Trẻ con và người lớn khác nhau nhiều lắm

Phát biểu tại lễ khai giảng, GS Nguyễn Hữu Tú, Hiệu trưởng Trường ĐH Y Hà Nội, cho biết đầu năm học mới, nhà trường đón nhận rất nhiều tin vui từ học viên, sinh viên của trường. 

Cụ thể, cựu sinh viên khóa 1 Cử nhân Điều dưỡng chương trình tiên tiến Cấn Thị Hoa sau 7 năm học tập và làm việc tại Đức đã được bổ nhiệm làm giám đốc đào tạo (hiệu trưởng) của trường đào tạo cao đẳng điều dưỡng Wurttemberg, TP Sindelfingen. Hay sinh viên Y3 Vũ Quốc Trung chương trình đổi mới Bác sĩ Y khoa đã thi đỗ kỳ thi sát hạch giai đoạn 1 rất khó của Mỹ (USMLE Step 1 - Kỳ thi Cấp phép Y tế Hoa Kỳ bước 1). 

Bên cạnh đó, nhiều bác sỹ nội trú và sinh viên của trường đã có những công trình nghiên cứu riêng đăng tải trên các tạp chí quốc tế uy tín... Ông Tú cho rằng đây là những nỗ lực phi thường của các sinh viên. cũng là công sức lớn và tâm huyết của các thầy cô.

Với các tân sinh viên, Hiệu trưởng Trường ĐH Y Hà Nội nhắn nhủ: “Hãy bắt đầu học tập một cách chủ động và nghiêm túc ngay từ bây giờ và không ngừng nghỉ khi các em đã quyết định lựa chọn nghề này. 

Các thầy cô, các anh chị khoá trên sẽ là những người bên cạnh, truyền cảm hứng, chỉ bảo, chia sẻ hỗ trợ các em”.

Tại lễ khai giảng, vị hiệu trưởng cũng bày tỏ mong muốn các đơn vị, cá nhân, nhà tài trợ sẽ chung tay cùng nhà trường xây dựng một quỹ học bổng đủ lớn, có thể giúp được các học viên, sinh viên có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn một cách đầy đủ để các em có thể yên tâm thực hiện ước mơ tốt nghiệp Trường ĐH Y Hà Nội.

Theo ông Tú, năm học mới 2023-2024 sẽ đi cùng với nhiều chủ trương và hoạt động lớn của trường, như thực hiện tự chủ đại học, chuẩn bị đề án phát triển thành ĐH Y Hà Nội, đổi mới căn bản và toàn diện chương trình đào tạo bác sỹ y khoa giai đoạn 3, đổi mới chương trình đào tạo sau đại học; chuẩn bị cho các hoạt động kiểm định chương trình đào tạo...

Ông Tú cho biết thêm nhiệm vụ trọng tâm năm học 2023-2024 của Trường ĐH Y Hà Nội là thực hiện chuyển đổi số, tăng cường quản trị đại học hiệu quả. Đây là điều kiện quan trọng đối với cải tiến chất lượng sau kiểm định, để thực hiện thành công tự chủ trong những năm tới, nâng cao vị thế và phát triển trường trở thành ĐH Y Hà Nội.

Điểm chuẩn Trường ĐH Y Hà Nội cao nhất 27,73

Anh luôn trăn trở về việc áp dụng lý thuyết sinh học vào ngành công nghiệp hóa. Dưới sự hướng dẫn của Giáo sư Trần Quốc Cường - Giám đốc Trung tâm Sinh học tổng hợp (thuộc ĐH Thanh Hoa), Lan Vũ Hiên nghiên cứu thành công quá trình sản xuất nhựa PHA.

Năm 2019, sau khi tốt nghiệp đại học, Lan Vũ Hiên học thạc sĩ tại Đại học UC Berkeley (Mỹ), chuyên ngành Công nghệ Sinh học. Năm 2021, anh về nước theo lời mời của giáo sư Cường khởi nghiệp. Tháng 2/2021, Giáo sư Trần Quốc Cường cùng Lan Vũ Hiên thành lập Công ty TNHH Công nghệ Sinh học PhaBuilder Bắc Kinh (gọi tắt là Nhà máy PhaBuilder), chuyên sản xuất nhựa PHA.

