Dưới đây là góc nhìn của một nhà ngôn ngữ học, PGS.TS Phạm Văn Tình, Tổng Thư ký Hội Ngôn ngữ học Việt Nam đưa ra những phân tích khá thú vị về những sáng tạo của các bình luận viên bóng đá. Bài viết được đăng trên trang cá nhân của ông.

Thời gian đang ủng hộ... đội nào? (Ảnh minh hoạ)

"Thời gian đang ủng hộ đội Bồ Đào Nha. Hiệp phụ thứ hai chỉ còn 3 phút bù giờ. Đội quân của Fernando Santos đã kéo hết về phòng ngự và khả năng lật ngược tình thế của đội Pháp là không thể...". Đó là lời bình của một bình luận viên về trận chung kết EURO-2016 trên sân Stade de France (Pháp) ngày 11/7/2016.

Ngữ đoạn "thời gian không ủng hộ đội..." là một cách nói quen thuộc của nhiều bình luận viên bóng đá (mà ta vẫn nghe) trong những năm gần đây. Nó quen đến mức trở thành một thành ngữ vậy.

Nhưng GS Cao Xuân Hạo, trong bài "Đôi điều về ngôn ngữ bình luận bóng đá" (in trong tập Tiếng Việt - Văn Việt, NXB Trẻ, TP HCM, 2001) lại lên tiếng phản đối.

Ông cho rằng: "Điều này hoàn toàn ngược lại sự thật, trái với logic. Nếu quả thật thời gian ủng hộ đội nào dẫn trước, thì đội ấy phải mong cho thời gian kéo dài và phải "tranh thủ thời gian". Đằng này ta thấy một hiện tượng ngược lại: Đội đang dẫn trước thường có xu hướng "câu giờ", hay nói một cách khác  "giết thời gian". Sau khi thắng 2 - 0 hay 3 - 0, đội dẫn trước thường chỉ ước sao trọng tài thổi còi chấm dứt trận đấu ngay tức khắc. Một đội đang dẫn 1- 0 đến phút 80 của trận đấu và đang bị đối phương tấn công dồn dập lại càng tha thiết mong thời gian chóng hết hơn.

Trái lại, đội đang bị dẫn điểm lại rất sợ hết thời gian. Còn càng nhiều thời gian, họ càng có nhiều hy vọng gỡ hòa hoặc ít ra cũng rút ngắn khoảng cách. Thời gian còn lại càng ít, họ càng ít hy vọng." (Sách đã dẫn, tr. 229)

 GS. Cao Xuân Hạo là một nhà ngôn ngữ hàng đầu của giới Việt ngữ học. Ông cũng là một người viết những bài báo tinh tế, sắc sảo. Vì vậy mà tôi rất ngạc nhiên khi ông lên tiếng phê phán cách nói này, cách nói mà đa số dân nghiền bóng đá khi nghe đều cảm thấy bình thường, thậm chí còn thấy thú vị nữa (như một "sáng tạo ngôn từ" nho nhỏ cho kho tàng ngôn ngữ thể thao mà ở lĩnh vực này, có những đặc thù riêng khó dùng ngôn ngữ đời thường để "chuẩn hoá"). Có lẽ ông đã hiểu sai nghĩa hàm ý của từ "ủng hộ" mà bình luận viên sử dụng trong cấu trúc này (Thực tế không như ông nói "Nếu quả thật thời gian ủng hộ đội nào dẫn trước, thì đội ấy phải mong cho thời gian kéo dài").

 "Thời gian đang ủng hộ đội A" hay "thời gian đang đứng về phía đội A" là một cách nói. Người bình luận mô tả hiện trạng trận đấu. Khi đội A dẫn điểm và đang có lợi thế (nếu kết quả được giữ nguyên) thì đội B "không còn gì để mất" dĩ nhiên phải dốc toàn lực hòng thay đổi tỉ số, thậm chí đảo ngược kết quả. Điều này hoàn toàn có thể xảy ra (Cuộc lội ngược dòng ngoạn mục trong 102 giây của MU trước Bayern Munich trong trận chung kết Cúp C1 (tại sân Nou Camp, Barcelona, Tây Ban Nha, 26-5-1999) là một ví dụ điển hình).

