Đây là tựa sách mới nhất trong Tủ sách kiến thức di sản của NXB Kim Đồng về Hà Nội, gồm 300 trang, chia thành hai cuốn Thăng Long Kinh Kì - Kẻ Chợ(Thời Lê - Trịnh) và Thăng Long Kinh Kì - Kẻ Chợ(thời Tây Sơn và nhà Nguyễn). Tác phẩm phác họa bức tranh sống động về văn hóa, phong tục, lịch sử, con người của Hà Nội xưa, trong hai giai đoạn ấn tượng này.

Thời Lê Trung Hưng là thời kỳ đặc biệt khi đất nước vừa có vua, vừa có chúa. Không chỉ là trung tâm chính trị và văn hóa, Thăng Long còn là trung tâm kinh tế của đất nước, nơi tập trung 30 ngành sản xuất thủ công và là đầu mối thương nghiệp của cả nước, giao thương với các nước phương Tây lớn như Hà Lan, Anh, Pháp, Bồ Đào Nha... nên được gọi là Kẻ Chợ hoặc Thăng Long - Kẻ Chợ.

Đến thời Tây Sơn và nhà Nguyễn, Thăng Long mang diện mạo mới với tên mới là Hà Nội nhưng vẫn gìn giữ và phát huy văn hóa truyền thống trước đây.

Trong ấn phẩm này, các tác giả không chỉ biên soạn, tổng hợp nội dung từ các nguồn tư liệu về Thăng Long - Hà Nội xưa, mà vận dụng nhiều điểm nhìn để soi chiếu vùng đất này. Hai tác giả sử dụng lối viết ngắn gọn, ưu tiên đặc tả các sự kiện hoặc nhân vật lịch sử gắn với Thăng Long - Hà Nội giai đoạn từ thế kỷ XVI đến đầu thế kỷ XIX, kèm theo những bình luận hóm hỉnh, qua đó phục dựng bức tranh Hà Nội xưa sống động, dễ hiểu.

Ngoài các bài ngắn về con người, lịch sử, văn hóa, nghệ thuật..., Thăng Long Kinh Kì - Kẻ Chợ còn có phần niên biểu tóm lược các mốc thời gian quan trọng, gắn với các sự kiện nổi bật của Thăng Long - Hà Nội để bạn đọc tiện theo dõi và tra cứu.

Nhà văn, nhà khảo cứu văn hóa Hà Nội Nguyễn Trương Quý tại buổi ra mắt sách.

Chia sẻ tại buổi ra mắt sách, nhà văn, nhà khảo cứu văn hóa Hà Nội Nguyễn Trương Quý cho biết anh đánh giá cao 2 cuốn sách mỏng này ở góc nhìn rất cởi mở về lịch sử, viết về những nhân vật lịch sử không đơn giản, một chiều mà phản ánh thú vị, sinh động, có những mặt sáng, mặt tối.

Ví dụ như các chúa Trịnh trong cuốn sách này được phác họa tuy chuyên quyền với các vua Lê, tàn bạo với những người khác ý họ nhưng mặt khác họ cũng thúc đẩy sự phát triển kinh tế bằng cách mở cửa đón các thương nhân nước ngoài, mở các thương điếm ở Hà Nội… 

"Cuốn sách bắt đầu thoát ly dần khỏi cách diễn đạt sử thi theo hướng diễm lệ hóa lịch sử như trước đây mà bắt đầu đi theo hướng viết sử gần với những khảo sát nhân học, gần với con người, hành trạng, số phận. Lịch sử được làm nên từ những mảnh nhỏ như thế chứ không phải chỉ có những đại tự sự, những cảm hứng sử thi trùm lớp cuồn cuộn", nhà văn Trương Quý nói.

Tình Lê

'Một nét văn hóa Hà Nội' qua sách và nghệ thuật

Chào mừng Ngày sách Việt Nam lần thứ 8, sự kiện "Một nét văn hóa Hà Nội" vừa được khai mạc sáng 16/4 tại khu vực Hồ Văn, Văn Miếu - Quốc Tử Giám.

Nằm trong các hoạt động chào mừng Ngày Sách Việt Nam 21/4, Nhà Xuất bản Kim Đồng vừa ra mắt ấn phẩm Thăng Long Kinh Kì - Kẻ Chợ  do hai tác giả Nguyễn Quốc Tín và Nguyễn Huy Thắng biên soạn. 

Đây là tựa sách mới nhất trong Tủ sách kiến thức di sản của NXB Kim Đồng về Hà Nội, gồm 300 trang, chia thành hai cuốn Thăng Long Kinh Kì - Kẻ Chợ(Thời Lê - Trịnh) và Thăng Long Kinh Kì - Kẻ Chợ(thời Tây Sơn và nhà Nguyễn). Tác phẩm phác họa bức tranh sống động về văn hóa, phong tục, lịch sử, con người của Hà Nội xưa, trong hai giai đoạn ấn tượng này.

