Nhận định, soi kèo Thitsar Arman vs Sagaing United, 16h00 ngày 27/2: Tiếp tục gieo sầu
Hồng Quân - 26/02/2025 15:59 Nhận định bóng đ lich bong da u23 chau alich bong da u23 chau a、、
1.本站遵循行业规范,任何转载的稿件都会明确标注作者和来源;2.本站的原创文章,请转载时务必注明文章作者和来源,不尊重原创的行为我们将追究责任;3.作者投稿可能会经我们编辑修改或补充。

-
Nhận định, soi kèo Dagon FC vs Ayeyawady United, 16h30 ngày 28/2: Tin vào đội khách
2025-03-02 22:18
-
- Một tờ báo của Đức vừa có bài phân tích chuyện họcsinh từ các gia đình Việt Nam đạt thành tích học tập tốt nhất ở cáctrường phổ thông Đức. Dưới đây là bài điểm báo với tựa đề "Lúc ở nhà mẹ (cũng) là cô giáo" hay là về nguyên nhân thành công của học sinh Việt Nam tại Đức" của tác giả Trương Hồng Quang, hiện đang sống tại Berlin.
Cách đây năm năm, khi Thilo Sarazin, nguyên Bộ trưởng Tài chính bang Berlin (Đảng SPD), lúc đó là thành viên Ban Giám đốc Ngân hàng Liên bang Đức, đưa ra so sánh giữa thành công của học sinh Việt Nam ở Đức và kết quả học tập kém khả quan của học sinh có nguồn gốc xuất thân từ Thổ Nhĩ Kỳ, tuần báo “DIE ZEIT” (Thời đại) là một trong những cơ quan truyền thông lên án gay gắt nhất thái độ phân biệt chủng tộc được thể hiện qua“trò chia rẽ giữa người nhập cư tốt và người nhập cư xấu”của tác giả này.
Thật đáng ngạc nhiên là cũng chính tờ “DIE ZEIT” trong số ra ngày hôm qua (11.06.2015) lại có hẳn bài khẳng định rằng “học sinh từ các gia đình Việt Nam đạt thành tích học tập tốt nhất ở các trường phổ thông Đức, còn học sinh gốc Thổ Nhĩ Kỳ thuộc nhóm có kết quả tồi tệ nhất”.
Đây là bài kết thúc của một chuyên đề gồm ba kỳ về chủ đề năng khiếu/tríthông minh. Kỳ thứ nhất (28.05.2015) bàn về vai trò của giáo dục gia đình, đặcbiệt ở giai đoạn trước khi nhập học phổ thông. Kỳ thứ hai (03.06.2015) nói về quan hệ giữa di truyền và trí thông minh.Kỳ cuối cùng bàn về ảnh hưởng của vănhoá đối với giáo dục, cụ thể trên nghiên cứu trường hợp (case study) học sinh có nguồn gốc Việt Nam ở Đức, mà câu hỏi định hướng đã được đặt ra ở kỳ mở đầu, in ngay trên trang nhất của số báo đó: “Tại sao trẻ em Việt Nam lại học giỏi hơn trẻ em Thổ Nhĩ Kỳ?”
Trong khuôn khổ một bài điểm báo, tôi sẽ không thể đi sâu vào các nội dung ở hai kỳ trước, mà chỉ giới hạn vàoviệc tóm lược một số luận điểm căn bản nhất của “nghiên cứu trường hợp” ở kỳ ba, mà vì những lý do hiển nhiên, sẽ được người đọc tiếng Việt quan tâm hơn cả.
Trước hết cần nói ngay là bài báo này, đúng hơn là bài phỏng vấn với tiêu đề “Học luôn là ưu tiên hàng đầu”của Martin Spiewak, ký giả của “Die Zeit”và cũng là người chịu trách nhiệm cho cả chuyên đề, với GS Andreas Helmke, một chuyên gia về tâm lý phát triển và nghiên cứu giáo dục thực địa, tập trung vào việc giải thích nguyên nhân cho "thành tích xuất sắc" – như Spiewak nhấn mạnh – của học sinh Việt Nam ở Đức, mà không giới thiệu cụ thể những kết quả khảo sát cập nhật, ngoài hai biểu đồ sau đây:
Nguồn/Quelle: Die Zeit, Nr. 24, 11.06.2015, trang 33 Biểu đồ thứ nhất (ở trên) với tiêu đề “Người Việt Nam chăm chỉ”nêu con số thống kê toàn quốc ở Đức năm 2013 về tỷ lệ học sinh tham gia hệ tú tài (Gymnasium) trên từng nhóm dân cư, trong đó ở nhóm “không có nguồn gốc nhập cư” là 35,8 %, ở nhóm “có nguồn gốc nhập cư Thổ Nhĩ Kỳ” là 18,3 % và ở nhóm “có nguồn gốc nhập cư Việt Nam” là 58,0 %.