Nhưng ở đời, đã tối lại rối thêm. Ở tình thế mong manh, đội B không còn nhiều cơ hội (và rất ít cơ hội) thực hiện ý đồ của mình. Trong tình thế tương quan lực lượng hai đội không chênh lệch, đội thắng dùng chiến thuật phòng ngự chặt, có khi dùng tiểu xảo "câu giờ" giết thời gian, đội B rất khó triển khai lối đá để cải thiện tình hình. Và thế là, càng đá họ càng bế tắc. Đã thế, thời gian không còn nhiều. Đồng hồ trên sân cứ trôi nhanh về những phút cuối. Về mặt tâm lí, với đội thắng thì đây là những phút rất dài, ngược lại, với đội thua thì lại rất ngắn. Tổ hợp "thời gian đang ủng hội đội A" được dùng với hàm ý: "Đội B (đội bị dẫn điểm) đang gặp bất lợi. Họ chưa có một chiến thuật đột phá nào khả dĩ xoay chuyển cục diện. Và ngay cả khi có chiến thuật đó (thay người, tăng áp lực) thì họ cũng không đủ thời gian để thực hiện. Thời gian còn quá ít, càng lúc càng thu hẹp dần và hi vọng mong manh kia gần như không còn cơ hội". Thế là, thời gian cứ như là "đồng minh" với đội đang thắng (đội A).

PGS.TS. Phạm Văn Tình(Tổng Thư ký Hội Ngôn ngữ học Việt Nam)

Xem bóng đá chứ không phải xem thời sự!

Thử tưởng tượng BLV bóng đá nghiêm nghị, nói câu nào cũng ngữ điệu đều đều, chuẩn chỉ ngữ pháp, như in trong sách báo thì nó sẽ nhạt nhẽo biết nhường nào?

Mức lương của Mount, theo tờ Athletic là 200.000 bảng/tuần và có thể tăng lên thành 250.000 bảng/tuần tính cả thưởng, cao hơn nhiều con số hưởng ở Chelsea(80.000 bảng/tuần).

Trước đó có thông tin Mason Mount một mực dứt tình Chelsea, đội mà anh gắn bó từ lúc 6 tuổi, tức đã trải qua 18 năm ở Stamford Bridge, vì không bằng lòng về mức lương CLB đưa ra trong đề nghị ký mới.

Tuy nhiên, có vẻ lý do thực sự không phải vậy khi có thông tin, mối quan hệ giữa Mason Mount và Chelsea thời gian qua xấu đi. 

Đó là lý do vì sao tân thuyền trưởng Pochettino dù muốn giữ Mason Mount nhưng cũng không thể giải quyết được tình hình.

Phát biểu với MUTV trong cuộc phỏng vấn đầu tiên với tư cách là một Quỷ đỏ, Mason Mount cho biết lý do thực sự về quyết định ra đi: “Vài tháng trước, rõ ràng tôi đã không nằm trong kế hoạch của Chelsea cho tương lai.

Ngay khi biết MU đến (và muốn thực hiện thương vụ chuyển nhượng), tôi đã đưa ra quyết định của mình”.

Theo Athletic, phía Chelsea thay đổi thái độ sau World Cup 2022, những gì đôi bên đồng ý trong đàm phán trước đó bị ‘cho qua’ khiến Mount cảm giác anh sắp bị bán đi. Từ chỗ ông chủ mới Todd Boehly đích thân nói chuyện, đã được giao lại cho GĐ thể thao Paul Winstanley. 