Thời Lê Trung Hưng là thời kỳ đặc biệt khi đất nước vừa có vua, vừa có chúa. Không chỉ là trung tâm chính trị và văn hóa, Thăng Long còn là trung tâm kinh tế của đất nước, nơi tập trung 30 ngành sản xuất thủ công và là đầu mối thương nghiệp của cả nước, giao thương với các nước phương Tây lớn như Hà Lan, Anh, Pháp, Bồ Đào Nha... nên được gọi là Kẻ Chợ hoặc Thăng Long - Kẻ Chợ.

Đến thời Tây Sơn và nhà Nguyễn, Thăng Long mang diện mạo mới với tên mới là Hà Nội nhưng vẫn gìn giữ và phát huy văn hóa truyền thống trước đây.

Trong ấn phẩm này, các tác giả không chỉ biên soạn, tổng hợp nội dung từ các nguồn tư liệu về Thăng Long - Hà Nội xưa, mà vận dụng nhiều điểm nhìn để soi chiếu vùng đất này. Hai tác giả sử dụng lối viết ngắn gọn, ưu tiên đặc tả các sự kiện hoặc nhân vật lịch sử gắn với Thăng Long - Hà Nội giai đoạn từ thế kỷ XVI đến đầu thế kỷ XIX, kèm theo những bình luận hóm hỉnh, qua đó phục dựng bức tranh Hà Nội xưa sống động, dễ hiểu.

Ngoài các bài ngắn về con người, lịch sử, văn hóa, nghệ thuật..., Thăng Long Kinh Kì - Kẻ Chợ còn có phần niên biểu tóm lược các mốc thời gian quan trọng, gắn với các sự kiện nổi bật của Thăng Long - Hà Nội để bạn đọc tiện theo dõi và tra cứu.

Nhà văn, nhà khảo cứu văn hóa Hà Nội Nguyễn Trương Quý tại buổi ra mắt sách.

Chia sẻ tại buổi ra mắt sách, nhà văn, nhà khảo cứu văn hóa Hà Nội Nguyễn Trương Quý cho biết anh đánh giá cao 2 cuốn sách mỏng này ở góc nhìn rất cởi mở về lịch sử, viết về những nhân vật lịch sử không đơn giản, một chiều mà phản ánh thú vị, sinh động, có những mặt sáng, mặt tối.

Ví dụ như các chúa Trịnh trong cuốn sách này được phác họa tuy chuyên quyền với các vua Lê, tàn bạo với những người khác ý họ nhưng mặt khác họ cũng thúc đẩy sự phát triển kinh tế bằng cách mở cửa đón các thương nhân nước ngoài, mở các thương điếm ở Hà Nội… 

"Cuốn sách bắt đầu thoát ly dần khỏi cách diễn đạt sử thi theo hướng diễm lệ hóa lịch sử như trước đây mà bắt đầu đi theo hướng viết sử gần với những khảo sát nhân học, gần với con người, hành trạng, số phận. Lịch sử được làm nên từ những mảnh nhỏ như thế chứ không phải chỉ có những đại tự sự, những cảm hứng sử thi trùm lớp cuồn cuộn", nhà văn Trương Quý nói.

Tình Lê

'Một nét văn hóa Hà Nội' qua sách và nghệ thuật

Chào mừng Ngày sách Việt Nam lần thứ 8, sự kiện "Một nét văn hóa Hà Nội" vừa được khai mạc sáng 16/4 tại khu vực Hồ Văn, Văn Miếu - Quốc Tử Giám.

Lúc 5 tuổi, chị Dung vẫn thường sang nhà hàng xóm chơi. Một lần chị đi chơi về thì mẹ phát hiện mắt phải của chị có đốm trắng.

Mẹ nhờ người thân dắt chị Dung xuống TP.HCM khám mắt. Bác sĩ chẩn đoán chị bị cườm mắt.

“Dù phát hiện bệnh sớm nhưng thời đó, bệnh viện chưa đủ công nghệ để chữa trị. Tôi trở về quê thì có một đoàn bác sĩ đến mổ mắt miễn phí. Mẹ đưa tôi đến khám và được tư vấn mổ mắt sớm. 

Bác sĩ nói rõ, ca mổ không giúp khôi phục thị lực mà chỉ để ngăn không lây sang mắt trái. Đồng thời, mắt phải sẽ trông giống như bình thường”, chị Dung kể.

Sau ca mổ, mắt phải của chị không nhìn thấy, còn mắt trái yếu dần. Chị sợ mẹ lo lắng nên giấu tình trạng của mắt trái. Đến năm lớp 3, chị bị bong võng mạc mắt trái, vĩnh viễn sống trong bóng tối.

Chị Dung buồn khổ, mặc cảm trong khoảng 3 năm. Lúc 11 tuổi, chị được gia đình đưa xuống TP.HCM, theo học Trường Phổ thông đặc biệt Nguyễn Đình Chiểu.

Tại đây, chị nhanh chóng hòa nhập, học cách sinh hoạt và làm việc trong bóng tối. Bên cạnh đó, chị nỗ lực học tập và thi đậu chuyên ngành Tâm lý học, trường Đại học Sư phạm TP.HCM.

Về phần Minh Hải, cậu không rõ nguyên nhân khiến mắt yếu dần và mù vĩnh viễn từ năm 13 tuổi. 

