Theo nghĩa hẹp thì kinh tế số chỉ liên quan đến lĩnh vực ICT. Theo nghĩa rộng thì là những lĩnh vực gần gũi với công nghệ số, thí dụ như các nền tảng số. Theo nghĩa rộng nhất thì là tất cả các lĩnh vực mà có sử dụng công nghệ số.

Kinh tế số giúp tăng năng suất lao động, giúp tăng trưởng kinh tế. Kinh tế số cũng giúp tăng trưởng bền vững, tăng trưởng bao trùm, vì sử dụng tri thức nhiều hơn là tài nguyên. Chi phí tham gia kinh tế số thấp hơn nên tạo ra cơ hội cho nhiều người hơn. Công nghệ số là không biên giới nên sẽ làm giảm khoảng cách nông thôn và thành thị. Công nghệ số cũng cho chúng ta những cách tiếp cận mới, giải pháp mới để giải quyết hiệu quả những vấn đề tồn tại lâu dài của loài người, như: ô nhiễm môi trường, khoảng cách giàu nghèo gia tăng, đo lường tâm trạng xã hội, sự tham gia của người dân vào hoạch định chính sách…

Ở Việt Nam, kinh tế số xuất hiện từ khi có máy tính, đặc biệt là khi có máy tính cá nhân, vào cuối những năm 1980; bắt đầu mạnh mẽ là khi có Internet, vào cuối những năm 1990; phổ cập là khi mật độ điện thoại thông minh trên 50%, vào cuối những năm 2000; và được thúc đẩy mạnh mẽ là khi xuất hiện CMCN 4.0, vào cuối những năm 2010.

Số hóa nền kinh tế là một cuộc cách mạng về chính sách

Kinh tế số Việt Nam thời gian qua cơ bản là phát triển tự phát, nhưng phát triển khá nhanh. Cách nhanh nhất đẩy nhanh nền kinh tế số là sử dụng công nghệ số để thay đổi cách chúng ta đang sản xuất, đang làm việc. Đơn cử, dùng camera để giảm người bảo vệ, đó chính là kinh tế số. Tự động tưới cây khi đất khô, đó cũng chính là kinh tế số. Dùng văn bản điện tử thay giấy tờ cũng là số hóa nền kinh tế. Cuộc cách mạng toàn dân khởi nghiệp công nghệ số, phổ cập công nghệ số sẽ giúp Việt Nam số hóa nền kinh tế rất nhanh.

Công nghệ số sẽ sinh ra những mô hình kinh doanh mới, thách thức mới hoặc thay thế mô hình kinh doanh cũ.

Kinh tế số giúp tăng năng suất lao động, giúp tăng trưởng kinh tế

Nhiều người nói, số hóa nền kinh tế là một cuộc cách mạng về chính sách nhiều hơn là một cuộc cách mạng về công nghệ. Đầu tiên phải là chấp nhận các mô hình kinh doanh mới, chấp nhận các công nghệ mới làm thay đổi căn bản các ngành, gọi là X-tech. Những X-tech này (Fintech, EdTech, AgriTech…) thường là sự sáng tạo mang tính phá hủy cái cũ. Nếu chúng ta chấp nhận cái mới thì công nghệ mới của thế giới sẽ về, người tài trên toàn cầu sẽ về, và nền công nghiệp mới sẽ xuất hiện. Khi ấy, cái nôi Việt Nam sẽ tạo ra các sản phẩm công nghệ số xuất khẩu được.

5 yếu tố nền tảng hỗ trợ phát triển kinh tế số

Cách tiếp cận chính sách theo cách truyền thống thường là: Quản được thì mở, quản đến đâu thì mở đến đó, không quản được thì đóng. Cách tiếp cận mới mà nhiều nước áp dụng, gọi là cách tiếp cận Sandbox: Cái gì không biết quản như nào thì không quản, cho tự phát triển, nhưng trong một không gian nhất định, trong một thời gian nhất định, để các vấn đề được bộc lộ một cách rõ ràng, mà thường là không nhiều như lúc đầu các nhà quản lý dự đoán. Sau đó mới hình thành chính sách, hình thành qui định để quản lý. Đây là một trong những cách tiếp cận chính sách phù hợp với cuộc CMCN 4.0.