Mason Mount cảm thấy lựa chọn đến chơi bóng ở Old Trafford là sáng suốt, háo hức được khoác chiếc áo Quỷ đỏ: “Một CLB lớn, những cầu thủ mang tính biểu tượng đã chơi ở đây. Ngay từ đầu tôi đã muốn trở thành một phần trong đó (của MU). 

Gia nhập đội sớm và sẵn sàng cho giai đoạn tiền mùa giải (cùng Quỷ đỏ) cũng là mục tiêu chính của tôi”.

Thuyền trưởng Erik ten Hag đã rất vui mừng chào đón chào đón học trò mới, với lời đầu tiên nói với Mason Mount chính là muốn anh trở thành “một cầu thủ rất quan trọng” với MU.

Trường Tiểu học, THCS và THPT Khương Hạ (quận Thanh Xuân, Hà Nội) được thành lập cách đây 7 tháng, nhưng hôm nay tiếng trống trường báo hiệu giờ vào lớp của học sinh mới lần đầu tiên được vang lên

Do là ngôi trường mới thành lập, nên năm học này trường mới tuyển sinh các khối lớp đầu cấp và ở đợt này chỉ có khoảng 270 học sinh khối lớp 10.

Chia sẻ với VietNamNet, bà Nguyễn Phương Liên, Hiệu trưởng Trường Tiểu học, THCS, THPT Khương Hạ cho hay vừa hồi hộp, vừa mừng, nhưng cũng có chút lo lắng bởi hôm nay cũng là ngày đầu tiên được đón các học sinh của trường, kể từ ngày thành lập.
Bà Liên nói cán bộ, giáo viên nhà trường đều nhận thức phải tổ chức nghiêm túc, không chủ quan, bị động.

Để đảm bảo tối đa an toàn cho học sinh, phòng chống dịch Covid-19, nhà trường đã chuẩn bị dọn dẹp, khử khuẩn, vệ sinh từ ngày mùng 5 Tết.

“Chúng tôi cũng tổ chức bố trí đón, chia học sinh theo làn đường được căng dây để vào trường. Các lớp sẽ được chia đôi lên 2 cầu thang khác nhau. Bởi khối lớp 10 của trường hiện mới chỉ 7 lớp nên bảo vệ nhà trường cũng sẽ phân vị trí để xe mỗi lớp một khu vực trong sân trường để đảm bảo giãn cách”, bà Liên nói.

Không chỉ Trường Tiểu học, THCS, THPT Khương Hạ, một số trường học vừa được thành lập hoặc chuyển địa điểm cũng lần đầu có học sinh đến trường trong sáng nay.

"Em thích học trực tiếp hơn"

Học sinh Trường THCS Ngô Sĩ Liên đến trường sáng 8/2. Ảnh: Phạm Hải

Hà Nội đón hơn 600.000 học sinh tới trường vào sáng nay (ngày 8/2). Với nhiều khối lớp, đây là lần đầu tiên các em được quay trở lại trường sau quãng thời gian dài học trực tuyến tại nhà.

Việc học sẽ diễn ra vào các ngày trong tuần theo kế hoạch giáo dục của trường.

Quyết định của Sở GD-ĐT Hà Nội được nhiều phụ huynh và học sinh ủng hộ. Để đón học sinh trở lại học tập, các trường cũng đã khẩn trương xây dựng lại thời khóa biểu, vệ sinh trường lớp, rà soát số học sinh sẽ không thể đi học trực tiếp để bố trí việc giảng dạy kết hợp.

Tiết học đầu tiên sau 8 tháng không được đến trường của nhiều học sinh Trường PTSNLC Wellspring

Bước vào năm học mới bằng những tiết học online, sau thời gian dài ở nhà, mong ước lớn nhất của Hoàng Thu Hiền (học sinh lớp 11, Trường THPT Khương Đình) là được đến trường học trực tiếp.

“Được gặp các bạn vào dịp đầu năm mới, em thấy rất vui và háo hức. Thời gian qua, chúng em chủ yếu chỉ nhắn tin, gọi điện cho nhau. Vì thế, ai cũng mong ngóng được tới trường. Em cũng thích những tiết học trực tiếp hơn, bởi điều đó khiến em dễ tiếp thu bài và tập trung hơn nhiều”, Hiền cho biết.

