Ông Nguyễn Công Khế sẽ bị loại khỏi Hội đồng Trường ĐH Luật TP.HCM

Để thỏa mãn sự tìm tòi và học hỏi, bố đăng ký cho Thần Dương vào lớp đào tạo bồi dưỡng Toán học. Mặc dù, nội dung khóa học vượt quá sức nhưng anh vẫn hứng thú 'như cá gặp nước'. Về sau, việc giải bài khó trở thành niềm vui lớn nhất của Thần Dương. Tuy nhiên, vì tập trung học Toán nên anh bỏ bê nhiều môn, trong đó tiếng Anh trở thành bài Toán khó nhất.

Lên cấp 2, để theo kịp chương trình học và nâng cao điểm kiểm tra, Thần Dương phải giảm tần suất học Toán để tập trung vào tiếng Anh. Với sự chăm chỉ, anh liên tục giành được giải thưởng các cuộc thi Toán và góp mặt trong đội tuyển Toán tỉnh Tứ Xuyên (Trung Quốc).

Sau khi gia nhập đội tuyển, Thần Dương có cơ hội tham gia Cuộc thi Toán trại đông tỉnh Tứ Xuyên. Tại đây, anh vượt qua giới hạn bản thân và giành chiến thắng chung cuộc. Thành tích này giúp Thần Dương đủ điều kiện tham gia Cuộc thi Toán Olympic quốc tế. 

Đây cũng là cơ hội giúp anh đỗ vào đại học top 1 ở Trung Quốc. Xác định mục tiêu của bản thân, anh dành tâm huyết và thời gian vào Toán học. Đạt thành tích tốt tại các cuộc thi trong nước và quốc tế, năm 1999, anh được tuyển thẳng vào khoa Toán của Đại học Bắc Kinh.

Bước chân vào Đại học Bắc Kinh là mơ ước to lớn của Thần Dương. Không ngủ quên trên chiến thắng, lên đại học anh vẫn nỗ lực học và nghiên cứu. Phần lớn thời gian anh dành để nghiên cứu hoặc đọc sách ở thư viện.

Bằng sự nỗ lực, năm 2002, Thần Dương tốt nghiệp đại học. Đồng nghĩa với việc anh đã hoàn thành chương trình đại học trong 3 năm. Sau đó, anh học lên thạc sĩ và tốt nghiệp ở tuổi 23. Chưa hài lòng với thành tích của bản thân, Thần Dương tìm cách xin học bổng tiến sĩ tại Mỹ. 

Khó khăn đầu tiên anh gặp phải là tiếng Anh không tốt. Tuy nhiên, được sự động viên của thầy cô cùng những cố gắng không ngừng nghỉ, cuối cùng anh trúng tuyển vào hệ tiến sĩ tại Đại học Princeton (Mỹ). 

Đối với anh, thời gian học tiến sĩ là hạnh phúc nhất, bởi Đại học Princeton (Mỹ) là nơi quy tụ những giáo sư đoạt giải thưởng Toán học uy tín. Việc giao tiếp với họ giúp Thần Dương được đắm mình trong vẻ đẹp của tri thức. Đồng thời, nơi đây cũng góp phần tạo ra bước đột phá lớn trong nghiên cứu học thuật của Thần Dương.

Năm 2008, anh nhận bằng tiến sĩ Toán học tại Đại học Princeton dưới sự hướng dẫn của giáo sư János Kollár. Nhận được sự động viên của các giáo sư, sau khi tốt nghiệp Thần Dương đến Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) tham gia chương trình nghiên cứu sau tiến sĩ. 

Quá trình đó, anh nhận được lời mời của nhiều đại học hàng đầu Mỹ về làm giảng viên. Cân nhắc kỹ lưỡng, anh lựa chọn giảng dạy tại Đại học Utah (Mỹ). Nhưng chỉ sau 1 năm, anh quyết định từ bỏ mọi sự chiêu mộ tại Mỹ để về nước cống hiến ở tuổi 31.