Những yếu tố mang tính nền tảng để hỗ trợ phát triển kinh tế số Việt Nam gồm:

Thứ nhất, hạ tầng viễn thông – CNTT – công nghệ số hiện đại, ngang tầm thế giới. Khi ấy băng thông rộng, tốc độ cao cộng với việc mỗi người dân có một điện thoại thông minh, sau đó là công nghệ 5G xuất hiện ở Việt Nam sẽ đưa nước ta cùng nhịp với các nước phát triển;

Thứ hai, các chính sách của Chính phủ liên quan tới kinh tế số, công nghệ số, Internet phải có tính cạnh tranh toàn cầu để người Việt Nam không phải ra nước ngoài khởi nghiệp công nghệ số mà còn đưa người nước ngoài, tài năng toàn cầu về Việt Nam phát triển công nghệ;

Thứ ba, Chính phủ chi tiêu nhiều cho sản phẩm công nghệ số, đi đầu về kinh tế số thông qua xây dựng Chính phủ điện tử, nhằm tạo ra thị trường ban đầu để phát triển doanh nghiệp công nghệ, toàn dân khởi nghiệp công nghệ số; Thứ tư là đào tạo nhân lực, song song với việc đưa đào tạo tiếng Anh và CNTT vào chương trình đào tạo bắt buộc.

Ba bước để chuyển đổi số

Để chuyển đổi số, Việt Nam có thể chọn chiến lược 3 bước: Bước một, đẩy nhanh việc số hóa các lĩnh vực, các ngành công nghiệp, đẩy nhanh chuyển đổi số Chính phủ, chuyển đổi số doanh nghiệp, chuyển đổi số trong xã hội, nhằm tăng hiệu quả hoạt động, tăng năng suất lao động và tạo ra các cơ hội tăng trưởng mới. Bước hai, sử dụng số hóa như một lợi thế cạnh tranh trong nước và toàn cầu. Bước ba, tiến tới nền kinh tế số toàn diện, mọi lĩnh vực được số hóa, hình thành các ngành công nghiệp số thế hệ mới, các ngành công nghiệp mới này sẽ là động lực tăng trưởng cho nền kinh tế.

Và cuối cùng, khi cuộc cách mạng số, CMCN 4.0 xảy ra thì tương lai không nằm trên đường kéo dài của quá khứ. Các nước như Việt Nam chúng ta có cơ hội bứt phá. Nhưng phải là một tư duy mới, không truyền thống, không tuần tự. Cả quản lý nhà nước, cả doanh nghiệp, đều cần một sự đột phá trong tư duy, trong chính sách, trong cách tiếp cận.

VietNamNet

Mời các ban theo dõi toàn bộ nội dung bài phát biểu của Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng tại Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2019 TẠI ĐÂY 

Mới 28 tuổi nhưng chị Vân đã làm mẹ của 5 đứa con. Chị kết hôn với anh Nguyễn Hữu Phi (31 tuổi), lần lượt sinh được: Nguyễn Thị Kim Ngân (7 tuổi); Nguyễn Thị Thanh Trúc (6 tuổi); Nguyễn Thị An Nhiên (4 tuổi); Nguyễn Thị Thanh Hằng (4 tuổi) và con gái út Nguyễn Thị Thanh Tâm (6 tháng tuổi). Hai vợ chồng trẻ công việc bấp bênh, không ổn định. Cuộc sống của gia đình nhỏ càng chật vật, khó khăn hơn khi những đứa trẻ lần lượt ra đời.

5 đứa trẻ bên bàn thờ mẹ, đứa lớn 7 tuổi, đứa út 7 tháng

Để có cái ăn, cái mặc cho con, khi con gái út mới 3 tháng tuổi, chị Vân đã cố gượng dậy đi làm thuê. Căn nhà nhỏ vừa được họ hàng nội ngoại cho vay tiền xây dựng chưa hoàn thành thì người mẹ trẻ đã bất ngờ qua đời sau vụ tai nạn lao động.

Cách đây 1 tuần, trong lúc cùng chồng đi phụ hồ, làm thuê cho công trình nhà ở, chẳng may chị Vân bị trượt chân từ tầng ba ngã xuống đất, rơi vào tình trạng nguy kịch. Dù được người thân đưa vào bệnh viện cấp cứu song do vết thương quá nặng, tổn thương não, chị đã trút hơi thở cuối cùng trên đường đi, để lại 5 đứa con bơ vơ, mất chỗ dựa.