Học sinh Trường THPT Khương Đình được nhận lì xì trong ngày đầu đến trường học trực tiếp.

Còn với Mai Anh Tuấn (học sinh lớp 10), đây là lần đầu tiên cậu được tới trường học trực tiếp. “Trước đó, chúng em chỉ được gặp nhau một lần trong ngày nhập học, sau đó là quãng thời gian dài ở nhà học online. Vì thế, hôm nay ai cũng hồi hộp và bỡ ngỡ. Cô chủ nhiệm - dù chúng em vẫn thường gặp đều đặn hàng tuần - nhưng hôm nay gặp cô vẫn vừa lạ vừa quen. Em hy vọng, quãng thời gian còn lại của năm học này sẽ thật vui và ý nghĩa”, Tuấn nói.

Thầy Hoàng Đức Thuận, Hiệu trưởng Trường THPT Khương Đình cho biết, việc học sinh quay trở lại trường là mong mỏi của rất nhiều học sinh, giáo viên và của ban giám hiệu nhà trường. Nhưng dù mừng vui, thầy cô cũng không khỏi lo lắng.

Một tuần trước khi học sinh quay trở lại, ban giám hiệu liên tục đốc thúc thầy cô chủ nhiệm rà soát lại tình hình của học sinh từng lớp theo ngày.

“Cho đến đêm qua, chúng tôi đã rà soát được có 48 học sinh (trong đó có 4 F0, 31 F1, 10 em vùng dịch cấp độ 3, 3 em ở quê chưa lên) không thể đến trường học trực tiếp. Với những em học sinh này, nhà trường sẽ tổ chức các lớp học kết hợp giữa trực tiếp và trực tuyến để các em có thể tham gia. Trong trường hợp cần thiết, giáo viên cũng có thể tiếp tục bổ trợ cho học sinh theo hình thức trực tuyến vào một số buổi chiều vì hiện các em chỉ học buổi sáng”.

Hiệu trưởng Trường THPT Khương Đình cũng cho biết thêm, niềm hạnh phúc nhất của thầy cô và ban giám hiệu là nhận được sự đồng thuận của các vị phụ huynh.

“Trong ngày hôm qua, ngày cuối cùng trước khi học sinh quay trở lại, phụ huynh nhiều lớp đã chủ động đến trường cùng thầy cô dọn dẹp lại một lần nữa, đồng thời bỏ tiền túi để lắp thêm camera trong các lớp học, giúp các em có thể học trực tuyến nếu không thể tới trường”.

Do trường mới thành lập vào năm ngoái, chưa có học sinh lớp 12, do đó trường vẫn còn rất nhiều phòng trống. Thầy Thuận cho biết, với mỗi tầng, trường đều trang bị từ 1-2 phòng làm nơi cách ly y tế nếu có trường hợp học sinh có dấu hiệu ốm sốt, do đó, sẽ đảm bảo an toàn về phòng chống dịch cho các em.

Học sinh Trường PTSNLC Wellspring đo thân nhiệt trước khi vào trường

Tại Trường PTSNLC Wellspring, ngoài công tác chuẩn bị, vệ sinh, khử khuẩn toàn bộ cơ sở vật chất theo quy định, các quy trình đưa - đón học sinh đến trường, tổ chức các hoạt động học tập tại trường, cách ly khử khuẩn trong tình huống có học sinh mắc bệnh,… được rà soát, điều chỉnh phù hợp với tình hình hiện tại. Đặc biệt, quy trình và kế hoạch phun khử khuẩn trường lớp, xe bus, vệ sinh các thiết bị học tập được đảm bảo an toàn cho người sử dụng. Sau khi phun khử khuẩn, tiếp tục thực hiện lau lại bằng nước sạch và khăn khô.