Rời quê hương sang nước ngoài cống hiến

Về nước năm 2012, anh nhận được lời mời của giáo sư Điền Cương - người giúp Thần Dương đến Đại học Princeton (Mỹ). Giáo sư nói với Thần Dương: "Thầy hy vọng em sẽ tham gia giảng dạy tại Đại học Bắc Kinh". Để báo đáp công ơn và bày tỏ lòng biết ơn với thầy, anh đồng ý không suy nghĩ.

Anh có nhiều đóng góp đáng kể trong quá trình giảng dạy tại Đại học Bắc Kinh. Năm 2013, anh trở thành giáo sư tại Trung tâm Nghiên cứu Toán học Quốc tế Bắc Kinh. Năm 2014, anh nhận tài trợ từ Quỹ Khoa học quốc gia dành cho Học giả trẻ xuất sắc và được Quỹ học giả Trường Giang tại Đại học Bắc Kinh vinh danh là Giáo sư xuất sắc.

Năm 2016, anh nhận được giải thưởng Khoa học và Công nghệ Thanh niên Trung Quốc lần thứ 13. Ngoài ra, Thần Dương còn là chủ nhân của giải Vàng Ramanujan. Năm 2017, anh vinh dự là giáo sư trẻ duy nhất tại Trung Quốc nhận được giải thưởng Henri Poincaréđược tài trợ bởi Quỹ Daniel Iagolnitzer trị giá 1 triệu USD (24 tỷ đồng).

Loạt giải thưởng này giúp Thần Dương nổi tiếng trong giới học thuật. Anh còn là nhà nghiên cứu đại số quyền lực nhất trong cộng đồng Toán học ở Trung Quốc. Thời điểm đó, mọi người cho rằng anh sẽ dẫn dắt khoa Toán của Đại học Bắc Kinh lên một tầm cao. Tuy nhiên, sau 6 năm làm việc ở Trung Quốc, giáo sư trẻ quyết định từ bỏ để quay lại Mỹ. 

Trở lại Mỹ, năm 2019, Thần Dương vinh dự giành giải thưởng Chân trời mới vì những đóng góp trong ngành Toán học. Với những cống hiến trong lĩnh vực Hình học và Đại số, năm 2020, anh trở thành thành viên của Hiệp hội Toán học Mỹ. Năm 2021, anh tiếp tục nhận được giải thưởng Colevề đại số. Hiện, Thần Dương là giáo sư Toán học tại Viện Công nghệ Massachusetts (MIT).

Gắn bó với điểm trường hơn mười năm, cô Mùa Thị Hụa rất hiểu những khó khăn, thiếu thốn khi mang con chữ đến với bản Mông Đán Tọ. 

"Năm 2014, tôi bắt đầu vào Đán Tọ dạy học, lúc bấy giờ, điểm trường này vẫn còn là vách đất. Mùa mưa nước dột, nắng thì nóng nực. Sau đó, các nhà hảo tâm tặng điểm trường lắp ghép từ những tấm tôn. Dù đã cải thiện nhiều nhưng theo thời gian, điểm trường bằng mái tôn đã xuống cấp. Vào hôm trời mưa, mái nhà bị dột, mùa nóng các em rất vất vả vì nhiệt độ trong phòng tăng cao", cô Mùa Thị Hụa chia sẻ. 

Mỗi ngày của cô Hụa bắt đầu từ 7h khi đón các học sinh và giảng dạy theo giáo trình. Hơn một thập kỷ gắn bó với những đứa trẻ ở bản Mông ở Đán Tọ cô Hụa nhận thấy cuộc sống và chất lượng giáo dục tại đây vẫn còn nhiều khó khăn, cần nhiều sự quan tâm từ các nguồn lực xã hội. 