Minh Hải kể: “Khi mẹ mang thai tôi được 5 tháng, căn nhà của gia đình bị sét đánh trúng, cháy mất 2/3. Vụ tai nạn khiến anh họ tôi mất tại chỗ, mẹ tôi ngất xỉu.

Lúc đó, trời mưa to nên hàng xóm không hay biết. Mấy tiếng đồng hồ sau, mọi người mới phát hiện sự việc, gọi bố tôi về đưa vợ đi cấp cứu”.

Trong quá trình cấp cứu, bác sĩ phải tiêm nhiều loại thuốc, cứu mẹ con Hải thoát khỏi cửa tử. Tuy nhiên, Hải chào đời với cơ thể yếu ớt, phải nằm lồng ấp trong thời gian dài.

Hải lớn dần với đôi mắt bị nhược thị. Bạn bè thường trêu, gọi cậu là Hải lác, Hải lé… 

Bị bạn bè kỳ thị, Hải học kém dần, tụ tập bạn bè quậy phá và trở thành học sinh cá biệt của trường.

Năm 13 tuổi, mắt Hải mờ dần rồi không thấy nữa. Bố đưa Hải ra Hà Nội điều trị nhưng không thể cứu vãn. Hải buồn và khóc suốt 2 tiếng đồng hồ tại bệnh viện.

Thấy con khóc, bố Hải lúng túng, dắt con trai đến Nhà thờ Lớn Hà Nội cầu nguyện. Tại đây, bố nói với Hải: “Ở bên kia, bố thấy có một bệnh nhân ung thư, rụng hết tóc nhưng cô ấy rất vui vẻ. 

Cô ấy có thể không sống được bao lâu nữa, đến tính mạng còn không giữ được, con mất đi đôi mắt thì tại sao phải buồn”.

Kể từ đó, Hải không quan tâm đến chuyện mình bị khiếm thị. Cậu chấp nhận và cố gắng thay đổi sao cho phù hợp.

Hải tự mình vươn lên, nhận được học bổng toàn phần ngành Quản trị kinh doanh tại trường Đại học RMIT ở TP.HCM.

Mối tình “chị - em”, cùng xây tổ ấm

Năm thứ 3 đại học, chị Dung làm thêm và bị lừa bán hàng đa cấp mà không hay biết. Để được nhận tiền hoa hồng, chị đăng rất nhiều bài viết trên các nhóm khiếm thị. 

Hải tình cờ đọc được bài viết, lấy số điện thoại gọi cho chị Dung. Tuy nhiên, Hải không xin việc mà muốn làm quen với chị gái hơn cậu 2 tuổi. 

Từ đó, hai người trò chuyện và dần dà nảy sinh tình cảm. Mối tình “chị - em” cứ thế lớn dần, mặc kệ sự gièm pha của người khác.

Gia đình cũng không hài lòng khi chị Dung dẫn Hải về ra mắt. Bố mẹ muốn chị lấy một người chồng sáng mắt.

Hải và chị Dung đã nỗ lực để được ở bên nhau. Họ kết hôn năm 2017 và cùng mở cơ sở massage khiếm thị vào năm 2020. 

Hải cho biết: “Năm 14 tuổi, tôi được học trong một mái ấm. Tại đây, thầy cô luôn nói, bây giờ masage khiếm thị không còn lành mạnh, các bạn nhân viên bị quấy rối, tấn công, sàm sỡ… 

Tôi luôn trăn trở tại sao nó lại xảy ra như vậy. Massage là công việc giúp người khiếm thị có thu nhập ổn định, đỡ vất vả hơn bán hàng rong, ăn xin ngoài đường…

Từ đó, tôi quyết tâm làm gì đó để thay đổi môi trường làm việc, giúp người khiếm thị tự tin và theo đuổi công việc massage.

Hiện tại, cơ sở của tôi có 5 kỹ thuật viên, có lúc đông hơn, tùy theo lượng khách. Doanh thu của tiệm cũng ổn định”. 

Ngay từ ngày đầu mở cửa đón khách, Hải đã treo bảng “massage khiếm thị lành mạnh” nhưng cơ sở gặp không ít trường hợp khách hàng có hành vi “đụng chạm” kỹ thuật viên.

Hải kể, mấy tháng trước, một nữ nhân viên khiếm thị bị khách quấy rối. Bình thường, cơ sở không để nhân viên nữ phục vụ khách nam. Nhưng, hôm đó khách đến quá đông, Hải phải cho nhân viên nữ hỗ trợ. Không ngờ, vị khách này tự ý vỗ mông, sờ mó các vị trí nhạy cảm của nữ nhân viên. 

“Nữ nhân viên bức xúc, nhờ tôi giải quyết, yêu cầu khách xin lỗi. Một số khách nhận lỗi nhưng cũng có khách chửi bới, đòi quỵt tiền, còn đổ thừa cho nhân viên cố tình động chạm. Những lần như thế, tôi phải nhờ công an khu vực đến giải quyết”, Hải chia sẻ.

Hải cho biết, tiệm của vợ chồng Hải là một trong những nơi có môi trường làm việc trong sáng. Hải hy vọng việc kinh doanh phát triển, mở thêm cơ sở để người khiếm thị có nơi làm việc ổn định.