Biểu đồ thứ hai (ở dưới) với tiêu đề “Học là ưu tiên hàng đầu” so sánh trình tự ưu tiên của sinh viên Đức và sinh viên Việt Nam cho các lĩnh vực học tập, gia đình, người yêu và thời gian rỗi (từ trái sang phải), mà xu hướng rõ ràng là sinh viên Việt Nam trước hết coi trọng việc học và gia đình, trong lúc đó sinh viên Đức lại dành ưu tiên hàng đầu cho người yêu và thời gian rỗi. Tuy nhiên, bài báo không nói rõ nhóm sinh viên Việt Nam được điều tra dư luận ở đây là sinh viên Việt Nam ở trong nước hay sinh viên Việt Nam ở Đức.
Trước đây mấy năm Andreas Helmke –cùng với vợ ông, nhà nghiên cứu giáo dục gốc Việt Tuyết Helmke – đã tiến hành một nghiên cứu so sánh về năng lực học toán của học sinh bậc tiểu học ở Hà Nội và München. Trong bài phỏng vấn công bố ngày hôm qua, Helmke cho biết là trẻ em Hà Nội có khả năng làm toán vượt trội („haushoch überlegen“) so với trẻ em cùng lứa tuổi ở München, cho dù điều kiện học ở Việt Nam rất khó khăn, ví dụ thầy cô giáo ở đó thường phải đứng trước lớp có tới năm mươi học sinh. Có một khía cạnh mà Helmke nhấn mạnh là ngay ở những bài tập đòi hỏi sâu hơn về tư duy toán, học sinh ở Hà Nội vẫn đạt những kết quả tốt hơn so với học sinh München. Đây là một bằng chứng theo Helmke phủ nhận lại định kiến cho rằng ở châu Á chỉ thiên về "học gạo". Thành tích về môn toán của trẻ em gốc Việt ở Đức cũng hoàn toàn tương xứng khả năng học toán của trẻ em Việt Nam ở trong nước, Helmke khẳng định rằng học sinh Việt Nam ở Đức thuộc nhóm học sinh có kết quả học toán tốt nhất. Trả lời câu hỏi của ký giả liệu có phải người Việt có một thứ "gien toán" đặc biệt, Helmke cho rằng có một nguyên nhân văn hoá: Ở Việt Nam toán là môn học tối thượng („Königsfach“), ai giỏi toán người ấy giành được sự vị nể cao nhất, ở đó không thể có ai tỏ ra kiểu cách theo lối cho hay rằng mình là người mít đặc về toán, như người ta vẫn bắt gặp ở Đức.
Bên cạnh các kết quả vượt trội tron gmôn toán, học sinh Việt Nam còn dành được điểm số cao hơn cả học sinh Đức ở môn… tiếng Đức, ít nhất là theo thông tin của ký giả Spiewak. Không đi sâu vào việc lý giải hiện tượng này, Helmke lưu ý đến nghịch lý rằng ở nhiều gia đình nhập cư Việt Nam bố mẹ không nói tiếng Đức, mà nói tiếng Việt với con cái, trong lúc theo mô hình hội nhập thành công được công nhận rộng rãi thì phụ huynh ở các gia đình nhập cư cần nói tiếng Đức ở nhà với con. Dẫn kết quả của hai đồng nghiệp là Nauck và Gogolin trong một nghiên cứu nghiên cứu so sánh giữa hơn 1.500 bà mẹ gốc Thổ Nhĩ Kỳ, Việt Nam và Đức, Helmke cho biết các điều kiện bề ngoài giữa hai nhóm nhập cư Việt Nam và Thổ Nhĩ Kỳ khá giống nhau: thu nhập bình quân thấp, nói tiếng Đức kém, chỉ có ít sách ở nhà. Tuy nhiên trên thực tế, tỷ lệ trẻ em gốc Việt theo học hệ tú tài lại cao hơn gấp đôi so với trẻ em gốc Thổ Nhĩ Kỳ.
Khác với cách lý giải phổ biến (chẳng hạn ở Thilo Sarrazintrước đây) cho rằng nguyên nhân nằm ở thái độ khước từ hội nhập của các gia đình Hồi giáo, Helmke cho rằng các bậc phụ huynh Thổ Nhĩ Kỳ – cũng như ở các nhóm cư dân nhập cư khác – rất coi trọng việc học hành của con cái.