"Học sinh ở đây có đều thuộc hộ nghèo, để đến trường đã là một quá trình nỗ lực của nhà trường và chính quyền. Mỗi lần các em xem những điểm trường khang trang khác, dù không ai nói ra nhưng tôi hiểu, các em luôn mong muốn được trải nghiệm một không gian học tập tiện nghi hơn", cô Mùa Thị Hụa chia sẻ. 

Phòng học của những em bé Mông ở Đán Tọ đơn sơ nhưng lung linh sắc màu. Cô và trò nơi đây tự tay làm những giáo cụ trực quan từ tấm bìa cát-tông, gỗ và những vật dụng lấy từ núi rừng. 

Cô Nguyễn Thị Yến, Hiệu trưởng Trường Mầm non xã Tà Mung, cho biết, những năm qua, dù được các cấp quan tâm hỗ trợ về cơ sở vật chất, nhưng hiện nay nhiều điểm trường vẫn chưa đảm bảo cho việc dạy và học. Trong đó, điểm trường Đán Tọ là nơi duy nhất của xã các em học sinh vẫn phải học bằng nhà ghép tôn.

"Trường Mầm non Tà Mung có tổng cộng 7 điểm trường. Vì là xã đặc biệt khó khăn nên điều kiện vật chất của nhà trường vẫn đang từng bước được khắc phục. Trong đó, điểm trường Đán Tọ thuộc diện cấp bách cần được đầu tư, nhất là thời gian sắp tới mưa nhiều và cái nóng oi ả của mùa hè đang đến gần", cô Nguyễn Thị Yến chia sẻ. 

Theo cô Yến, mơ ước của các em học sinh và đồng thời là mong mỏi của nhà trường, trong thời gian sớm nhất sẽ được đầu tư xây mới một điểm trường tại Đán Tọ. 

Trưởng phòng GD-ĐT huyện Than Uyên (tỉnh Lai Châu) Trịnh Ngọc Hải chia sẻ, hầu hết các điểm trường trên địa bàn huyện đã được quan tâm đầu tư, xây dựng mới. Tình trạng nhà tranh, vách đất đã không còn, tuy nhiên để bắt kịp các chương trình mới, nâng cao chất lượng giáo dục, việc đầu tư hạ tầng, kĩ thuật, thiết bị dạy và học luôn được huyện quan tâm. 

Nói về điểm trường Đán Tọ, ông Hải cho biết, nơi đặt điểm trường có đến 96% bà con thuộc diện hộ nghèo và cận nghèo. Đời sống hàng ngày của phụ huynh và học sinh vẫn còn nhiều khó khăn, vất vả.

"Trong bối cảnh đó, điểm trường hiện nay theo thời gian đã xuống cấp, cần đầu tư để học sinh có không gian trải nghiệm trực quan hơn. Đặc biệt vào mùa hè, Đán Tọ rất nóng nực, học sinh cùng sinh hoạt trong không gian 30m2, bao quanh là tấm tôn rất bất tiện", Trưởng phòng GD-ĐT huyện Than Uyên cho biết. 

An Phương

Với mong muốn làm mới phương pháp tiếp cận với kiến thức môn Lịch sử, các học sinh khối THPT của The Dewey Schools đã triển khai ý tưởng tái hiện câu chuyện “Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 sứ quân” dưới hình thức kịch sân khấu. 

Câu chuyện lịch sử này đã được nhóm dự án chuyển thể thành vở kịch “Đinh Bộ Lĩnh - Anh hùng cờ lau”, trình diễn tối 19/1 sau 3 tháng lên ý tưởng và chuẩn bị. Vở kịch có nội dung xoay quanh Đinh Bộ Lĩnh -  người đã có công dẹp loạn 12 sứ quân và trở thành vị vua đầu tiên thống nhất đất nước sau 1000 năm Bắc thuộc, đặt tên nước là Đại Cồ Việt, định đô ở Hoa Lư, Ninh Bình.

Đây là dự án học tập liên môn được lên ý tưởng và triển khai thực hiện bởi các học sinh khối THPT.