Ảnh: Gõ cửa thăm nhà

‘Nàng bán than’ với mối tình U50 và lời giục cưới gấp của bố chồng người Đức

Hai người cùng cảnh ngộ

Ở tập 208, ê-kíp chương trình Gõ cửa thăm nhàđã đến thăm cơ sở massage khiếm thị, cũng là tổ ấm của vợ chồng chị Bùi Thị Dung (SN 1993) và Nguyễn Minh Hải (SN 1995, quận Tân Phú, TP.HCM). 

Vợ chồng chị Dung cùng là người khiếm thị, vượt nghịch cảnh, tự tìm kế sinh nhai. Hai người chào đời với đôi mắt sáng nhưng số phận trớ trêu bắt họ bước tiếp trong bóng tối.

Lúc 5 tuổi, chị Dung vẫn thường sang nhà hàng xóm chơi. Một lần chị đi chơi về thì mẹ phát hiện mắt phải của chị có đốm trắng.

Mẹ nhờ người thân dắt chị Dung xuống TP.HCM khám mắt. Bác sĩ chẩn đoán chị bị cườm mắt.

“Dù phát hiện bệnh sớm nhưng thời đó, bệnh viện chưa đủ công nghệ để chữa trị. Tôi trở về quê thì có một đoàn bác sĩ đến mổ mắt miễn phí. Mẹ đưa tôi đến khám và được tư vấn mổ mắt sớm. 

Bác sĩ nói rõ, ca mổ không giúp khôi phục thị lực mà chỉ để ngăn không lây sang mắt trái. Đồng thời, mắt phải sẽ trông giống như bình thường”, chị Dung kể.

Sau ca mổ, mắt phải của chị không nhìn thấy, còn mắt trái yếu dần. Chị sợ mẹ lo lắng nên giấu tình trạng của mắt trái. Đến năm lớp 3, chị bị bong võng mạc mắt trái, vĩnh viễn sống trong bóng tối.

Chị Dung buồn khổ, mặc cảm trong khoảng 3 năm. Lúc 11 tuổi, chị được gia đình đưa xuống TP.HCM, theo học Trường Phổ thông đặc biệt Nguyễn Đình Chiểu.

Tại đây, chị nhanh chóng hòa nhập, học cách sinh hoạt và làm việc trong bóng tối. Bên cạnh đó, chị nỗ lực học tập và thi đậu chuyên ngành Tâm lý học, trường Đại học Sư phạm TP.HCM.

Về phần Minh Hải, cậu không rõ nguyên nhân khiến mắt yếu dần và mù vĩnh viễn từ năm 13 tuổi. 

Minh Hải kể: “Khi mẹ mang thai tôi được 5 tháng, căn nhà của gia đình bị sét đánh trúng, cháy mất 2/3. Vụ tai nạn khiến anh họ tôi mất tại chỗ, mẹ tôi ngất xỉu.

Lúc đó, trời mưa to nên hàng xóm không hay biết. Mấy tiếng đồng hồ sau, mọi người mới phát hiện sự việc, gọi bố tôi về đưa vợ đi cấp cứu”.

Trong quá trình cấp cứu, bác sĩ phải tiêm nhiều loại thuốc, cứu mẹ con Hải thoát khỏi cửa tử. Tuy nhiên, Hải chào đời với cơ thể yếu ớt, phải nằm lồng ấp trong thời gian dài.

Hải lớn dần với đôi mắt bị nhược thị. Bạn bè thường trêu, gọi cậu là Hải lác, Hải lé… 

Bị bạn bè kỳ thị, Hải học kém dần, tụ tập bạn bè quậy phá và trở thành học sinh cá biệt của trường.

Năm 13 tuổi, mắt Hải mờ dần rồi không thấy nữa. Bố đưa Hải ra Hà Nội điều trị nhưng không thể cứu vãn. Hải buồn và khóc suốt 2 tiếng đồng hồ tại bệnh viện.

Thấy con khóc, bố Hải lúng túng, dắt con trai đến Nhà thờ Lớn Hà Nội cầu nguyện. Tại đây, bố nói với Hải: “Ở bên kia, bố thấy có một bệnh nhân ung thư, rụng hết tóc nhưng cô ấy rất vui vẻ. 

Cô ấy có thể không sống được bao lâu nữa, đến tính mạng còn không giữ được, con mất đi đôi mắt thì tại sao phải buồn”.

Kể từ đó, Hải không quan tâm đến chuyện mình bị khiếm thị. Cậu chấp nhận và cố gắng thay đổi sao cho phù hợp.

Hải tự mình vươn lên, nhận được học bổng toàn phần ngành Quản trị kinh doanh tại trường Đại học RMIT ở TP.HCM.

Mối tình “chị - em”, cùng xây tổ ấm

Năm thứ 3 đại học, chị Dung làm thêm và bị lừa bán hàng đa cấp mà không hay biết. Để được nhận tiền hoa hồng, chị đăng rất nhiều bài viết trên các nhóm khiếm thị. 