Điểm khác nhau căn bản trong quan niệm giáo dục và cách hành xử giữa các bậc phụ huynh Thổ Nhĩ Kỳ và Việt Nam mới đây được đề cập trong một công trình của AladinEl-Mafaalani.
Nhà nghiên cứu này đã tiến hành phỏng vấn hai nhóm phụ huynh nói trên và đi đến kết quả: Các bậc bố mẹ Thổ căn bản phó thác cho nhà trường, đối với họ thầy cô giáo là các chuyên gia có trách nhiệm dạy và giáo dục con mình; các bậc bố mẹ Việt ngược lại cho rằng mình có cùng trách nhiệm trong thành công học tập của con cái, họ coi mình là người đồng-giảng dạy, đồng-huấn luyện viên và nhìn nhận vị trí của thầy, cô giáo nhiều hơn ở vai trò của người trọng tài.
Ở chỗ này Helmke đưa ra một ví dụ minh hoạ khá bất ngờ ngay cả với người trongcuộc: Một bài hát Việt Nam - rất nổi tiếng mà tất cả người Việt Nam đều biết - kể cả ở Đức“, trong đó có câu "Zu Hause ist Mutter eine Lehrerin",dịch ngược ra tiếng Việt: "Lúc ở nhà mẹ là cô giáo“.
Lúc ở nhà mẹ là cô giáo“ (Ảnh chỉcó tính chất minh hoạ!) Liên quan đến chủ đề chung của loạt bài là năng khiếu/trí thông minh, trong bài phỏng vấn Spielwak cũng đặt ra câu hỏi về vai trò của năng khiếu trong văn hoá Việt Nam.
Helmke cho rằng đây là một điểm hết sức trọng yếu. Các bậc phụ huynh Đức và cả Thổ Nhĩ Kỳ thường quy học lực kém của con cái vào nguyên nhân thiếu năng khiếu. Ở người Việt – cũng như đối với người Trung Quốc, Hàn Quốc hay Nhật Bản – có một quan niệm hoàn toàn khác, như các kết quả nghiên cứu so sánh văn hoá của các nhà nghiên cứu Mỹ Stevenson và Stigler đã chỉ ra cách đây hơn hai mươi năm. Theo đó trong các nền văn hoá giáo dục (Đông) Á, năng khiếu chỉ đóng một vai trò thứ yếu cho thành công trong học tập, và bất cứ ai cũng có thể thành công nếu đủ nỗ lực. Mặt trái của truyền thống này là những học sinh ít năng khiếu và phụ huynh của họ sẽ khó có thể biện hộ sự thất bại trong học tập bởi lý do này.
Helmke cũng lưu ý đến những tương đồng giữa thành công của học sinh Việt Nam ở Đức và thành công học tập nói chung của Asian Americans(người Mỹ gốc Á) ở Hoa Kỳ hay ở Canada. Mẫu số văn hoá của các hiện tượng này chính là di sản Nho giáo trước sau vẫn chi phối sâu sắc tư duy của người Việt – cũng như người Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc hay Singapore – bất luận họ đang sống ở đâu, ở Việt Nam, ở Hoa Kỳ hay ở Đức. Trong truyền thống tư duy này, không chỉ học vấn đóng một vai trò then chốt, mà cả thái độ kính trọng trước người lớn tuổi, đặc biệt đối với bố mẹ và thầy cô giáo và nghĩa vụ hoàn thành chữ hiếu bằng cách mang điểm tốt về nhà.
Luận điểm về vai trò giá trị của Nho giáo đương nhiên không có gì mới. Điều đáng suy nghĩ ở đây là nhận xét của Helmke rằng thành công của học sinh Việt Nam dường như sẽ được đảm bảo tốt nhất chừng nào mà gia đình của họ vẫn còn duy trì được nền văn hoá xuất xứ...
Nhận xét này hoàn toàn tương ứng với một kết quả nghiên cứu thực nghiệm khác mà tôi đã có dịp lược thuật trước đây: Theo Olaf Beuchling, một nhà nghiên cứu giáo dục ở Hamburg đã theo dõi kết quả học tập của học sinh Việt Nam từ hơn 15 năm nay, không thể đưa ví dụ của học sinh Việt Nam để làm mẫu mực cho các nhóm nhập cư khác. Chính sách hội nhập của Đức nhắm tới đối tượng chủ yếu là trẻ em Thổ Nhĩ Kỳ và xuất phát từ hình dung rằng hội nhập càng tốt thì thành công trong giáo dục càng cao. Kết quả khảo sát của Beuchling cho thấy có một quy trình diễn ra ngược lại đối với người Việt: càng thích ứng với văn hoá Đức, thành công của học sinh Việt Nam lại càng giảm sút. Theo ông, “người Việt ở thế hệ thứ hai và thứ ba ở Đức đã đánh mất một phần chuẩn mực ứng xử của Nho giáo” và kết quả nhãn tiền là: kết quả học tập của họ đi xuống – giống như các học sinh Đức.