Điểm nhấn đặc biệt là kịch bản được chuyển thể và biểu diễn bằng tiếng Anh. Dự án là sự kết hợp của nhiều môn học như văn, sử, địa, âm nhạc, nghệ thuật trình diễn, nghệ thuật thị giác, nhân văn học (humanities), công nghệ thông tin (IT), sáng chế (MDE)... 

Các em học sinh mong muốn qua đó, góp phần mang sử Việt đến gần hơn với cộng đồng quốc tế tại trường, là các học sinh, phụ huynh và giáo viên đến từ 13 quốc gia trên thế giới. Qua vở kịch cho thấy sự hiệu quả khi áp dụng những sáng tạo đổi mới vào học tập, đặc biệt là với Lịch sử - một môn học có vẻ khô khan đối với nhiều học sinh. 

Với việc trực tiếp hoá thân thành các nhân vật trong sự kiện lịch sử hay tham gia xây dựng kịch bản, biên dịch nội dung sang tiếng Anh…, các học sinh đã biến những kiến thức lịch sử vốn khô khan trong sách trở nên trực quan, sinh động, dễ hiểu và dễ ghi nhớ hơn rất nhiều.

Bên cạnh đó, phương pháp học tập này còn truyền cảm hứng và tạo động lực để các em chủ động tìm tòi, khám phá, mở rộng vốn kiến thức môn Lịch sử nói riêng và các môn học nói chung.

Dự án kịch còn là cơ hội để các học sinh được trải nghiệm nhiều công việc, ngành nghề khác nhau như: đạo diễn, biên kịch, diễn viên, tạo dựng bối cảnh sân khấu, âm thanh - ánh sáng, truyền thông - đối ngoại, biên phiên dịch. 

Ngoài ra, các em cũng được rèn luyện những kỹ năng quan trọng như làm việc nhóm, lên kế hoạch, thuyết trình, phản biện, rèn luyện sự tự tin, kiên trì bám đuổi mục tiêu, chủ động với các nhiệm vụ và sáng tạo linh hoạt trong các tình huống phát sinh. 

Tuy dự án chỉ là một sự kiện cấp trường nhưng các học sinh cho hay, quá trình trình làm việc đã có thêm nhiều trải nghiệm quý giá về các công việc, nghề nghiệp.

Minh Thư (học sinh khối 11) chia sẻ: “Lúc chưa bắt tay vào làm dự án, em nghĩ mình có thể hoàn thành nhanh chóng công việc biên dịch với vốn tiếng Anh của mình. Nhưng thực tế, để chuyển thể kịch lịch sử từ tiếng Việt sang tiếng Anh khó hơn em tưởng tượng rất nhiều.

Trong quá trình làm, em gặp rất nhiều từ khó, từ cổ, từ Hán Việt… Chúng em đã phải dành thời gian nghiên cứu cùng lúc nhiều nguồn tài liệu, trao đổi với các thầy cô cả về kiến thức lịch sử lẫn ngôn ngữ để có thể truyền tải được sát ý nghĩa nhất với kịch bản tiếng Việt”.

Cô Diệu Anh, giáo viên Nghệ thuật trình diễn - người đã đồng hành và hỗ trợ các học sinh từ khi dự án mới hình thành và là cố vấn chuyên môn cho hay, hình thức vở kịch là chuyển thể biểu diễn hoàn toàn bằng tiếng Anh cũng là một thử thách đối với các bạn trẻ bởi có rất nhiều từ khó… 

Thầy Dương Hồng Phúc, Giám đốc chương trình tiếng Việt khối THCS - THPT của nhà trường cho biết: “Thông qua dự án này, các em sẽ có được những trải nghiệm trực tiếp để từ đó rút ra cho mình những bài học giá trị mà không giáo trình nào có thể mang lại được”.