Quá trình khởi nghiệp của anh gặp nhiều thách thức: "Khi bắt tay vào làm, tôi nhận thấy ngành công nghiệp hoá phát triển chóng mặt. Áp lực của tôi lúc đó phải làm sao để đẩy nhanh ngành công nghiệp sản xuất nhựa PHA".

Chưa đầy 6 tháng thành lập, PhaBuilder nhận được 359 triệu NDT (1.229 tỷ đồng) tiền đầu tư. Lan Vũ Hiên cho rằng, lợi thế là nhà máy tiên phong trong lĩnh vực sản xuất nhựa sinh học PHA ở Trung Quốc.

Ban đầu, nhà máy thử nghiệm sản xuất thành công 5.000 tấn nhựa PHA. Sau đó, đưa vào dây chuyền chính thức số lượng 30.000 tấn/năm. Hiện tại, có thể sử dụng nhựa sinh học PHA xử lý môi trường ô nhiễm thay thế carbon trung tính cho nhựa từ dầu mỏ. Nếu dùng nhựa thông thường sẽ mất trăm năm, trong khi nhựa PHA phân hủy sinh học chỉ từ 1-5 năm.  

Công ty TNHH Công nghệ Sinh học PhaBuilder Bắc Kinh (nhà máy PhaBuilder). Ảnh: Baidu

Sản xuất nhựa PHA thành công, giúp PhaBuilder tiếp tục áp dụng thêm công nghệ sinh học công nghiệp mới (NGIB) tạo ra 1 số sản phẩm như: PHB, P34HB, P34HBHV, P4HB và PHBV... ứng dụng vào in 3D, y tế hay làm đẹp...

Hiện nay, PhaBuilder sở hữu dây chuyền sản xuất nhựa PHA lớn nhất Trung Quốc và đứng thứ 3 thế giới sau: Kaneka của Nhật Bản và Danimer Scientific của Hoa Kỳ. Công ty được định giá hơn 2 tỷ NDT (6.820 tỷ đồng). Sau 2 năm thành lập, nhà máy đã hợp tác với hơn 500 công ty hàng đầu thế giới và đang tiến hành nghiên cứu phát triển sản phẩm mới. 

'Xây dựng điều lớn từ những thứ nhỏ'

Để xây dựng chuỗi công nghệ sinh học phát triển, đột phá ở mọi thời điểm, CEO 26 tuổi cho rằng, ngoài yếu tố con người, công tác quản lý phải phù hợp với từng giai đoạn: "Là lãnh đạo, tôi luôn kích thích tính tự chủ của nhân viên và tạo ra động lực giúp họ gắn bó với công việc".

Hiện nay, số lượng nhà khoa học ở Trung Quốc nhiều, nhưng thường tập trung nghiên cứu lý thuyết. Anh hy vọng 3-5 năm tới, các nhà khoa học trong nước cho ra đời nhiều kết quả nghiên cứu công nghệ sinh học ứng dụng.

"Nhà máy của chúng tôi là đơn vị sản xuất nhựa sinh học PHA lớn nhất Trung Quốc. Sự kết hợp giữa PhaBuilder và lực lượng nghiên cứu giỏi, góp phần tạo ra tiềm năng sản xuất mạnh. Theo logic, nếu công ty chú trọng giảm chi phí sản xuất, yêu cầu về nhân tài sẽ khác. Do đó, chiến lược hiện tại của PhaBuilder vẫn tập trung chiêu mộ nhân sự giỏi", CEO 26 tuổi cho biết. 

Ngoài ra, sau 2 năm khởi nghiệp, Lan Vũ Hiên nhận thấy để sản phẩm mới tiếp cận được với khách hàng rất khó khăn. Do đó, PhaBuilder sẽ tập trung xây dựng chiến lược thu hút khách hàng. Trong tình hình kinh tế thách thức, Lan Vũ Hiên hy vọng doanh thu của công ty vẫn ổn định.