Hải tình cờ đọc được bài viết, lấy số điện thoại gọi cho chị Dung. Tuy nhiên, Hải không xin việc mà muốn làm quen với chị gái hơn cậu 2 tuổi. 

Từ đó, hai người trò chuyện và dần dà nảy sinh tình cảm. Mối tình “chị - em” cứ thế lớn dần, mặc kệ sự gièm pha của người khác.

Gia đình cũng không hài lòng khi chị Dung dẫn Hải về ra mắt. Bố mẹ muốn chị lấy một người chồng sáng mắt.

Hải và chị Dung đã nỗ lực để được ở bên nhau. Họ kết hôn năm 2017 và cùng mở cơ sở massage khiếm thị vào năm 2020. 

Hải cho biết: “Năm 14 tuổi, tôi được học trong một mái ấm. Tại đây, thầy cô luôn nói, bây giờ masage khiếm thị không còn lành mạnh, các bạn nhân viên bị quấy rối, tấn công, sàm sỡ… 

Tôi luôn trăn trở tại sao nó lại xảy ra như vậy. Massage là công việc giúp người khiếm thị có thu nhập ổn định, đỡ vất vả hơn bán hàng rong, ăn xin ngoài đường…

Từ đó, tôi quyết tâm làm gì đó để thay đổi môi trường làm việc, giúp người khiếm thị tự tin và theo đuổi công việc massage.

Hiện tại, cơ sở của tôi có 5 kỹ thuật viên, có lúc đông hơn, tùy theo lượng khách. Doanh thu của tiệm cũng ổn định”. 

Ngay từ ngày đầu mở cửa đón khách, Hải đã treo bảng “massage khiếm thị lành mạnh” nhưng cơ sở gặp không ít trường hợp khách hàng có hành vi “đụng chạm” kỹ thuật viên.

Hải kể, mấy tháng trước, một nữ nhân viên khiếm thị bị khách quấy rối. Bình thường, cơ sở không để nhân viên nữ phục vụ khách nam. Nhưng, hôm đó khách đến quá đông, Hải phải cho nhân viên nữ hỗ trợ. Không ngờ, vị khách này tự ý vỗ mông, sờ mó các vị trí nhạy cảm của nữ nhân viên. 

“Nữ nhân viên bức xúc, nhờ tôi giải quyết, yêu cầu khách xin lỗi. Một số khách nhận lỗi nhưng cũng có khách chửi bới, đòi quỵt tiền, còn đổ thừa cho nhân viên cố tình động chạm. Những lần như thế, tôi phải nhờ công an khu vực đến giải quyết”, Hải chia sẻ.

Hải cho biết, tiệm của vợ chồng Hải là một trong những nơi có môi trường làm việc trong sáng. Hải hy vọng việc kinh doanh phát triển, mở thêm cơ sở để người khiếm thị có nơi làm việc ổn định.

Ảnh: Gõ cửa thăm nhà

‘Nàng bán than’ với mối tình U50 và lời giục cưới gấp của bố chồng người Đức

Ông Lê Hoàng - Phó Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam (thứ 3 từ phải sang) bên MC và các diễn giả.

Thiếu tủ sách, thừa tủ rượu

Ông Lê Hoàng dẫn đề tài từ câu chuyện gia đình là tế bào của xã hội nên văn hóa gia đình là phần quan trọng quyết định đó là gia đình như thế nào. Qua khảo sát nhiều gia đình, ông ngạc nhiên khi nhà nào cũng có thể có tủ rượu, phòng xem tivi, phòng karaoke, phòng nghe nhạc, phòng gym… nhưng lại thiếu một tủ sách.

“Vì sao nhiều gia đình ngày nay có tủ rượu nhưng không có tủ sách? Trong khi các không gian xem tivi, ca hát, nghe nhạc chỉ đáp ứng nhu cầu giải trí thì tủ sách ngoài giải trí còn có chức năng giáo dục, góp phần hình thành, phát triển tính cách con người trẻ em”, ông Lê Hoàng nói.  

PGS Tuyết cho rằng món quà lớn nhất cha mẹ cho con không phải chiếc điện thoại thông minh hay máy tính bảng mà là niềm đam mê đọc. Bà dẫn chứng: “78% trẻ em dưới 6 tuổi sử dụng thiết bị công nghệ là quá nhiều. Trong khi trẻ em đọc trung bình 3 – 4 đầu sách/năm và 2,8 đầu sách trong số đó đã là sách giáo khoa. Trách nhiệm của cha mẹ là giữ con mình trước sức hấp dẫn vô cùng của đồ công nghệ”. Theo đó, việc đọc của trẻ nên bắt đầu khi trẻ còn trong bụng mẹ và duy trì đến 9 tuổi. Đây là cột mốc các thói quen tốt của một con người tác động trực tiếp đến việc định hình trẻ trong tương lai.