Hà Nội sẽ khảo sát học sinh lớp 11 và 12 toàn thành phố

Cũng theo GS Đức, từ các thống kê về đội ngũ tiến sĩ, phó giáo sư và giáo sư trong nhiều năm nay cho thấy, mặc dù nước ta đã có sự bổ sung hằng năm và cải thiện tích cực cả về số lượng và chất lượng, nhưng tiềm lực khoa học công nghệ này so với các trường đại học trên thế giới còn rất thấp.

“Việc đào tạo được đội ngũ này cũng không hề dễ dàng, không phải ngày một, ngày hai. Ngoài tố chất, còn mất nhiều thời gian, công sức,… Chưa kể, các giáo sư, phó giáo sư trong những lĩnh vực đặc thù như văn hóa, nghệ thuật lại càng quý và hiếm”, GS Đức nêu quan điểm.

Ngoài ra, theo GS Đức, việc này cũng có thể dẫn đến tình trạng "chảy máu chất xám" từ công sang tư.

Bởi đội ngũ giáo sư, phó giáo sư khi hết tuổi quy định buộc phải nghỉ tại các cơ sở giáo dục công lập. Nếu vẫn muốn tiếp tục cống hiến, họ phải làm việc tại các cơ sở giáo dục tư thục. So với các trường đại học công lập, các trường tư thục sẽ có nhiều chính sách thu hút, đãi ngộ hơn (trả lương cao hơn, được giao đảm trách vị trí lãnh đạo bộ môn, khoa…).

Điều này khiến các trường đại học công lập mất dần đội ngũ nhân lực chất lượng cao để mở ngành và duy trình ngành, đặc biệt là các ngành đào tạo sau đại học; mất đi người dẫn dắt các nhóm nghiên cứu, hướng dẫn nghiên cứu sinh… và thậm chí, còn thu hút theo cả những đội ngũ khác.

Theo GS Đức, ngay như ĐH Quốc gia Hà Nội cũng phải chịu ảnh hưởng bởi chính sách này.

“Thực tế, có nhiều giáo sư, phó giáo sư khi hết tuổi lao động nhưng còn đủ sức khỏe, minh mẫn, còn có khả năng giảng dạy, dẫn dắt nghiên cứu và cống hiến tốt, mong muốn tiếp tục làm việc ở các trường đại học, viện nghiên cứu đã từng gắn bó, hoặc tại các cơ sở giáo dục đại học công lập lớn, có uy tín. Song vì những quy định rào cản, nên sau khi đến tuổi nghỉ hưu, buộc phải chuyển ra làm việc ở các đơn vị tư thục”, GS Đức nói.

Theo GS Đức, nhiệm vụ của các đơn vị, cơ quan, bộ ngành không chỉ là tận dụng, phát huy, mà còn phải tạo mọi điều kiện thuận lợi cho đội ngũ trí thức (trong đó có các giáo sư, phó giáo sư) làm việc, cống hiến.

Do đó, GS Đức cho rằng đặc biệt Nhà nước cần cân nhắc về việc quy định tuổi nghỉ hưu đối với giáo sư, phó giáo sư, vì không phải dễ dàng đào tạo được đội ngũ này.

“Những người đủ sức khỏe, mong muốn cống hiến nên tận dụng. Nên để việc nghỉ hưu đối với các giáo sư, phó giáo sư là quyền, chứ không phải là nghĩa vụ bắt buộc.

Đặc biệt, trong bối cảnh tự chủ đại học như hiện nay, các cơ sở giáo dục đại học hoàn toàn có thể làm được điều đó do đó, nên để các trường tự quyết để thu hút đội ngũ giáo sư, phó giáo sư”.

GS Đức cũng cho rằng, Nhà nước cũng nên có chính sách để tạo điều kiện cho các giáo sư, phó giáo sư được tiếp tục làm quản lý cấp chuyên môn như chủ nhiệm bộ môn, trưởng nhóm nghiên cứu, trưởng phòng thí nghiệm… tại các tổ chức khoa học then chốt.

Các trường đại học 'mạnh tay' rót tiền, trải thảm đỏ thu hút tiến sĩ, giáo sư