- Trương Hồng Quang (Berlin, Đức)
" width="175" height="115" alt="Tại sao học sinh Việt Nam ở Đức thành công?" />Tại sao học sinh Việt Nam ở Đức thành công?
2025-03-02 21:24
-
Tin sao Việt 19/10: Hari Won rạng rỡ chụp hình cùng dàn diễn viên Hàn Quốc Choi Ye Ji, Park Jung Min, Shin Won Ho khi cùng kết hợp trong một dự án phim. Cô chia sẻ: “Quay dự án mới chung với các diễn viên Hàn Quốc. Hôm nay là quay ngày thứ 5, còn dài lắm”.
Kasim Hoàng Vũ chia sẻ về việc đã vượt qua mọi cám dỗ bên ngoài để ở bên người vợ của mình. Anh cho biết dù đi bên ngoài có nhiều cô gái đẹp nhưng chỉ cần về đến nhà thấy vợ là đã thỏa ước nguyện rồi. “Tớ có 2 hoàng tử đẹp tuyệt trần giỏi giang. Tớ có vợ, tớ có người vợ mà cả thế gian này phải ganh tỵ với tớ. Tớ chẳng bao giờ phải nói xin lỗi, tớ chẳng bao giờ phải kiếm điều ngọt ngào với cô ấy nữa. Cô ấy ghét ngọt ngào. Cô ấy chỉ thích những gì cay ơi cay và chua ơi chua thôi. Đêm nay nước mắt tôi cứ ngắn dài và trôi ra, vợ cho tấm hình con lớn của tôi hôn âu yếm em trai của nó vừa sinh ra đời. Hạnh phúc gì bằng, vật chất gì bằng khi tình yêu của các con dành cho nhau”, anh viết. Hoa hậu Thu Hoài cùng bạn trai kém tuổi chúc mừng kỷ niệm 4 năm quen nhau bằng một bữa ăn trị giá 35 triệu đồng tại một nhà hàng sang trọng. Cô hài hước chia sẻ: “Ngay ngày tròn 4 năm chúng tôi quen nhau, hắn đặt một buổi tiệc tại nhà hàng mà giá buổi tiệc là 1500USD/2 người. 1500USD đó quý vị. Hắn gan ghê chưa. Chứ gặp tôi là tôi sẽ nói không. Vào nhà hàng hắn bảo nhà hàng đẹp không em? Mặc dù chỗ ngồi và cảnh quan như ở khách sạn của mình thôi nhưng không muốn làm hắn mất vui tui cũng bảo ờ... đẹp lắm anh. An toạ xong thì hoa hắn đặt được nhờ đem ra. Tôi nhìn bó hoa mà muốn cười sặc, cố ngậm miệng mà nhịn không nổi tôi cười không dứt suốt cả buổi tiệc. Chắc có lẽ hắn tưởng tôi đang hạnh phúc quá hoá con khùng chút xíu thôi. Nhìn hai cây cờ trên bó hoa giống buổi tiệc này dành để gắn kết thêm tình hữu nghị, đoàn kết giữa hai nước. Hắn là thế, đôi khi hay làm vài trò ngốc nghếch, sống tình cảm với anh em bạn bè, siêng năng cần cù và không màn lợi danh. Hắn hay bảo mình già hơn từ khi quen tôi, vì cuộc sống tôi phức tạp và căng thẳng nhiều quá. Trước những thay đổi đó hắn không ngừng cố gắng học cách sánh bước cùng để tiến đến bến bờ hạnh phúc cùng nhau. Thật hạnh phúc cho ai được làm bạn bè, anh em, người yêu của hắn. Sanh thần vui vẻ nhé - người thương”. Minh Hằng diện trang phục giản dị xuống phố. Á hậu Ngô Trà My cùng con gái vui vẻ chụp hình trong một phiên chợ tại Canada khi cô có chuyến nghỉ dưỡng tại đây. Trên trang cá nhân, ca sĩ Đinh Ứng Phi Trường khoe ảnh chụp cùng con trai. Anh cho biết sẽ luôn yêu thương con và làm tất cả vì con. Hoa hậu Tiểu Vy cười tươi rạng rỡ trong chuyến đi Hàn Quốc. Gia đình Lý Hải - Minh Hà hạnh phúc tổ chức sinh nhật cho con trai lên 8 tuổi ngay tại lớp học. Dương Triệu Vũ mua hoa tặng mẹ nhân ngày 20/10 nhưng bị mẹ ‘mắng’. Anh viết trên trang cá nhân: “Có bao giờ mua hoa tặng mẹ mà bị mẹ la ‘tốn tiền quá’ giống tui hông? Vì lưu diễn xa nên Vũ mang hoa