Giáo viên vất vả vì dạy trực tiếp kết hợp trực tuyến

Sĩ số ở một lớp học sáng nay. Ảnh: Phạm Hải

Ngay bên cạnh, tại Trường THCS Khương Đình (Thanh Xuân, Hà Nội) trong sáng nay, chỉ có học sinh khối 8, 9 tới trường học trực tiếp. Cô Đỗ Việt Hiền, Hiệu trưởng nhà trường cho biết, để đảm bảo giãn cách, trường đã chia thành 2 ca học. Các học sinh khối lớp 7 sẽ học vào buổi chiều.

Thực tế, học sinh khối lớp 6 vẫn đang học trực tuyến, do đó, việc kết hợp giữa dạy học trực tuyến và trực tiếp với các khối lớp sẽ khiến giáo viên vất vả hơn.

“Nhiều giáo viên trong cùng một buổi sáng vừa phải dạy trực tiếp cho khối lớp 8, 9, vừa phải dạy trực tuyến cho học sinh lớp 6. Do đó, để tiện cho việc di chuyển, nhà trường đã sắp xếp cho các thầy cô 7 phòng dạy học trực tuyến, đồng thời cũng nâng cấp các gói mạng Internet. Điều này nhằm giúp việc dạy và học đạt hiệu quả cao nhất”, cô Hiền nói.

Đối với việc đảm bảo an toàn cho học sinh khi trở lại trường, cô Hiền cho biết, nhà trường đã chuẩn bị sẵn sàng 2 phòng y tế, trong đó một phòng dành cho những học sinh cần chăm sóc y tế mà không có dấu hiệu dịch bệnh và một phòng cách ly y tế tạm thời dành cho những học sinh có dấu hiệu ho, sốt, khó thở. Bên cạnh đó, nhà trường cũng trang bị máy đo thân nhiệt, nước khử khuẩn, khẩu trang cho học sinh.

Với những em hiện đang là F0, F1 hoặc đang sinh sống tại vùng 3, 4 không thể đến trường học trực tiếp, nhà trường cũng sắp xếp để các em có thể theo dõi bài giảng thông qua hệ thống camera được lắp đặt ngay tại lớp học.

“Trong tối hôm qua, nhà trường đã cung cấp ID, mật khẩu lớp học tới các phụ huynh và học sinh. Do đó, dù không thể tới trường, nhưng không có em học sinh nào không được tham gia lớp học”, cô Hiền nói.

Tại Trường THCS Lê Ngọc Hân, học sinh được xếp thành 2 hàng đo thân nhiệt, xịt khử khuẩn để vào trường. Ảnh: Phạm Hải

2 ngày nữa, học sinh tiểu học và lớp 6 ngoại thành Hà Nội cũng sẽ trở lại trường học trực tiếp. Với khu vực nội thành, học sinh tiểu học và lớp 6 dự kiến được đến trường từ 21/2. Riêng bậc học mầm non, Hà Nội chưa có công khai phương án cụ thể.

Dù cho phép học sinh nhiều khối lớp được đi học trực tiếp, song Sở GD-ĐT Hà Nội cũng lưu ý chỉ tổ chức dạy học trực tiếp tại các địa bàn có mức độ dịch ở cấp độ 1, 2. Các địa bàn có cấp độ dịch 3, 4 vẫn tổ chức dạy học trực tuyến.

Đối với các trường đã tổ chức dạy học trực tiếp, nhưng có một số học sinh ở vùng cấp độ 3, 4, nhà trường có trách nhiệm phân công giáo viên giảng dạy trực tuyến cho các em.

Thúy Nga - Thanh Hùng - Phạm Hải - Doãn Hùng

Phụ huynh nhịn cơm trưa, 'quay cuồng' đưa đón con đi học

Ngày đầu tiên hai con trở lại trường sau thời gian dài học online, chị Phạm Thanh như quay cuồng, bở hơi tai để chạy theo lịch học của các con.