Khởi nghiệp thành công ở tuổi 26, Lan Vũ Hiên tiết lộ nguyên tắc bản thân luôn tuân thủ: "Xây dựng điều lớn từ những thứ nhỏ mang lại giá trị cao trong tương lai". Với những nỗ lực không ngừng nghỉ, CEO PhaBuilder nhiều lần được tạp chí, viện nghiên cứu vinh danh.

24 tuổi, Lan Vũ Hiên góp mặt trong danh sách'Hurun China under 30s to watch' năm 2021 do Viện nghiên cứu Hurun công bố. Năm 2022, anh nằm trong danh sách 'Forbes China 30 under 30' do tạp chí Forbes Trung Quốcbình chọn và tiếp tục được Hurun tôn vinh là Doanh nhân trẻ tiên phong khởi nghiệp sáng tạo dưới 30 tuổi ở Phiên Ngung (Quảng Đông, Trung Quốc).

Theo Forbes China

Niềm yêu trò, yêu nghề

Sáng sớm, trời chưa hửng nắng, bà Ba đã ra khỏi căn phòng trọ để đi bán vé số. Ít ai có thể tưởng tượng căn nhà trọ vỏn vẹn 15m2 này lại chính là nơi ở của một giáo chức đã dạy học gần 50 năm. Rời khỏi căn phòng nhỏ sớm như vậy vào mỗi sáng, bà mong bán hết nhanh, sắp xếp chiều đi dạy các em nhỏ ở lớp học tình thương phường Phú Cường.

Khi được hỏi về những việc mình đã làm cho học trò nghèo, bà Ba rất kiệm lời, không muốn nhắc nhiều. Giọng bà thỏ thẻ giải thích rằng nghề gõ đầu trẻ chỉ đơn giản chính là một niềm yêu thích của bà.

Năm 1968, sau khi tốt nghiệp Trường Sư phạm Sài Gòn, bà dạy học ở Trường Tiểu học Tương Bình Hiệp, TP Thủ Dầu Một. Đến năm 2003, bà về hưu, không có người thân hay chồng con tại đây nên bà quyết định chuyển về Vĩnh Long sống cùng gia đình anh trai một thời gian. Nhưng vì nhớ nơi mình từng gắn bó dạy học gần cả cuộc đời, bà một mình lên Bình Dương thuê trọ, sống bằng khoản lương hưu và đi bán vé số qua ngày.

Trên đường đi bán vé số ngang các con đường ở phường Phú Cường, bà Ba lúc này 68 tuổi nhìn thấy có nhiều em nhỏ đã phải mưu sinh từ sớm. Em đi bán vé số, em làm phục vụ cho các hàng quán vỉa hè, phần lớn đều không biết chữ hoặc bỏ học dang dở. Nghĩ mình còn sức khỏe, còn cái nghề, tháng 4/2016, bà xin vào Trung tâm Văn hóa thể thao – Học tập cộng đồng phường Phú Cường để dạy học miễn phí. Cũng chính vì cơ duyên đến từ sự trăn trở day dứt này trong lòng mà suốt hơn 7 năm qua, chưa ngày nào tâm trí của bà không dành cho trẻ em ở lớp học này.

Sau 13 năm nghỉ hưu, một lần nữa bà giáo lại đứng trên bục giảng. Lớp học cũng chỉ 15m2 với chưa tới 20 em học sinh rải đều từ lớp 1 đến lớp 5 với nhiều hoàn cảnh sống khác nhau, có em nhỏ nhất chỉ 6 tuổi và học sinh lớn nhất đã 33 tuổi. Lớp học tình thương này đã từng không có giáo viên, chỉ có các cán bộ phường thay ca dạy lớp. Nhưng giờ đây lớp học đã có bà giáo đỡ đần con chữ cho các em.