Chị Mỹ Dung đồng tình với vị PGS. Từ khi mang thai, chị đã đọc sách rất to hằng đêm trước khi đi ngủ cũng như tìm sách cho con ra đời. Khi con bắt đầu có nhận thức, chị Dung nhận thấy con thích lễ Giáng sinh nên đã tìm mua những sách tranh Giáng sinh đẹp nhất. “Bé đọc, cầm hay thậm chí xé cũng được. Cách riêng của tôi là kiên trì đọc sách cùng con bất kể bận rộn thế nào và mang những câu chuyện, nhân vật từ trang sách ra đời thường. Tôi đã làm như vậy ít nhất 1 tiếng/ngày trong suốt 4 năm qua”, chị cho hay.    

Các kệ sách thiếu nhi trưng bày ở Đường sách TP.HCM thu hút các em nhỏ.

Doanh nhân/nhạc sĩ Phạm Uyên Nguyên đưa ra 2 đề xuất. Nhìn từ kinh nghiệm nước ngoài, trẻ đến trường phải đọc sách như một nội dung bắt buộc. Nhà trường giao sách cho học sinh đọc cho bài học mới, viết thu hoạch, làm bài tập nhóm hoặc thuyết trình. Nếu thành công thay đổi phương thức giáo dục sẽ mở ra cho sách một hướng đi mới.

Bên cạnh đó, ông Nguyên nhận thấy sách ở Việt Nam càng quý càng “ế”, nhiều công ty hiện có hàng tấn sách quý tồn kho. Vì vậy, ông đề xuất các công ty sách nên mở dịch vụ tủ sách gia đình trọn gói: “Công ty sách sẽ cung ứng dịch vụ từ đóng tủ đến một tủ sách gia đình hoàn chỉnh. Chính công ty sách cần chủ động chọn sách cho khách hàng hoặc chọn theo gợi ý của cha mẹ trẻ. Dịch vụ này sẽ thay sách hằng năm để sách trong tủ luôn phù hợp với từng độ tuổi của trẻ”.

Ranh giới nhạy cảm tùy vào giới hạn chấp nhận của cha mẹ

Phóng viên VietNamNet đặt vấn đề: Nếu như tuổi thơ của những đứa trẻ thế hệ 7x, 8x và đầu 9x có thể tìm thấy bất cứ loại sách nào trong tủ sách gia đình khi sách chưa được kiểm duyệt chặt chẽ thì hiện nay, bậc cha mẹ dường như quá nhạy cảm với văn hóa phẩm nói chung và sách nói riêng tiếp cận con mình. Nhiều sự vụ cho thấy một chi tiết rất nhỏ trong sách cũng có thể khiến bậc cha mẹ hoang mang, phản ứng mạnh. Vậy đâu là ranh giới của sự an toàn, phù hợp?

Ông Lê Hoàng phản hồi: “Nhiều cha mẹ vì sự cầu toàn trong giáo dục con cái mà đâm ra sợ tất cả. Chính vì họ lúng túng chọn sách, chúng tôi mới đưa ra đề xuất tủ sách gia đình nhằm đáp ứng yêu cầu đọc của trẻ, cha mẹ đọc cùng con và giảng dạy trong nhà trường. Bây giờ, các NXB có thể đảm bảo mức độ an toàn từ nội dung đến cấp đọc cho trẻ”.

Một người làm công tác sách học đường nêu lên những thực trạng của việc đưa sách vào thư viện trường học từ cấp 1 đến cấp 3.

Dù vậy, theo ông, vấn đề nội dung nhạy cảm trong sách còn tùy trường hợp cụ thể. Vừa qua, NXB Kim Đồng phát hành bộ sách vĩ nhân 27 quyển. Trong đó, có một quyển về Julius Caesar bị nhiều cha mẹ phản ứng vì trang phục thiếu vải. Ông Lê Hoàng nhận định: “Sách vẽ trang phục thời La Mã cổ đại hoàn toàn trung thực, khách quan. Các cha mẹ có thể giải thích thêm với trẻ hoặc không mua sách đó cho con chứ phê phán NXB là không đúng”.

PGS Tuyết nói thêm rằng một cuốn sách quá nghiêm chỉnh với format cố định lại gây chán rất nhanh với trẻ. Trong khi đó, những sách truyện thiếu nhi phương Tây được trình bày một cách tếu táo, phóng khoáng và đôi khi phi lý đến ngớ ngẩn lại rất thu hút trẻ. Sách phải thu hút, trẻ mới yêu thích và ham đọc. Bà nói: “Như vậy, chúng ta cần cân nhắc để chấp nhận như thế nào là nhạy cảm và không nhạy cảm từ góc độ văn hóa”.

Một độc giả tên Hồng Anh đang làm việc ở thư viện trường học chia sẻ câu chuyện từng được một người mẹ gọi điện đề nghị thư viện không cho con trai của bà mượn truyện Doraemon đọc. Lý do, trong một tập truyện có vẽ cảnh nhân vật Shizuka đang tắm bồn. Chị này cho biết: “Đây là một trong rất nhiều trường hợp chúng tôi từng trao đổi. Theo chúng tôi, học sinh đọc truyện tranh để thư giãn sau giờ học căng thẳng. Thực tế, các bé nhìn vào nội dung dễ thương, vui nhộn trong truyện tranh rất hồn nhiên chứ không nhìn thấy chỗ nào nhân vật mặc thiếu vải như góc nhìn người lớn”.

