"Nhiều người luôn nói về sự cần thiết của việc đọc sách nhưng trước hết cần hiểu đọc sách giúp ích gì cho con người, đặc biệt là đối với sự phát triển của một con người, một đứa trẻ?", Bà Thoa đặt câu hỏi. “Phát triển kỹ năng, tư duy, ngôn ngữ, ứng xử, khả năng sáng tạo…” là hàng loạt cụm từ bà Kim Thoa đề ra khi nói về vai trò của việc đọc sách. Đây cũng là mục đích mà sự kiện hướng tới: Mong muốn mang đến cho các bà mẹ nhận thức về tầm quan trọng của việc đọc sách và cách hình thành thói quen đọc sách cho con. 

“Người dân Việt Nam không đọc sách chẳng khác nào ngủ quên trên con chữ. Những câu chuyện về các bậc vĩ nhân thành tài nhờ đọc sách, bài học, triết lý từ thế hệ đi trước để lại hay những câu chuyện nhân văn trong mỗi trang sách sẽ gieo vào tâm trí người đọc ước mơ, khát khao và bản lĩnh, sự sáng tạo. Vì thế, rèn cho con thói quen đọc sách từ khi còn nhỏ cũng chính là trao tặng cho trẻ khối tài sản lớn trong tương lai”, bà Kim Thoa chia sẻ.

Với mỗi độ tuổi, đọc sách sẽ giúp phát triển những kĩ năng, hiểu biết khác nhau. Chẳng hạn, đối với trẻ em, nên đọc càng sớm càng tốt. Cha mẹ có thể đọc cho con nghe ngay từ khi bé còn trong bào thai. 

Các nhà khoa học đã chỉ ra rằng trong 5 giác quan, thính giác của con người sẽ phát triển đầu tiên. Do đó, ngay trong bào thai, trẻ đã có thể nghe được âm thanh. Khi sinh con ra, cha mẹ vẫn nên tiếp tục đọc sách cho con nghe, để đến khi trẻ tự biết đọc, chúng sẽ tiếp diễn thói quen và coi đọc sách là niềm yêu thích.

Thực tế đã cho thấy nhiều tấm gương nhờ giáo dục sớm mà thành tài. Vì thế, trẻ em càng đọc sớm khả năng ghi nhớ sẽ càng tốt. Hơn nữa, việc đọc còn giúp khai mở bán cầu não phải, đánh thức tiềm năng của trẻ.

Đặc biệt, bà Kim Thoa chỉ ra 12 phương pháp xây dựng thói quen đọc sách cho con: Hiểu giá trị của sách; cho con tiếp xúc với sách hàng ngày; trang bị tủ sách trong nhà; tạo không gian đọc sách xinh xắn trong nhà (có thể là một chiếc ghế, một bức tranh và các khung ảnh bên kệ sách); đưa con tới thư viện, nhà sách để tạo cảm hứng vào mỗi cuối tuần; đọc cho con cuốn sách hay để lấy động lực; cố định khung thời gian đọc mỗi ngày; tạo thói quen đọc; xây dựng văn hóa gia đình qua trang sách; mở sổ nhật ký sách đã đọc; tương tác với con khi đọc và tạo hứng thú đọc sách cho con.

Chia sẻ bên lề sự kiện, bà Nguyễn Thị Thanh Huyền, đại diện gần 1.000 phụ nữ tham gia sự kiện chia sẻ: “Phụ nữ hiện đại rất bận rộn với công việc nên muốn được lắng nghe những chia sẻ về phương pháp nuôi dạy con, cụ thể là văn hóa đọc, bởi hiện nay trẻ con đọc sách rất ít, chủ yếu các em dành nhiều thời gian cho các thiết bị công nghệ điện tử”. 

Họa sĩ, dịch giả Trịnh Lữ (trái) trong buổi tọa đàm. Ảnh: BTC.

Sản phẩm lao động đặc biệt nhất

Chia sẻ với VietNamNet, họa sĩ, dịch giả Trịnh Lữ tin rằng việc sáng tạo nghệ thuật là cách con người “giao đãi” với cuộc đời. Ông nói: “Tác phẩm nghệ thuật là sản phẩm lao động đặc biệt nhất của loài người, nó là một vật thể bên ngoài nhưng lại chứa đựng toàn bộ nội tâm của người làm ra nó. Đấy là một sản phẩm đặc biệt, giúp con người tìm thấy vẻ đẹp cả ở ngoài kia và trong này. Tôi gọi nó là bản năng sinh tồn của loài người”.

Do vậy, khi đọc một cuốn sách, một tập thơ hay ngắm một bức tranh, người đọc tìm thấy tâm tình của tác giả, đồng thời nuôi dưỡng tình yêu của mình với thế giới.

Bên cạnh đó, việc sáng tạo nghệ thuật giúp đào luyện tâm thức con người, hướng người ta đến những vẻ đẹp giản dị thay vì “tham, sân, si”. Là một họa sĩ theo trường phái hiện thực, Trịnh Lữ tin rằng việc “mắt nhìn tay vẽ” sẽ rèn đức tính chân thực và khả năng quan sát nhạy bén.

Cách đọc sách hiệu quả

“Đọc sách như thế nào cho đúng?” là câu hỏi nhiều bạn trẻ quan tâm. Theo dịch giả Trịnh Lữ, không cần đặt nặng vấn đề hay - dở, phù hợp - không phù hợp. Thay vào đó, mỗi người nên tự hỏi: “Cuốn sách này có trả lời cho câu hỏi mà mình đang tìm kiếm hay không?”. Khi ấy, việc đọc xuất phát từ nhu cầu thiết thân là được biết, được học hỏi thêm và như thế nó có ý nghĩa hơn rất nhiều việc đọc chỉ để giải trí.