Một ngày của giáo chức về hưu bắt đầu với việc dậy sớm đi bán vé số, chiều sắp xếp về với sắp nhỏ. 19h thứ 2, thứ 4, thứ 6, lớp tan học, bà lại quẩn quanh với tập vé số chưa bán xong. Tiền bán vé số dành dụm được, bà mua đồ dùng học tập, gạo, nhu yếu phẩm cho các em trong lớp học. 22, 23h, khi về lại căn trọ nhỏ, đôi tay nhăn nheo của tuổi già lại soạn giáo án dạy học cho các em.

Cuộc đời của bà cụ 75 tuổi hiện chỉ xoay quanh những bước chân lúc thấp lúc cao của mình trên con đường 3km đi bộ từ phòng trọ đến lớp học, nhưng bà lại vô cùng hạnh phúc.

“Tôi tự nguyện đến với lớp học tình thương này chỉ mong các em chịu học, học để đổi đời, để vươn lên trong cuộc sống. Điều tôi tự hào nhất tới bây giờ là cho các em cơ hội để học chữ. Từ con chữ đó, các em sẽ thay đổi cuộc đời”, bà xúc động tâm sự về phương châm dạy học của mình.

Không chỉ là chuyện con chữ

Nhớ lại những ngày đầu đến với lớp học, bà Ba không thể quên những đàm tiếu của nhiều người: “Chỉ bán vé số dạo thì làm gì có chữ mà dạy học?”.

Không chỉ thế, một lớp học tình thương với nhiều hoàn cảnh đặc biệt khác nhau lắm khi khiến bà bối rối vì học trò còn nghịch, chưa biết lễ giáo, phép tắc với người lớn. Đi dạy ở cái tuổi “thất thập cổ lai hy”, sức khỏe của bà đã không còn như trước, đôi tay bà run run, môi bà mấp máy kể lại những ngày tháng vừa hạnh phúc nhưng cũng nhiều nỗi niềm tại lớp học.

Những khó khăn trong việc không chỉ dạy các em biết chữ mà còn phải biết vâng lời, lễ phép với người lớn khiến bà Ba tự khi nào không chỉ là một cô giáo mà đã trở thành một người mẹ. Bà Ba thủ thỉ rằng: “Trẻ em lớp này ra đời bươn chải sớm, đâu ai dạy tụi nhỏ cách ăn nói, thưa gửi với người lớn. Nên ngoài văn hóa, tôi còn dạy lễ nghĩa. Học sinh thương bà dữ lắm, nghe lời răm rắp. Tôi không có con, cũng coi tụi nó như con cháu mình”.

Em Doãn Thị Yến Nhi (19 tuổi, học sinh lớp 5 ở lớp học tình thương phường Phú Cường) chia sẻ: “Em rất quý bà Ba, bà Ba dù đã lớn tuổi rồi nhưng ngày nào cũng tới đây để dạy tụi em. Nhờ có bà, em có thể đọc, viết chữ rất nhanh”.

Để giữ được sự minh mẫn ở tuổi 75, bà Ba tâm huyết kể lại cách học và dạy của mình. Khi rảnh rỗi, bà lại mở điện thoại, mày mò tra cứu tài liệu để tự học. Bà mong muốn trau dồi kiến thức mỗi ngày để mang kiến thức đó dạy cho học trò.

Trong căn phòng trọ nhỏ, ngoài những vật dụng cần thiết cho sinh hoạt hằng ngày, bà Ba ưu ái dành một diện tích lớn cho chiếc bàn gỗ. Bà lọm khọm tìm trong ngăn kéo của cái bàn xấp bài kiểm tra của học trò mà bà gọi là “bảo bối”.

Những xấp bài được bà xếp buộc gọn gàng, có bài kiểm tra đã mờ nhòe vì màu thời gian. Bà kể đầy tự hào về hai lý do đã tiếp thêm động lực đi dạy đến bây giờ. Một là từ ánh mắt của học trò khi ăn những bữa cơm được mạnh thường quân chuẩn bị trước mỗi giờ học, hai là những bài kiểm tra này vì đã thể hiện được sự cố gắng, hành trình chinh phục con chữ của các em.