đến tặng mẹ sớm. Nhưng mẹ nói sao không mua vàng hay cái gì đó thực tế hơn? Có lẽ vì một đời cực khổ để nuôi các con nên mẹ đã quen phải luôn dành dụm cho những ngày mưa gió, cho những rủi ro không đoán trước được. Nhưng mẹ ơi có người phụ nữ nào mà không yêu hoa chứ? bây giờ con cái mẹ đã ổn hết rồi, nên mẹ đừng lo, cứ tận hưởng những màu sắc thật đẹp và mùi hương từ những bó hoa mẹ nhé. Con hiểu được hy sinh mẹ đã dành cho con như thế nào. Con viết lên đây vì con biết sẽ có rất nhiều người mẹ đồng cảm với những suy nghĩ của mẹ đó, cảm ơn mẹ một đời vì chồng con và cha mẹ anh chị em. Anh 4 nói đúng thật”. Nhân dịp Đông Nhi sắp làm đám cưới, ca sĩ Thanh Duy đăng tải loạt ảnh ngày xưa đầy kỷ niệm của anh, Đông Nhi cùng Khổng Tú Quỳnh. Anh hài hước viết: “Bộ ảnh này đã 10 năm rồi đó. Cuối cùng người có bến đỗ đầu sau tận 10 năm là Đông Nhi. Dù rất muốn, anh và em vẫn không thể đến được với nhau Khổng Tú Quỳnh”. JustaTee đăng tải khoảnh khắc hạnh phúc cùng vợ và con gái. Bạn gái kém 10 tuổi của Quách Ngọc Tuyên đăng ảnh tình cảm của cả hai sau khi công khai hẹn hò mới đây. Lệ Quyên tạo dáng chụp hình khoe khéo vòng eo thon gọn cùng gương mặt nhỏ nhắn của mình. Nhi Hoàng
Truyền hình ngập phim có cảnh người lớn, trẻ con xem vô tư
Nhiều bộ phim truyền hình Việt chiếu vào giờ vàng có những cảnh nóng táo bạo nhưng lại không có bất cứ cảnh báo nào cho người xem, khiến cả trẻ con cũng có thể tiếp cận một cách dễ dàng.
" width="175" height="115" alt="Tin sao Việt 19/10: Hari Won đọ sắc cùng dàn diễn viên Hàn quốc" />Tin sao Việt 19/10: Hari Won đọ sắc cùng dàn diễn viên Hàn quốc
2025-03-02 21:22
-
Twitter đối mặt tương lai bất định khi về tay tỷ phú Elon Musk
2025-03-02 21:16


"Thầy cô cũng như cha mẹ, các em kính trọng thầy cô và luôn kì vọng được thầy cô ghi nhận nỗ lực của mình, mong được động viên, được một lời khen ngợi từ thầy cô. Nếu thầy cô coi các em như những người bạn nhỏ của mình, chỉ bảo, tạo không khí gần gũi, yêu thương, không chê bai, moi móc điều thiếu sót của các em, sẵn lòng tìm hiểu những lỗi lầm để chia sẻ, và luôn rộng lòng chỉ bảo khi các em chậm tiếp thu bài thì chắc chắn đó là những người thầy mà cả đời các em sẽ mãi kính yêu", Lan Phương viết.
![]() |
Diễn viên Lan Phương trong một lần về thăm trường ở Vũng Tàu. |
Tuy nhiên, cô cũng chỉ ra, trên thực tế, người làm thầy cũng là những người bình thường, không ai hoàn hảo. Họ cũng có lúc không kiên nhẫn, cũng bị quá tải, bị căng thẳng, và sẽ có lúc không kìm được nóng giận với học sinh. Những điều này tạo nên hàng rào ngăn cách giữa thầy và trò ngày một lớn. Với thầy điều đó không quá ghê gớm nhưng lại có thể làm các em mặc cảm, chán ngán và từ bỏ ước mơ của mình.
"Nếu cha mẹ chê bai, con cái vẫn có bản năng tự nhiên của những đứa con là yêu thương và luôn cố gắng làm cha mẹ tự hào, còn với thầy cô không phải người ruột thịt, lời chê bai có thể làm các em tổn thương và dần dần các em lựa chọn bỏ luôn tình cảm với thầy cô đó. Lời động viên của thầy cô có thể khiến các em tự tin hơn và không từ bỏ", nữ diễn viên bày tỏ quan điểm.
