acuna, 64’), Messi, Alvarez (Lautaro Martinez, 102’).

Pháp: Lloris; Kounde (Disasi, 120+1’), Varane, Upamecano, T.Hernandez (Camavinga, 71’); Griezmann (Coman, 71’), Tchouameni, Rabiot (Fofana, 96’); Dembele (Kolo Muani, 41’), Giroud (Thuram, 41’), Mbappe.

Thương cô học trò học giỏi nhưng nguy cơ mất chữ

Cuộc sống hàng ngày của cô học trò nghèo mồ côi diễn ra trong căn nhà chưa đầy 15m2 ở ấp Rạch Cui, xã Khánh Bình, huyện Trần Văn Thời (Cà Mau). Vừa mới chào đời, cha em đã bỏ đi biệt tích. Mẹ mất khi Nhung chưa tròn 2 tuổi do căn bệnh tim, khiến mảnh đời nhỏ bé bỗng trở nên cô đơn, côi cút.

Nhung về sống cùng ông bà ngoại. Cách đây 5 năm, ông ngoại qua đời. Hai bà cháu cùng người cậu lại về ấp Rạch Cui, ở nhờ phía sau nhà của một người bà con. Vừa qua, dì của Nhung làm lại nhà, cho những cây cột cũ và ít tôn. Người dân địa phương chung tay dựng lên cho họ một "mái ấm" có diện tích chừng 15m2. Nhưng như vậy cũng đã khang trang rồi, vì trước nay Nhung phải ở trong căn chòi lá cứ mưa là dột, còn nắng thì nhìn lên nóc thấy được ánh sáng mặt trời.

Căn nhà bà cháu Nhung ở được dựng tạm bợ, rộng chừng 15 m2

Bà con thương Nhung không chỉ bởi cô bé mồ côi ngoan ngoãn, học giỏi mà vì hoàn cảnh của em quá bất hạnh. Người thân lần lượt rời xa, còn bà ngoại em năm nay mới ngoài 60 tuổi nhưng bệnh liệt giường, không còn minh mẫn. Đôi mắt bà chỉ còn nhìn được ở khoảng cách 1 mét. Cậu ruột em bị tâm thần, ngay cả cái tên của mình cũng không nhớ nổi.

"Cậu nó khi khỏe thì đi đến các chùa, chợ xin, ai cho gì thì lấy. Ở đây ai cũng biết cậu nó không được “ngon lành” nên nhắm có việc gì làm được thì kêu, rồi cho vài chục. Hoàn cảnh tội vậy nên có con cá, bó rau mọi người cũng hay gọi cho mấy bà cháu", anh Nguyễn Hải Đảo, hàng xóm cho biết.

Nhung hiện ở với người bà bị bệnh nặng, còn người cậu cũng không bình thường

Mới 11 tuổi, cô bé Nhung đã biết làm mọi công việc trong gia đình. Những cây cột trong nhà bị mối mọt ăn, thường xuyên rớt bụi bặm xuống nền đất nhưng cô bé luôn quét dọn sạch sẽ. Đi học về thì từ nấu cơm, giặt quần áo,... em đều cáng đáng.

Trong căn nhà bà cháu Nhung ở từ trước ra sau không có vật dụng gì có giá trị. Ngay cả cái tivi là vật dụng phổ biến của mỗi gia đình cũng không. Nhưng với Nhung, có 1 tài sản vô giá: đó là di ảnh của mẹ. Tấm ảnh được em ôm trong lòng lau chùi mỗi ngày đến sáng bóng. Đó là vật để cô bé chưa từng thấy mặt cha nhớ được hình bóng của mẹ.

Nguy cơ bỏ học 

Đối những người khách lạ như chúng tôi, vật giá trị nhất trong căn nhà là bộ sách giáo khoa lớp 6. Bộ sách và tập vở được em bỏ vào bọc nilông cột lại, để gọn vào một góc. Nhung nói, trong căn nhà ọp ẹp củ mình, không có bàn để em ngồi học.

"Con nằm trên giường học bài. Tức ngực thì con ngồi dạy chút, rồi lại nằm học", Nhung kể.

Di ảnh của mẹ là tài sản quý giá nhất, còn sách vở là tài sản quý giá thứ hai được Nhung cất giữ trong bọc nilông

Nhung chưa bao giờ nghĩ sẽ nghỉ học. Những năm đầu phải lội bộ đi học, em không ngại. Lên lớp 5, được người ta cho chiếc xe đạp cà tàng, em đỡ vất vả hơn. Nhưng với Nhung, vất vả cỡ nào cũng được, miễn là còn được đi học. Đầu năm này, khi suýt phải nghỉ học, em thật sự rất sợ.

Nhung không có bàn để học bài

Gia đình Nhung không có sổ hộ khẩu khi về ở tại địa phương. Học cấp 1 thầy cô hiểu được hoàn cảnh đã “chiếu cố” nhưng lên cấp 2, nhà trường buộc phải có sổ hộ khẩu. Không những vậy, do không thuộc diện hộ nghèo nên các khoản phải đóng đầu năm càng khiến em lao đao.

Hoàn cảnh đặc biệt của cô học trò 5 năm liền là học sinh xuất sắc đã khiến cô Cao Hạo Quyên, Bí thư đoàn xã Khánh Bình thương cảm, giúp đỡ để Nhung được "đặc cách" đến trường.

“Con cảm ơn các cô chú đã giúp con. Con muốn đi học. Sau này con sẽ làm cô giáo.”, Nhung nói về ước mơ.

Đoạn đường đời và đoạn đường đến trường của em đều “khúc khuỷu”

Đoạn đường đến trường và đoạn đường đời của em đều khó khăn như nhau. Cô trò mới 11 tuổi nhưng đã từng trải qua những “khúc cua đầy nước mắt” trên “cái dốc cuộc đời” vẫn đang nỗ lực, cố gắng vươn lên. Nhưng trên đoạn đường đời mà cái “dốc quá khúc khuỷu” em có vượt qua được? Không ai chắc được điều gì, chỉ biết rằng, cô bé đã gặp rất nhiều bất hạnh vẫn đang phải sống trong bất hạnh!

Tương lai ra sao, Nhung không biết được. Em chỉ biết, cố gắng học tập tốt từng ngày

Hiếu Thanh

Xin cứu gấp người phụ nữ trẻ có nguy cơ mất mạng vì gãy xương đùi

Do ở vùng đảo xa xôi, hoàn cảnh khó khăn, dù bị tai nạn gãy xương đùi nhưng chị Hoa chỉ được đưa đi bó bột khiến vết thương loét vào tận xương. Nếu không được điều trị kịp thời, chị Hoa có nguy cơ tử vong.