Dự định của bà giáo sẽ theo lớp học hết năm 2024, khi đó các học trò của bà đều đã học hết lớp 5, đều đã đọc viết được và thông thạo các phép tính cơ bản. Lọt thỏm giữa thành phố rộng lớn, bóng lưng còng của người phụ nữ vẫn miệt mài trên khắp các đường phố, tiếp tục bán vé số để kiếm tiền lo con chữ cho học trò nghèo…

Những tờ vé số đong đầy sẻ chia

Không chỉ dùng tiền bán vé số để mua dụng cụ học tập cho học sinh nghèo, bà Nguyễn Thị Ba còn tích góp để làm từ thiện cho dãy trọ khó khăn nơi bà ở thuộc đường Nguyễn Văn Tiết, phường Phú Cường. Năm đại dịch Covid-19 2019 – 2020, bà đã tích lũy được 27 triệu đồng, phát 1.500 kg gạo cùng các nhu yếu phẩm cho dãy trọ và 12 khu phố khác nhau. Hiện tại, cứ ngày 5 mỗi tháng, bà Ba phát 5kg gạo cùng một thùng mì cho học sinh trong lớp học tình thương phường Phú Cường và các hộ dân nghèo.

Sự tò mò này đã thôi thúc Fleming theo đuổi ngành y tại Trường Y Bệnh viện St. Mary danh tiếng ở London (Anh). Tại đây, ông không ngừng mài giũa kỹ năng về vi khuẩn học và bệnh lý dưới sự hướng dẫn của các nhà khoa học lỗi lạc nhất thời bấy giờ.

Sau khi tốt nghiệp, Fleming phục vụ trong quân đội. Là đội trưởng Quân y trong Thế chiến I, ông đã chứng kiến nhiều đồng đội chết vì chứng nhiễm trùng không kiểm soát được, theo tờ Pharmacy Times. Vào thời điểm đó, thuốc sát trùng được sử dụng và thường gây hại nhiều hơn là lợi. 

Nhận thấy tài năng của ông, cấp trên thuyết phục Fleming theo đuổi sự nghiệp nghiên cứu thay vì phẫu thuật. Fleming được dẫn dắt bởi Almroth Wright, người tiên phong trong lĩnh vực nghiên cứu miễn dịch và vaccine thời bấy giờ.

"Đôi khi người ta phát hiện ra thứ mình không hề tìm kiếm"

Năm 1927, Alexander Fleming tiến hành nghiên cứu phân tích vi khuẩn tụ cầu tại phòng thí nghiệm Khoa Tiêm chủng thuộc Bệnh viện St. Mary. Trước kỳ nghỉ hè, do một chút bất cẩn, ông đã xếp chồng các mẻ cấy vi khuẩn tụ cầu lên băng ghế trong góc phòng thí nghiệm mà không dọn dẹp.

Sau đó, nhà khoa học phát hiện một mẻ bị mốc. Sau khi kiểm tra dưới kính hiển vi, Fleming tình cờ phát hiện ra một đĩa Petri chứa vi khuẩn Staphylococcus đã vô tình bị nhiễm một loại nấm mốc có tên Penicillium notatum. Xung quanh khu vực nấm mốc xuất hiện một vùng không có vi khuẩn phát triển. 

Quan sát tình cờ này đã tiết lộ đặc tính kháng khuẩn mạnh mẽ của nấm mốc. Fleming xác định nấm mốc thuộc họ Penicillium rồi đặt tên cho chất nó tiết ra là penicillin vào ngày 7/3/1929. Ông kết luận, một vài yếu tố trong penicillin không chỉ ức chế sự tăng trưởng của vi khuẩn, quan trọng hơn, còn chống lại các bệnh truyền nhiễm. 

“Đôi khi người ta phát hiện ra thứ mà mình không hề tìm kiếm", Alexander Fleming chia sẻ về việc tìm ra penicillin, trích theo tài liệu của Thư viện Quốc gia Y học Mỹ.

Hành trình dài để được công nhận

Năm 1929, Fleming công bố khám phá của mình trên Tạp chí Y học thực nghiệm của Anh nhưng không gây được chú ý.