![]() |
Nữ diễn viên chụp ảnh chung cùng cô giáo mình. |
Cuối cùng, nữ diễn viên nhắn nhủ, để người thầy nào cũng hạnh phúc khi học sinh nhớ và về thăm mình, em học sinh nào cũng muốn coi thầy cô như cha mẹ, muốn được nhớ về quãng thời gian học trò của mình với tình cảm chân thành, thì các thầy cô hãy nói những câu như: "Cô tin em sẽ làm được, chỉ cần em chịu khó thêm/ Em có gì khó khăn hay cần chia sẻ với thầy, thầy sẵn sàng nghe" thay vì nói những lời không mang tính chất động viên: "Chẳng bao giờ em làm nổi cái đấy đâu/ Em là đồ lười biếng/ Thế nãy giờ không nghe giảng à mà phải hỏi...".
"Phương tin nếu các thầy cô luôn nhẫn nại, quan tâm, chia sẻ thân tình vơi học trò, các em sẽ phát huy tốt nhất khả năng của mình. Các em sẽ trưởng thành với sự tự tin, dám đặt câu hỏi và biết cách giải quyết vấn đề của mình, và sẽ nhớ về các thầy cô đến suốt cuộc đời. Yêu và kính chúc các thầy cô giáo một ngày 20/11 tuyệt đẹp", diễn viên Lan Phương gửi lời chúc tới các thầy cô ngày Nhà giáo Việt Nam.
Hà Lan

Midu, Phạm Hương và những sao Việt từng đứng trên bục giảng
- Hồ Quỳnh Hương, Thanh Duy Idol, ca sĩ Hồ Trung Dũng đều là những người từng đứng bục giảng với vai trò giáo viên, giảng viên trước khi theo đuổi con đường nghệ thuật.
" alt="Diễn viên Lan Phương nhắn nhủ thầy cô nhân ngày 20/11" width="90" height="59"/>Điều này liên quan tới một số vấn đề nghiêm trọng về xã hội và văn hóa Trung Quốc, như sự gia tăng đáng báo động trong các vấn đề sức khỏe tâm thần ở những người trẻ tuổi, từ trẻ em đến sinh viên đại học... Vậy, với nhiều nét tương đồng về tiến trình phát triển,Việt Nam đối diện như thế nào?!
Sự chơi vơi giữa các dòng giá trị
![]() |
Xin bắt đầu với trường hợp vụt sáng thành “sao” của anh chàng trồng ổi Lệ Rơi – Nguyễn Đức Hậu. Công thức thành danh của anh chỉ đơn giản, gồm bốn yếu tố (1) Thích hát nhưng hát rất dở, (2) Biết sử dụng mạng xã hội, (3) Bất chấp dư luận và (4) Sự phát khùng của xã hội. Câu hỏi đặt ra là tại sao những điều quái gở kiểu Lệ Rơi lại xuất hiện ngày càng nhiều, được lăng – xê, được đón nhận, rồi chấp nhận như một tất yếu?
B.V.S.Bhanusree, Giáo sư Triết học, Đại học Andhara Visakhapatnam, Ấn Độ cho rằng lòng tham con người trong việc tích lũy của cải và thâu tóm quyền lực khiến con người mờ mắt, trở nên hung ác, tàn bạo. Thế giới dần trở nên nhỏ bé nhưng khoảng cách giữa con người với con người ngày càng bị nới rộng. Sự đánh mất "tính người" cần được xem xét như một quá trình tụt hậu, trở về thời đại của sự man rợ thay vì tiến hóa lên nấc cao hơn của giá trị con người.
Ở Trung Quốc, các học giả dễ dàng giải thích sự khủng hoảng giá trị bởi sự đối lập giữa tư duy Khai sáng kiểu phương Tây với truyền thống Nho giáo kiểu phương Đông. Ở nước ta, giải thích như vậy cũng được, nhưng tính đặc thù kiểu Việt Nam có lẽ phức tạp hơn.
Sự phức tạp này có ba khả năng. Khả năng thứ nhất, xã hội hiện đại, hội nhập toàn diện với quốc tế, người ta cởi mở, dễ chấp nhận cái riêng, cái dị biệt, cho phép cái tôi cá nhân ngang hàng, thậm chí phớt lờ số đông, đứng trên cộng đồng. Khả năng thứ hai, đó chỉ đơn thuần là các phương thức “chiêu trò” PR hình ảnh để cầu danh, hoặc mưu lợi vật chất. Khả năng thứ ba, đó là hệ quả tất yếu của quá trình phát triển. Một mặt là nhận thức lệch lạc về giá trị của các cá nhân. Mặt khác phản ánh sự xuống cấp của chuẩn mực đạo đức và sự bất lực của hệ thống giá trị khi không thể phòng ngừa, ngăn chặn, kiểm soát, cũng như trừng phạt.