Nhiều cha mẹ đặt câu hỏi, trao đổi cùng các diễn giả.

Chị Hồng Anh cũng cho rằng việc Hội Xuất bản lên danh sách 500 cuốn sách thiếu nhi an toàn, phù hợp với trẻ là viên gạch nền móng. Từ đó, việc cha mẹ chấp nhận cho con mình đọc gì là tùy vào giới hạn mỗi người. Những cuốn truyện tranh, truyện thần thoại Hy Lạp… đang đứng giữa lằn ranh được chấp nhận và bị phản đối. “Cá nhân tôi nghĩ, trẻ đọc càng nhiều thì khả năng “miễn dịch” càng cao”, chị này kết luận.

Bài và ảnh:Gia Bảo

'Đến khi trở thành thanh niên mới đọc thì đã quá muộn'

Hưởng ứng Ngày sách Việt Nam 21/4 - ngày hội tôn vinh giá trị của sách và văn hóa đọc, bà Nguyễn Kim Thoa  - CEO Tân Việt Bookstore nỗ lực truyền tải, lan tỏa tình yêu sách đến tất cả mọi người, đặc biệt là giới trẻ.

Sáng 21/4, Đường sách TP.HCM tổ chức tọa đàm Tủ sách hay dành cho con trong gia đình – Tại sao không?trong khuôn khổ Ngày sách Việt Nam lần thứ 8. Tham gia tọa đàm là các diễn giả: ông Lê Hoàng - Phó Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam, PGS. TS Hoàng Thị Tuyết, bà Nguyễn Thị Kim Nhung - nguyên chuyên viên Thư viện Phòng GD&ĐT Quận 11 TP.HCM, cùng 2 khách mời là ông Phạm Uyên Nguyên - Giám đốc điều hành quỹ CCAM và chị Trần Thị Mỹ Dung - phóng viên báo Nhân dân.

Ông Lê Hoàng - Phó Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam (thứ 3 từ phải sang) bên MC và các diễn giả.

Thiếu tủ sách, thừa tủ rượu

Ông Lê Hoàng dẫn đề tài từ câu chuyện gia đình là tế bào của xã hội nên văn hóa gia đình là phần quan trọng quyết định đó là gia đình như thế nào. Qua khảo sát nhiều gia đình, ông ngạc nhiên khi nhà nào cũng có thể có tủ rượu, phòng xem tivi, phòng karaoke, phòng nghe nhạc, phòng gym… nhưng lại thiếu một tủ sách.

“Vì sao nhiều gia đình ngày nay có tủ rượu nhưng không có tủ sách? Trong khi các không gian xem tivi, ca hát, nghe nhạc chỉ đáp ứng nhu cầu giải trí thì tủ sách ngoài giải trí còn có chức năng giáo dục, góp phần hình thành, phát triển tính cách con người trẻ em”, ông Lê Hoàng nói.  

PGS Tuyết cho rằng món quà lớn nhất cha mẹ cho con không phải chiếc điện thoại thông minh hay máy tính bảng mà là niềm đam mê đọc. Bà dẫn chứng: “78% trẻ em dưới 6 tuổi sử dụng thiết bị công nghệ là quá nhiều. Trong khi trẻ em đọc trung bình 3 – 4 đầu sách/năm và 2,8 đầu sách trong số đó đã là sách giáo khoa. Trách nhiệm của cha mẹ là giữ con mình trước sức hấp dẫn vô cùng của đồ công nghệ”. Theo đó, việc đọc của trẻ nên bắt đầu khi trẻ còn trong bụng mẹ và duy trì đến 9 tuổi. Đây là cột mốc các thói quen tốt của một con người tác động trực tiếp đến việc định hình trẻ trong tương lai.

Chị Mỹ Dung đồng tình với vị PGS. Từ khi mang thai, chị đã đọc sách rất to hằng đêm trước khi đi ngủ cũng như tìm sách cho con ra đời. Khi con bắt đầu có nhận thức, chị Dung nhận thấy con thích lễ Giáng sinh nên đã tìm mua những sách tranh Giáng sinh đẹp nhất. “Bé đọc, cầm hay thậm chí xé cũng được. Cách riêng của tôi là kiên trì đọc sách cùng con bất kể bận rộn thế nào và mang những câu chuyện, nhân vật từ trang sách ra đời thường. Tôi đã làm như vậy ít nhất 1 tiếng/ngày trong suốt 4 năm qua”, chị cho hay.    

Các kệ sách thiếu nhi trưng bày ở Đường sách TP.HCM thu hút các em nhỏ.

Doanh nhân/nhạc sĩ Phạm Uyên Nguyên đưa ra 2 đề xuất. Nhìn từ kinh nghiệm nước ngoài, trẻ đến trường phải đọc sách như một nội dung bắt buộc. Nhà trường giao sách cho học sinh đọc cho bài học mới, viết thu hoạch, làm bài tập nhóm hoặc thuyết trình. Nếu thành công thay đổi phương thức giáo dục sẽ mở ra cho sách một hướng đi mới.