Mấy đứa trẻ ôm di ảnh mẹ

Bé út Thanh Tâm mới 7 tháng tuổi lại mắc bệnh động kinh

Đứa trẻ còn chưa biết gì về cuộc đời đã chít lên đầu vành khăn trắng

“Cô ấy mới sinh em bé được hơn 6 tháng, nhưng do hoàn cảnh gia đình nên hai vợ chồng phải gửi lại con cho ông nội đi làm thuê sớm. Chúng em cố gắng bảo ban nhau làm ăn để có tiền nuôi các con ăn học. Nào ngờ vụ tai nạn đã cướp đi vợ em, mẹ của các con em. Càng thương vợ bao nhiêu, em càng thương các con bấy nhiêu”,anh Phi nghẹn ngào gào khóc gọi tên vợ.

Đám tang của chị Vân diễn ra giữa mùa dịch Covid-19, những người tham dự tang lễ của em ai cũng ứa nước mắt khi chứng kiến 4 đứa trẻ thơ chống gậy bên linh cữu của mẹ, theo sau là đứa bé út khát sữa, khóc đòi mẹ.

Bé gái khát sữa cứ khóc đòi mẹ

Cả năm đứa trẻ lít nhít, thơ dại chưa thể hình dung nỗi đau mất đi người mẹ hiền. Ngân, Trúc, Nhiên, Hằng thay nhau ôm lấy di ảnh mẹ mà chưa hiểu được rằng, các em đang mất đi một chỗ dựa tinh thần lớn lao. Khi bé út lấy tay sờ lên ảnh mẹ, người chị cả mới 8 tuổi lại ôn tồn bảo em: “Em sờ vào mặt mẹ đấy à”, rồi hôn nhẹ em gái mình.

Chị cả 8 tuổi đã trở thành "người lớn" chăm sóc các em

Bé út sờ lên di ảnh mẹ. Đứa lớn bảo với em: "Em sờ mặt mẹ đấy à!"

Thương xót nhất là bé Thanh Tâm, mới 7 tháng tuổi đã mất đi hơi ấm của mẹ, mất đi bầu sữa nóng. Những lúc đói, khát sữa, Tâm lại khóc rồi bập bẹ gọi: “Mẹ! Mẹ!”. Dân làng xung quanh xót xa cho cảnh “gà trống nuôi con”, nên đã gom góp sữa hộp sang cho Tâm uống. Ngặt nỗi, bé Tâm lại bị bệnh động kinh, mỗi lúc khóc đòi mẹ hay khát sữa, bé lên cơn co giật. Người nhà lại hoảng hốt bồng em đến bệnh viện cấp cứu.

Chị Vân mất, nỗi đau để lại quá lớn. Từ nay mọi gánh nặng, đau thương dồn lên vai ông bố trẻ Nguyễn Hữu Phi.

“Đau lắm khi các con ngây ngô cứ hỏi mẹ đi đâu chưa về hả bố? Giờ khoản nợ 200 triệu làm nhà em còn chưa xoay để trả được, vợ lại mất đột ngột, 5 đứa con của em thực sự quá đáng thương”, anh Phi đau xót nói.

6 bố con anh Phi đang cần mọi người giúp đỡ

Lãnh đạo UBND thị trấn Thạch Hà cho biết, hoàn cảnh của gia đình anh Phi đang thực sự khó khăn và bế tắc.

“Chị Vân mất sớm, giờ 5 đứa trẻ mà một mình anh Phi sẽ không thể nào cáng đáng được. Vừa phải làm mẹ, vừa phải làm bố. Những đứa trẻ đáng thương đang rất cần sự giúp đỡ của mọi người”, cán bộ thị trấn Thạch Hà nói.

Thiện Lương

Người phát ngôn của Facebook cho biết, một số vấn đề kỹ thuật đã khiến người dùng tại nhiều quốc gia và khu vực gặp sự cố khi truy cập vào các dịch vụ. “Chúng tôi đã giải quyết vấn đề này cho tất cả người dùng và bày tỏ lo lắng về sự bất tiện đã gây ra”. Đối với vấn đề kỹ thuật nào gây ra sự cố dịch vụ, Facebook không nói rõ.

Được biết, toàn bộ hệ thống Facebook đã “sập” vào lúc 1:30 chiều thứ Sáu, giờ miền Đông (2:30 sáng thứ 7, giờ Hà Nội) và kéo dài khoảng một giờ, sau đó sự cố đã được giải quyết. Down Detector, một tổ chức chuyên giám sát các dịch vụ Internet, cũng phát hiện ra rằng các dịch vụ mạng xã hội của Facebook không thể truy cập được. Trong số đó, chỉ tính riêng Instagram, đã có báo cáo về việc 100.000 người dùng bị gián đoạn dịch vụ trên khắp thế giới.