Thật khó để kết luận chính xác giá trị xã hội đang xấu đi, hay tốt lên với tích chất là một tiến trình của lịch sử! Sự khác biệt trong tư duy, nhận thức và hành động của các thành phần xã hội tạo ra các trào lưu hiện sinh vừa thống nhất, vừa dị biệt, vừa mâu thuẫn.
Cá nhân, cộng đồng và trách nhiệm xã hội
Nhà văn hóa học, Giáo sư, TSKH Trần Ngọc Thêm (Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh) chỉ ra một số sự khác biệt trong quan niệm về giá trị giữa Việt Nam và phương Tây. Ví dụ, khái niệm “Individualism” của phương Tây được hiểu là cái tôi, là bản sắc cá nhân, tức là một giá trị. Trong khi đó, ở Việt Nam, từ “cá nhân” thường bị hiểu theo nghĩa tiêu cực là ích kỷ, độc đoán, tức không phải giá trị xã hội. Một ví dụ khác, khái niệm “Flexible”, ở Việt Nam, được hiểu là linh hoạt, mềm dẻo, tức là một giá trị. Trong khi đó, người phương Tây lại hiểu theo nghĩa tiêu cực, coi đó là người ba phải, dễ bị lung lay, tức không phải là giá trị xã hội. Điều này cho thấy cách hiểu về giá trị là rất khác biệt, đôi khi là đối lập.
Chính vì sự mâu thuẫn đó dẫn đến một câu hỏi. Vậy, giá trị của cá nhân hay chuẩn mực của cộng đồng, cái nào cần có trước, cái nào định hình cái nào?!
Trên thực tế, các nền văn hóa thế giới đều nhất quán về vị trí, vai trò của giá trị xã hội. Giá trị là những khuôn mẫu lý tưởng được xã hội coi trọng, được dư luận đồng tình, được cộng đồng biểu dương. Nói một cách ngắn gọn, giá trị là những gì tốt đẹp nhất được xã hội thừa nhận. Như vậy, giá trị của cá nhân phải gắn trực tiếp với tập thể, với cộng đồng, với trách nhiệm xã hội.
![]() |
"Giáo dục là vũ khí mạnh nhất mà chúng ta có thể dùng để thay đổi thế giới" - Nelson Mandela |
Theo PGS,TS. Nguyễn Tài Đông, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, từ “Responsibility” trong tiếng Anh, nghĩa là trách nhiệm, gồm “Response” tức là phản hồi và “Ability” nghĩa là năng lực. “Responsibility”, trước hết, được hiểu là năng lực phản hồi. Điều đó cho quá trình chủ thể có nghĩa vụ hành động trong sự kết nối, sự phản hồi với cộng đồng tạo ra cái gọi là trách nhiệm xã hội. Và do đó, trách nhiệm xã hội là một giá trị.
Như vậy, con đường ngắn nhất, hợp lý nhất, thành công nhất để khẳng định cái riêng, cái tôi phải là kết nối tốt, phản hồi tốt, đáp ứng tốt trước những tiêu chuẩn của cộng đồng. Như vậy, mọi cái tôi nên băt nguồn từ trách nhiệm xã hội của bản thân. Ở đây, cũng cần lưu ý, việc mượn danh trách nhiệm xã hội cho mục đích cá nhân, khẳng định giá trị bản thân theo những cách vô văn hóa, phản giá trị đều sớm muộn tạo ra những cái tôi cô đơn.
Tiến trình của hệ giá trị Việt Nam
Một bài viết gần đây trên Vietnamnet đề cập đến việc có những “giá trị Người” dù mất đi, nhưng lại được vinh danh, ca ngợi. Những “giá trị Người” với tài năng, nhân cách của mình, biết tôn trọng cộng đồng, hướng cái riêng, niềm đam mê của cá nhân, góp phần làm đẹp thêm sức sống và bản sắc văn hóa dân tộc. Đó là cựu Thứ trưởng Ngoại giao Trần Quang Cơ, giáo sư âm nhạc dân tộc Trần Văn Khê, nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu, nhạc sĩ Phan Nhân. Như vậy, giá trị cũ không mất đi, không phai nhạt, mà vẫn hiện hữu, được ca ngợi và biểu dương.
Vậy, tính thời đại của khái niệm giá trị cần được hiểu như thế nào?