Bên cạnh đó, ông Nguyên nhận thấy sách ở Việt Nam càng quý càng “ế”, nhiều công ty hiện có hàng tấn sách quý tồn kho. Vì vậy, ông đề xuất các công ty sách nên mở dịch vụ tủ sách gia đình trọn gói: “Công ty sách sẽ cung ứng dịch vụ từ đóng tủ đến một tủ sách gia đình hoàn chỉnh. Chính công ty sách cần chủ động chọn sách cho khách hàng hoặc chọn theo gợi ý của cha mẹ trẻ. Dịch vụ này sẽ thay sách hằng năm để sách trong tủ luôn phù hợp với từng độ tuổi của trẻ”.

Ranh giới nhạy cảm tùy vào giới hạn chấp nhận của cha mẹ

Phóng viên VietNamNet đặt vấn đề: Nếu như tuổi thơ của những đứa trẻ thế hệ 7x, 8x và đầu 9x có thể tìm thấy bất cứ loại sách nào trong tủ sách gia đình khi sách chưa được kiểm duyệt chặt chẽ thì hiện nay, bậc cha mẹ dường như quá nhạy cảm với văn hóa phẩm nói chung và sách nói riêng tiếp cận con mình. Nhiều sự vụ cho thấy một chi tiết rất nhỏ trong sách cũng có thể khiến bậc cha mẹ hoang mang, phản ứng mạnh. Vậy đâu là ranh giới của sự an toàn, phù hợp?

Ông Lê Hoàng phản hồi: “Nhiều cha mẹ vì sự cầu toàn trong giáo dục con cái mà đâm ra sợ tất cả. Chính vì họ lúng túng chọn sách, chúng tôi mới đưa ra đề xuất tủ sách gia đình nhằm đáp ứng yêu cầu đọc của trẻ, cha mẹ đọc cùng con và giảng dạy trong nhà trường. Bây giờ, các NXB có thể đảm bảo mức độ an toàn từ nội dung đến cấp đọc cho trẻ”.

Một người làm công tác sách học đường nêu lên những thực trạng của việc đưa sách vào thư viện trường học từ cấp 1 đến cấp 3.

Dù vậy, theo ông, vấn đề nội dung nhạy cảm trong sách còn tùy trường hợp cụ thể. Vừa qua, NXB Kim Đồng phát hành bộ sách vĩ nhân 27 quyển. Trong đó, có một quyển về Julius Caesar bị nhiều cha mẹ phản ứng vì trang phục thiếu vải. Ông Lê Hoàng nhận định: “Sách vẽ trang phục thời La Mã cổ đại hoàn toàn trung thực, khách quan. Các cha mẹ có thể giải thích thêm với trẻ hoặc không mua sách đó cho con chứ phê phán NXB là không đúng”.

PGS Tuyết nói thêm rằng một cuốn sách quá nghiêm chỉnh với format cố định lại gây chán rất nhanh với trẻ. Trong khi đó, những sách truyện thiếu nhi phương Tây được trình bày một cách tếu táo, phóng khoáng và đôi khi phi lý đến ngớ ngẩn lại rất thu hút trẻ. Sách phải thu hút, trẻ mới yêu thích và ham đọc. Bà nói: “Như vậy, chúng ta cần cân nhắc để chấp nhận như thế nào là nhạy cảm và không nhạy cảm từ góc độ văn hóa”.

Một độc giả tên Hồng Anh đang làm việc ở thư viện trường học chia sẻ câu chuyện từng được một người mẹ gọi điện đề nghị thư viện không cho con trai của bà mượn truyện Doraemon đọc. Lý do, trong một tập truyện có vẽ cảnh nhân vật Shizuka đang tắm bồn. Chị này cho biết: “Đây là một trong rất nhiều trường hợp chúng tôi từng trao đổi. Theo chúng tôi, học sinh đọc truyện tranh để thư giãn sau giờ học căng thẳng. Thực tế, các bé nhìn vào nội dung dễ thương, vui nhộn trong truyện tranh rất hồn nhiên chứ không nhìn thấy chỗ nào nhân vật mặc thiếu vải như góc nhìn người lớn”.

Nhiều cha mẹ đặt câu hỏi, trao đổi cùng các diễn giả.

Chị Hồng Anh cũng cho rằng việc Hội Xuất bản lên danh sách 500 cuốn sách thiếu nhi an toàn, phù hợp với trẻ là viên gạch nền móng. Từ đó, việc cha mẹ chấp nhận cho con mình đọc gì là tùy vào giới hạn mỗi người. Những cuốn truyện tranh, truyện thần thoại Hy Lạp… đang đứng giữa lằn ranh được chấp nhận và bị phản đối. “Cá nhân tôi nghĩ, trẻ đọc càng nhiều thì khả năng “miễn dịch” càng cao”, chị này kết luận.

Bài và ảnh:Gia Bảo

'Đến khi trở thành thanh niên mới đọc thì đã quá muộn'

Hưởng ứng Ngày sách Việt Nam 21/4 - ngày hội tôn vinh giá trị của sách và văn hóa đọc, bà Nguyễn Kim Thoa  - CEO Tân Việt Bookstore nỗ lực truyền tải, lan tỏa tình yêu sách đến tất cả mọi người, đặc biệt là giới trẻ.