Mỗi dịch vụ trong số 4 dịch vụ xã hội chính của Facebook đều có hơn một tỷ người dùng đang hoạt động. Dữ liệu cho thấy công ty có 3,3 tỷ người dùng toàn cầu (một người dùng sẽ sử dụng nhiều sản phẩm của Facebook), tức là khoảng một nửa dân số trái đất. Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ đã đệ đơn kiện chống độc quyền chống lại Facebook vào năm ngoái, chuẩn bị loại bỏ các dịch vụ Instagram và WhatsApp được công ty mua lại trong quá khứ và vụ kiện vẫn đang tiếp diễn.

Trong một diễn biến liên quan, sáng ngày 20/3, CEO Mark Zuckerberg bất ngờ đứng về phía Apple khi lên tiếng ủng hộ chính sách bảo mật mới của “nhà Táo” về việc buộc các ứng dụng phải có được sự chấp thuận của người dùng trước khi theo dõi dữ liệu. Nhiều nhà phân tích nhận định, sự cố gián đoạn dịch vụ của Facebook có thể liên quan đến những thay đổi trên nền tảng để chuẩn bị cho việc Apple sắp ra mắt tính năng ATT.

Trước đó, chính Facebook đã nhiều lần kịch liệt lên án chính sách này và thậm chí còn đăng tải hàng loạt bài tiêu điểm trên một số đầu báo để công kích Apple. Vấn đề này bắt nguồn từ ID liên kết với các thiết bị Apple và các nhà quảng cáo như Facebook có thể sử dụng ID này để nhắm mục tiêu người dùng, cũng như theo dõi hiệu suất của quảng cáo. Nhưng trong hệ điều hành iOS 14, Apple sẽ chủ động hỏi người dùng liệu họ có đồng ý chia sẻ loại thông tin này với các nhà phát triển hay không.

Các nhà đầu tư lo lắng động thái này có thể làm suy yếu khả năng quảng cáo của Facebook, và cổ phiếu cũng yếu đi sau thông báo. Giám đốc tài chính Facebook Dave Wehner cho biết tại một cuộc họp đầu tháng này, “Tỷ lệ người dùng sẽ đồng ý chia sẻ là bao nhiêu, vẫn còn đó sự không chắc chắn rất lớn”. Ngoài ra, sự thay đổi chính sách này sẽ mang lại thách thức về nhiều mặt.

Tuy nhiên, bình luận mới đây nhất của ông chủ Facebook lại cho rằng: “Nếu những thay đổi của Apple có thể khuyến khích nhiều công ty thực hiện các hoạt động kinh doanh hơn trên nền tảng của chúng tôi, khiến họ khó tận dụng dữ liệu để tìm kiếm khách hàng bên ngoài Facebook, thì chúng tôi sẽ được hưởng lợi”.

Bình luận của Zuckerberg dường như làm suy yếu tác động có thể có đối với doanh thu của MXH này. CEO Mark Zuckerberg cũng cho biết đã chuẩn bị để đáp ứng với những thay đổi về quyền riêng tư của Apple và đã tung ra các sản phẩm kinh doanh bổ sung như Cửa hàng Facebook và Cửa hàng Instagram.

Những sản phẩm này cho phép nhà bán lẻ sử dụng các công cụ back-end của Facebook để liệt kê danh mục sản phẩm và bán trực tiếp thông qua mạng xã hội. Ryan Jacob, một nhà quản lý quỹ của Jacob Internet Fund, công ty nắm giữ cổ phiếu Facebook, cho biết: "Facebook thường phóng đại những thách thức hơn là đánh giá thấp chúng. Nếu họ nói nó giống như một sự giảm thiểu hơn là một trở ngại, thì đó có thể là nguồn cảm hứng".

“Điều này cho thấy nền tảng của Facebook vẫn có đủ lựa chọn trong vài năm tới để tiếp tục đạt được tốc độ tăng trưởng nhanh chóng”, các chuyên gia từ Morgan Stanley đưa ra nhận định dựa trên tiềm năng của Facebook trong lĩnh vực thương mại điện tử.

Phong Vũ

Thêm ứng dụng chung số phận Facebook, Google tại Trung Quốc?

Ứng dụng nhắn tin mã hóa Signal đã dừng hoạt động tại Trung Quốc và chỉ có thể sử dụng thông qua mạng riêng ảo (VPN).