“Đọc khi cảm thấy cần phải hiểu một vấn đề gì đó cho mình thì việc đọc sẽ khác hẳn”, diễn giả nhấn mạnh.

Để tiếp thu kiến thức một cách hiệu quả, dịch giả Trịnh Lữ cũng chia sẻ với sinh viên hai cách đọc mà ông sử dụng. Đầu tiên, muốn ghi nhớ thông tin quan trọng, ông tích cực ghi chép, phân loại những kiến thức, câu văn mà mình thấy cần thiết. Thứ hai, với những cuốn sách chuyên ngành khô khan, “khó nhằn”, cần tập trung vào vấn đề chính mà người viết giải quyết và khía cạnh phục vụ cho việc học thay vì sa đà vào tiểu tiết.

Trong thời đại công nghệ thông tin phát triển, nhiều người trẻ cũng quan tâm đến ý kiến của dịch giả Trịnh Lữ xoay quanh các hình thức hiện đại của sách như: sách nói, sách điện tử…

Ảnh: BTC.

Diễn giả cho rằng bên trong mỗi con người đã ngầm chứa rất nhiều tri thức được truyền lại từ đời này qua đời khác. Do đó, việc tiếp thu tri thức theo cách nào cũng là đúng đắn và có hiệu quả. Đặc biệt thời nay, những hình thức đọc mới sẽ đáp ứng nhiều nhu cầu hơn. Tuy nhiên, việc tìm một chốn yên tĩnh hay ở giữa thiên nhiên, cầm trên tay cuốn sách vẫn mang lại một niềm vui, sự hưởng thụ khác. Lúc này sự giao đãi giữa sách và con người bên trong chúng ta được sâu lắng hơn.

Dịch giả Trịnh Lữ cho rằng, thay vì chăm chăm đi tìm giải pháp tình thế mang tính tạm thời và nhiều khi là giả dối, mỗi người nên đọc các cuốn sách chứa đựng lời nhắc về việc làm người có giá trị hàng trăm, hàng nghìn năm. Thậm chí, đến tận bây giờ ông vẫn “nhẩm đi nhẩm lại” nhiều câu thơ, cuốn sách đã cũ để không quên những bài học giá trị, một trong số đó là lời dạy về chủ nghĩa khắc kỷ của triết gia Seneca và bài thơ Nếucủa Kipling.

Cuối cùng, nhằm lan tỏa văn hóa đọc đến nhiều người hơn thì không có cách nào khác ngoài việc tự mình phải đọc mà theo dịch giả Trịnh Lữ là: “Đọc rồi mê mải vào đấy, đến mức không quan tâm người xung quanh có đọc không, đọc cái gì, đọc được bao nhiêu sách”. Ông tin rằng khi mỗi cá nhân tự thu xếp thời gian đọc sách như một sự ưu tiên thì đam mê ấy tự khắc lan tỏa đến nhiều người xung quanh.

Thay vì tổ chức phong trào, hội thi đọc sách thì chúng ta nên đọc với tâm thế đọc cho mình trước tiên, bởi: “Phong trào quan trọng nhất ở trong lòng mỗi người”.

Dịch sách cũng là đồng sáng tạo

Là một chuyên gia giàu kinh nghiệm, dịch giả Trịnh Lữ tin rằng việc dịch không đơn giản là nhắc lại những lời tác giả nói bởi nguyên tác chỉ có một nhưng mỗi người khi chuyển ngữ lại mang đến một phiên bản riêng mang đậm dấu ấn cá nhân.

Ảnh: BTC.

Ông cho rằng có 2 tiêu chí để đánh giá một bản dịch hay. Dịch không phải chỉ chăm chăm chuyển tải vỏ con chữ mà phải “làm sao cho độc giả có những cảm xúc y như khi người bản xứ đọc sách bằng tiếng mẹ đẻ của họ”. Đặc biệt là phải “nghe ra cái giọng của tác giả, đảm bảo chất văn”.

Dịch giả kể lại kỷ niệm được làm việc trực tiếp cùng nhà văn Paul Auster khi dịch cuốn Người trong bóng tối. Nhờ mối duyên tại New York mà ông có dịp giới thiệu bản dịch tiếng Việt 2 cuốn sách trước của Paul Auster khiến tác giả vô cùng thích thú và đề nghị Trịnh Lữ dịch song song với quá trình sáng tác của mình.

Khi cuốn sách xuất bản ở Mỹ thì cũng có mặt ở Việt Nam. Trong quá trình dịch, hai người trao đổi thoải mái, góp ý cho nhau và theo một cách nào đấy, dịch giả Trịnh Lữ đã trở thành “đồng tác giả” cho phiên bản tiếng Việt của Người trong bóng tối.

Đọc được sách hay, hãy gửi review cho Znews

Bạn đọc được một cuốn sách hay, bạn muốn chia sẻ những cảm nhận, những lý do mà người khác nên đọc cuốn sách đó, hãy viết review và gửi về cho chúng tôi. Znews mở chuyên mục “Cuốn sách tôi đọc”, là diễn đàn để chia sẻ review sách do bạn đọc gửi đến qua Email: books@zingnews.vn. Bài viết cần gửi kèm ảnh chụp cuốn sách, tên tác giả, số điện thoại.

Trân trọng