Nhận thức được tầm “cách mạng” của phát hiện, Fleming đã không từ bỏ mà kiên trì theo đuổi nghiên cứu sâu hơn, cố gắng cô lập và tinh chế hợp chất hoạt động trong khuôn Penicillium. Tuy nhiên, ông đối mặt với những thách thức về hậu cần và tài chính.

Mãi đến đầu những năm 1940, tiềm năng đầy đủ của penicillin mới được phát huy nhờ nỗ lực hợp tác của nhà dược học người Úc Howard Florey và nhà hóa sinh gốc Đức Ernst Boris Chain. Nhóm cộng tác đã thành công trong việc sản xuất penicillin trên quy mô lớn, mở ra một kỷ nguyên mới của nền y học toàn cầu.

Tháng 3/1942, Anne Miller trở thành công dân đầu tiên được chữa khỏi bệnh nhờ thuốc kháng sinh. 

Để ghi nhận những đóng góp của nhóm làm việc, Alexander Fleming, Howard Florey và Ernst Boris Chain đã được trao giải Nobel về Sinh lý học và Y học vào năm 1945. 

Phát hiện thay đổi cục diện thế giới

Sự ra đời của penicillin đánh dấu một tiến trình trong lịch sử y học nhân loại. Trước đó, các tình trạng như viêm phổi, viêm màng não do vi khuẩn và nhiễm trùng huyết thường gây tử vong, hoặc với các lựa chọn điều trị hạn chế. 

Đồng thời, với việc phát triển penicillin, các bác sĩ phẫu thuật có thể thực hiện các ca phẫu thuật phức tạp một cách an toàn bởi nhiễm trùng có thể được kiểm soát bằng cách sử dụng thuốc kháng sinh.

Ngoài ra, những căn bệnh truyền nhiễm từng cướp đi sinh mạng của hàng triệu người giờ đây đã được kiểm soát. Bệnh lao, bệnh giang mai và một loạt các bệnh do vi khuẩn gây ra khác không còn là “án tử”.

Tầm quan trọng của khám phá của Fleming đã vượt qua biên giới quốc gia. Trong Thế chiến II, penicillin đóng vai trò then chốt trong việc cứu sống những người lính bị thương của quân đồng minh. Tỷ lệ tử vong do viêm phổi vi khuẩn giảm từ 18% trong Thế chiến I xuống dưới 1% trong Thế chiến II.

Sự xuất hiện của loại kháng sinh này đã thay đổi thế trận, không chỉ ảnh hưởng đến chiến lược quân sự của các bên mà còn ảnh hưởng đến kết cục cuối cùng.

Một cuộc đời không suôn sẻ

Fleming được biết đến là người khiêm tốn, kiên nhẫn, ít nói, đôi lúc nhút nhát và vô cảm. Ông tránh sự chú ý và thậm chí đôi khi im lặng một cách vô tình khi ở bên những người bạn thân và thậm chí cả vợ Sarah Marion McElroy, một y tá. 

Fleming và Sarah có một cậu con trai, người sau này trở thành bác sĩ đa khoa. Vợ qua đời sau 34 năm chung sống khiến Fleming đã trải qua khoảng thời gian vô cùng khó khăn. Ông đắm mình trong công việc, dành phần lớn thời gian sau cánh cửa đóng kín trong phòng thí nghiệm. Năm 1953, Fleming tái hôn.

Có thể thấy, việc phát hiện ra penicillin của Alexander Fleming là một minh chứng cho sức mạnh của nghiên cứu khoa học và nỗ lực hợp tác. Sự kiên trì của ông đã thay đổi cục diện y học, cứu sống vô số sinh mạng và định hình quỹ đạo của ngành chăm sóc sức khỏe toàn cầu. 

Ngày nay, di sản của Alexander Fleming vẫn còn hiện diện trong từng lọ thuốc kháng sinh được sử dụng, trong mọi ca phẫu thuật thành công và trong cuộc sống của người dân trên khắp thế giới. Tạp chí Time vinh danh ông là một trong những người quan trọng nhất của thế kỷ 20.

Tử Huy