PGS,TSKH Lương Đình Hải, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, cho rằng: bảng hệ giá trị Việt Nam, một mặt chịu thách thức ghê gớm, mặt khác, lại có cơ hội để chuyển đổi, hội nhập và phát triển. Sự biến động hệ giá trị diễn ra dưới nhiều biểu hiện khác nhau: có sự biến mất, triệt tiêu của các giá trị cũ (ví dụ:trung với vua), có sự xuất hiện của các giá trị mới (ví dụ:bình đẳng giới, nhân quyền); có sự thay đổi thang bậc, vị thế của các giá trị (ví dụ: sỹ nông công thương); có sự đổi mới từng phần nội dung các giá trị (ví dụ: giàu có, cần kiệm); thu nhận và cải biến một số nội dung giá trị bên ngoài (dân chủ, tự do ngôn luận); có sự xung động giữa các giá trị (mới và cũ, bản địa và du nhập); có sự tiếp thu, làm giàu thêm hệ giá trị bản địa và có sự mở rộng tầm ảnh hưởng ra khỏi phạm vi dân tộc – quốc gia.
Những phân tích trên cho thấy tính thời đại của hệ giá trị, thực chất, không phải là sự thoái trào, mất đi hay phủ nhận các giá trị cũ, mà là những chuyển dịch trong khuôn khổ đạo đức, luân lý và pháp luật.
![]() |
Hội thảo quốc tế “Giáo dục giá trị trong bối cảnh hội nhập” diễn ra tại Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Hà Nội, ngày 4/7/2015 |
Tiến trình của hệ giá trị Việt Nam cũng cần xác định trên cơ sở một tiến trình văn hóa, tức là biến đổi dựa trên nền tảng khuân mẫu được chấp nhận bởi số đông. Văn hóa không bất biến. Do vậy, giá trị của con người có thể biển đổi. Tuy nhiên, với tư cách là tinh hoa của thời đại, khi một giá trị được định hình, nó sẽ là vĩnh viễn. Do đó, sẽ là ngốc nghếch cho những ai cố tình phớt lờ, đứng lên, đạp lên điều được số đông coi trọng!
Tập trung nâng cao chất lượng giáo dục và sử dụng cách tiếp cận về tiếp biến văn hóa là phương thức hợp lý để kiểm soát, duy trì và định hình giá trị cho cá nhân và xã hội trong bối cảnh hội nhập hiện nay. Giáo dục sẽ giúp giảm dần những ý tưởng định hình giá trị kiểu Lệ Rơi. Tiếp biến văn hóa là cơ sở để thích ứng với những hiện tượng mới như hôn nhân đồng giới, hay kể cả việc xem xét hợp pháp hóa mại dâm trong tương lai v.v..
Xin kết thúc bài viết với quan điểm của bà Hu Yeping - Giám đốc điều hành Hội đồng Nghiên cứu Giá trị và Triết học Hoa Kỳ: Giáo dục giá trị cần được ghép bởi hai từ “dạy dỗ” và “trau dồi, tu dưỡng” hay “nuôi dưỡng, ấp ủ”. Nghĩa là giáo dục không chỉ là dạy con người kỹ năng, sinh tồn, nghề nghiệp, chuyên môn. Quan trọng hơn, giáo dục là rèn luyện tâm hồn, là nuôi dưỡng tinh thần lành mạnh để phát triển cá tính và bản chất phù hợp của con người. Tiến trình của hệ giá trong bất cứ thời đại nào, chỉ xoay quanh 3 câu hỏi: “Loại hình giáo dục nào chúng ta nên cung cấp?”, “Mẫu người nào chúng ta định “sản xuất ra”? Và “Chúng ta dự định tương lai thế giới loài người sẽ như thế nào”?
(Cảm nhận và suy nghĩ từ Hội thảo quốc tế “Giáo dục giá trị trong bối cảnh hội nhập”)
- Nhạc Phan Linh (giảng viên Học viện Báo chí - Tuyên truyền)

- Nhận định, soi kèo Deportivo Toluca vs Queretaro, 10h00 ngày 27/2: Bảo toàn trong Top 6
- Sao Việt 22/10: Hari Won vắng mặt trong sinh nhật mẹ chồng
- Thí sinh dễ kiếm điểm 5 môn văn
- U40 Phương Linh khoe thân hình không chút mỡ thừa với bikini
- Soi kèo góc Liverpool vs Newcastle, 3h15 ngày 27/2
- Twitter đối mặt tương lai bất định khi về tay tỷ phú Elon Musk
- Bảo dưỡng tận tâm, an tâm làm việc với Laptop MSI
- Hạng mục “Sản phẩm, giải pháp phần mềm mới” của Sao Khuê 2022 gọi tên Meey Land
- Soi kèo góc Vallecano vs Sevilla, 22h15 ngày 1/3:
