
Quyết định 2345 của Ngân hàng Nhà nước nhằm làm sạch các tài khoản ngân hàng, ngăn ngừa tình trạng lừa đảo. Ảnh: Xuân Sang.
Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước, hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt đã phát triển mạnh mẽ với hơn 182 triệu tài khoản thanh toán của khách hàng cá nhân. Trong đó, nhiều nhà băng có trên 95% lượng giao dịch được xử lý trên kênh số.
Số liệu của CTCP Thanh toán Quốc gia Việt Nam (NAPAS) cũng chỉ ra rằng trong năm 2023, Việt Nam ghi nhận khoảng 3,5 tỷ giao dịch không dùng tiền mặt với tổng giá trị lên tới hơn 66 triệu tỷ đồng. Chiếm thị phần lớn nhất trong số này vẫn là các kênh thanh toán phổ biến như thẻ ngân hàng, chuyển khoản Internet banking hay Mobile banking.
Tuy nhiên, ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán (Ngân hàng Nhà nước), đánh giá ngành ngân hàng đang phải đối mặt với hàng loạt rủi ro và thách thức về an ninh, bảo mật. Thống kê về số lượng người dân bị tội phạm sử dụng công nghệ cao lừa đảo, chiếm đoạt tiền và tài khoản của người dân cũng cho thấy xu hướng ngày càng gia tăng.
Rủi ro từ các tài khoản “ảo”
Năm 2023, tổng số tiền thiệt hại của các nạn nhân ước đạt 8.000-10.000 tỷ đồng, tăng 1,5 lần so với năm 2022. Đáng chú ý, 91% vụ việc liên quan đến lĩnh vực tài chính và 73% người dùng thiết bị di động, mạng xã hội… liên tục bị làm phiền bởi tin nhắn, cuộc gọi lừa đảo.
Tính riêng 9 tháng năm nay, Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông) cũng đã tiếp nhận hơn 22.200 phản ánh về trường hợp lừa đảo trực tuyến do người dùng Internet gửi về.
Thực tế cho thấy các vụ lừa đảo trực tuyến liên quan đến giao dịch trực tuyến đều xuất phát từ tài khoản “ảo”, tài khoản không chính chủ. Không chỉ gây thiệt hại cho tài sản của người dân, tình trạng này còn khiến việc truy vết, điều tra của cơ quan chức năng gặp nhiều khó khăn.
 |
Người dùng sẽ bị dừng giao dịch online sau ngày 1/1/2025 nếu tài khoản chưa được xác thực. Ảnh:Cốc Cốc. |
Ông Phạm Anh Tuấn cho biết các nhóm tội phạm thường sử dụng công nghệ cao để lừa đảo, chiếm đoạt tiền và tài khoản của người dân bằng nhiều thủ đoạn tinh vi như giả mạo cơ quan, tổ chức để chiếm đoạt thông tin đăng nhập và xác thực giao dịch, dẫn dụ khách hàng truy cập các đường link giả mạo, cài đặt phần mềm độc hại,...
Mới đây, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Quyết định 2345 cùng các thông tư hướng dẫn về triển khai các giải pháp an toàn, bảo mật trong thanh toán trực tuyến và thanh toán thẻ ngân hàng. Quy định mới được kỳ vọng sẽ làm sạch các tài khoản ngân hàng, ngăn ngừa kẻ gian lợi dụng lỗ hổng để thực hiện lừa đảo.
Từ ngày 1/1/2025, chủ tài khoản ngân hàng, ví điện tử phải xác thực tài khoản chính chủ mới được giao dịch. Quy định mới được Ngân hàng Nhà nước đưa ra nhằm xóa bỏ các tài khoản không chính chủ và tăng cường mức độ an toàn cho người dân khi sử dụng dịch vụ thanh toán điện tử.
Khách hàng chỉ có thể thực hiện rút tiền và giao dịch thanh toán qua phương tiện điện tử khi đã hoàn tất thủ tục đối chiếu giấy tờ tùy thân và thông tin sinh trắc học. Tất cả những tài khoản chưa được các ngân hàng hay các trung gian thanh toán thu thập thông tin sinh trắc học để kiểm tra đảm bảo chính chủ sẽ chỉ được cung cấp dịch vụ trực tiếp tại quầy.
Tình trạng lừa đảo giảm mạnh nhờ định danh
Theo Phó thống đốc thường trực Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú, đã có khoảng 38 triệu lượt khách hàng đăng ký thông tin sinh trắc học thành công tính đến tháng 10. Báo cáo nhanh từ các tổ chức tín dụng cho thấy sau khi thực hiện xác thực sinh trắc học, số lượng vụ lừa đảo đã giảm đến 50% so với trước đây.
Việc định danh tài khoản giúp người dùng bảo vệ tài khoản trước các rủi ro lừa đảo và các hành vi xâm nhập trái phép. Hệ thống cũng dễ dàng phát hiện các giao dịch bất thường và kịp thời đưa ra cảnh báo, đảm bảo an toàn tài sản của người dùng.
Sau khi có quy định mới từ cơ quan quản lý, nhiều ngân hàng đã liên tục gửi thông báo đến khách hàng về việc rà soát thông tin giấy tờ tùy thân và khẩn trương thực hiện cập nhật sinh trắc học để không bị gián đoạn giao dịch trực tuyến.
Không chỉ nghỉ ngân hàng, các trung gian thanh toán như ví điện tử cũng thực hiện điều chỉnh hoạt động và yêu cầu người dùng xác thực sinh trắc học để mang đến trải nghiệm thanh toán an toàn, liền mạch. Hiện nay, các khách hàng khi mở tài khoản đều được nền tảng yêu cầu xác thực sinh trắc học theo quy định của Ngân hàng Nhà nước.
 |
Các ví diện tử kêu gọi người dùng định danh tài khoản trước năm 2025. Ảnh: Minh Khánh. |
Theo đại diện ShopeePay, người dùng chỉ cần thực hiện xác thực sinh trắc học một lần trong 1-2 phút là có thể bảo vệ “ví tiền” ở mức độ cao nhất. Để đẩy nhanh tốc độ thực hiện định danh, ứng dụng còn tặng voucher ưu đãi cho mỗi lượt NFC thành công.
Nền tảng cũng cải thiện tính năng đọc chip để trải nghiệm của người dùng nhanh chóng hơn so với trước đây. Hiện hệ thống bảo mật của ví điện tử này đạt chứng nhận bảo mật toàn cầu PCI DSS cấp độ 1, cao nhất của Service Provider (Nhà cung cấp dịch vụ).
“Trong bối cảnh thanh toán không tiền mặt bằng thiết bị di động ngày càng phổ biến, việc xác thực thông tin qua NFC hay KYC là tối cần thiết để người dùng bảo vệ an toàn cho ví điện tử cá nhân. Điều này không chỉ giúp các giao dịch trở nên bảo mật, nhanh chóng và tiện lợi hơn mà còn ngăn chặn kịp thời các trường hợp tài khoản có hoạt động bất thường”, đại diện ví điện tử này cho biết.
Tương tự, một số ví điện tử khác như Viettel Money cũng tích cực hướng dẫn khách hàng chuẩn bị CCCD gắn chip và có thể lựa chọn cập nhật sinh trắc học tại các điểm giao dịch hoặc trên ứng dụng để tránh tình trạng gián đoạn khi thực hiện giao dịch hoặc thanh toán trực tuyến, đảm bảo giao dịch an toàn, tránh việc bị kẻ xấu mạo danh.
Các ví đồng thời cho biết việc xác thực tài khoản sẽ hỗ trợ người dùng tiếp tục sử dụng các dịch vụ trên ứng dụng như thanh toán bằng thẻ tín dụng hay du lịch, đi lại.
Nhằm hạn chế vướng mắc trong quá trình thực hiện, Ngân hàng Nhà nước đã có văn bản yêu cầu các tổ chức tín dụng ghi nhận mọi khó khăn, vướng mắc của người dùng và có giải pháp xử lý, liên tục nâng cấp ứng dụng Mobile Banking để ứng phó với thủ đoạn mới, liên tục cập nhật để đảm bảo an ninh an toàn hệ thống.
“Hiện có 95% giao dịch được thực hiện trên môi trường số nên chúng tôi lo hơn mọi người. Bên cạnh thông tin khách hàng, trong dữ liệu còn có số dư, số tiết kiệm… nên hoạt động đảm bảo an ninh an toàn luôn được đặt ở vị trí cốt lõi và hàng đầu”, Phó thống đốc Phạm Tiến Dũng cho biết.
Livestream bán hàng trên mạng xã hội phải định danh cá nhânNghị định 147 mới đây quy định người dùng mạng xã hội livestream với mục đích thương mại phải xác thực tài khoản bằng số định danh cá nhân. 12:23 12/11/2024 ">
Ngân hàng, ví điện tử 'chạy đua' định danh tài khoản trước 2025
|
 |
Mỹ gần đây liên tục siết kiểm soát ngành công nghiệp bán dẫn của Trung Quốc. Ảnh: Reuters. |
Đầu tuần này, Mỹ đã tiến hành đợt trấn áp thứ ba trong vòng 3 năm qua đối với ngành công nghiệp bán dẫn của Trung Quốc, áp đặt hạn chế xuất khẩu cùng nhiều biện pháp khác lên 140 công ty bao gồm cả nhà sản xuất thiết bị bán dẫn Naura Technology Group.
Tuy nhiên, hành động mới của Mỹ có thể gây ảnh hưởng đến các công ty sản xuất linh kiện bán dẫn trên toàn cầu, đặc biệt là tại các nước đồng minh của Mỹ khi sản phẩm mà các công ty này xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc sẽ bị hạn chế.
Cú đánh vào tham vọng của Bắc Kinh
Những biện pháp của Mỹ nhắm đến các công ty sản xuất thiết bị bán dẫn Trung Quốc như Piotech, ACM Research, SiCarrier Technology cũng như các lô hàng chip nhớ tiên tiến và công cụ sản xuất chip khác, theo Reuters.
Động thái này là một trong những nỗ lực lớn cuối cùng của chính quyền ông Biden để ngăn chặn khả năng tiếp cận và sản xuất chip của Bắc Kinh với việc hỗ trợ trí tuệ nhân tạo (AI) phục vụ mục đích quân sự hoặc đe dọa đến an ninh quốc gia Mỹ.
Sự kiện này diễn ra chỉ vài tuần trước lễ tuyên thệ nhậm chức của Tổng thống đắc cử Donald Trump, người được cho là sẽ duy trì nhiều biện pháp cứng rắn với Trung Quốc của người tiền nhiệm.
Cụ thể, lệnh hạn chế mới sẽ giới hạn lô hàng chip nhớ băng thông cao (HBM) được vận chuyển sang Trung Quốc - loại chip thiết yếu cho các ứng dụng AI, đồng thời hạn chế xuất khẩu đối với 24 công cụ sản xuất chip bổ sung và 3 phần mềm, cũng như nhiều thiết bị sản xuất chip từ các nước như Singapore và Malaysia.
Bộ trưởng Thương mại Mỹ Gina Raimondo cho biết: “Hành động này nhằm ngăn chặn Trung Quốc phát triển hệ thống sản xuất bán dẫn nội địa, vốn sẽ được dùng để hiện đại hóa quân sự”.
Ngoài ra, 20 công ty bán dẫn, 2 công ty đầu tư và hơn 100 nhà sản xuất chip Trung Quốc khác cũng bị đưa vào Danh sách thực thể (Entity List). Việc nằm trong danh sách này yêu cầu các nhà cung cấp Mỹ phải có giấy phép đặc biệt nếu muốn giao dịch với các công ty này.
Trong danh sách có Swaysure Technology Co, Si'En Qingdao và Shenzhen Pensun Technology Co - những doanh nghiệp có liên kết với Huawei. Thực tế, Huawei đang bị Mỹ cấm vận trong bối cảnh công ty này đang dẫn đầu ngành viễn thông đồng thời là tâm điểm của các hoạt động sản xuất, phát triển chip cao cấp tại Trung Quốc.
 |
Các công ty bán dẫn đang hợp tác với Huawei bị Mỹ đưa vào Danh sách thực thể. Ảnh: Reuters. |
Mỹ cũng chuẩn bị áp đặt thêm các hạn chế đối với Semiconductor Manufacturing International Corporation (SMIC), nhà sản xuất chip theo hợp đồng lớn nhất của Trung Quốc. SMIC đã bị đưa vào Danh sách thực thể từ năm 2020 nhưng vẫn được cấp phép để giao dịch hàng hóa trị giá hàng tỷ USD.
Mỹ cũng sẽ bổ sung 3 công ty đầu tư lĩnh vực chip vào danh sách. Theo thông báo từ Bộ Thương mại Mỹ, các công ty này bao gồm quỹ đầu tư tư nhân Wise Road Capital, công ty công nghệ Wingtech Technology Co và quỹ đầu tư JAC Capital.
Các công ty này bị cáo buộc “hỗ trợ chính phủ Trung Quốc trong việc thâu tóm các doanh nghiệp sở hữu công nghệ sản xuất bán dẫn nhạy cảm, có ý nghĩa quan trọng đối với nền công nghiệp quốc phòng của Mỹ và các đồng minh, nhằm mục tiêu chuyển những thực thể này về Trung Quốc”.
Thông thường, các công ty muốn xin giấy phép để giao dịch với các doanh nghiệp nằm trong Danh sách thực thể sẽ bị từ chối.
Phản ứng của Trung Quốc và tác động quốc tế
Trung Quốc đã phản ứng mạnh mẽ trước động thái này. Ông Lâm Kiện, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho rằng hành động này phá vỡ trật tự kinh tế quốc tế và làm gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu. Tại cuộc họp báo thường kỳ diễn ra đầu tuần này, ông cho biết thêm Trung Quốc sẽ thực hiện các biện pháp để bảo vệ quyền và lợi ích của các công ty nước này.
Trong một tuyên bố được công bố trên trang web chính thức của Bộ Thương mại Trung Quốc sau khi các biện pháp hạn chế mới được Mỹ công bố, Bộ này đã gọi đây là một ví dụ rõ ràng về “cưỡng ép kinh tế” và “chính sách phi thị trường”.
Các biện pháp hạn chế này không chỉ ảnh hưởng đến Trung Quốc mà còn tạo áp lực cho các nhà cung cấp thiết bị bán dẫn toàn cầu.
Một phần quan trọng trong gói biện pháp mới là mở rộng quy tắc “sản phẩm trực tiếp nước ngoài” (foreign direct product rule), cho phép Mỹ kiểm soát không chỉ các thiết bị sản xuất chip được sản xuất tại Mỹ mà còn cả những thiết bị do đồng minh của Mỹ sản xuất tại nước ngoài nếu chúng liên quan đến Trung Quốc.
Tuy nhiên, thiết bị được sản xuất tại Nhật Bản và Hà Lan sẽ được miễn trừ, trong khi thiết bị từ Israel, Malaysia, Singapore, Hàn Quốc và Đài Loan (Trung Quốc) vẫn chịu sự kiểm soát. Quy định này áp dụng với 16 công ty Trung Quốc quan trọng nhất trong tham vọng sản xuất chip tiên tiến của nước này.
Những quy định mới được đưa ra sau các cuộc thảo luận kéo dài với Nhật Bản và Hà Lan, 2 quốc gia cùng với Mỹ giữ vị trí thống trị trong ngành sản xuất thiết bị chip tiên tiến.
 |
ASML - nhà sản xuất thiết bị bán dẫn lớn của Hà Lan được miễn trừ trong gói quy định mới của Mỹ. Ảnh: Reuters. |
Đại diện ASML - nhà sản xuất thiết bị bán dẫn lớn của Hà Lan - cho biết công ty đang “đánh giá tác động tiềm tàng của các quy định mới”. Theo nguồn tin từ Reuters, Mỹ dự kiến miễn trừ các quốc gia áp dụng biện pháp kiểm soát tương tự.
Ngoài ra, Mỹ cũng giảm mức yêu cầu tỷ lệ nội địa hóa của Mỹ trong các sản phẩm nước ngoài xuống 0. Điều này đồng nghĩa với việc Mỹ có thể kiểm soát bất kỳ sản phẩm nào vận chuyển đến Trung Quốc nếu chúng chứa linh kiện do Mỹ sản xuất.
Một quy định khác nhằm vào các loại chip nhớ tiên tiến, đặc biệt là loại chip HBM (High Bandwidth Memory) được sử dụng trong các ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI). Những chip thuộc chuẩn “HBM 2” và cao hơn - sản xuất bởi Samsung, SK Hynix (Hàn Quốc) và Micron (Mỹ) - sẽ bị hạn chế xuất khẩu sang Trung Quốc.
Theo các nguồn tin trong ngành, Samsung có thể chịu ảnh hưởng lớn nhất khi khoảng 30% doanh thu chip HBM của hãng đến từ thị trường Trung Quốc.
Các nhà sản xuất chip bán dẫn rút khỏi Trung QuốcCác công ty nước ngoài đang mở rộng năng lực thử nghiệm và đóng gói chip tại Việt Nam trong khi các công ty trong nước cũng muốn đầu tư vào lĩnh vực này. 05:00 13/11/2024 ">
Mỹ siết xuất khẩu chip Trung Quốc, ngành bán dẫn toàn cầu lao đao
|