Những kẻ thù chốn khuê phòng

Để giải quyết triệt để vấn nạn SIM rác, tin nhắn rác, cuối tháng 10/2016, Viettel, VNPT, MobiFone, GTel Mobile và Vietnamobile đã ký cam kết với Bộ TT&TT về việc thu hồi SIM kích hoạt sẵn trên các kênh phân phối. Dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Bộ, các nhà mạng đã triển khai nhiều biện pháp ngăn chặn tin nhắn rác, bao gồm cả việc khóa dịch vụ, thu hồi gần 20 triệu SIM kích hoạt sẵn trên các kênh phân phối (SIM rác).

Đại diện 5 mạng di động và VNCERT cùng ký cam kết ngăn chặn tin nhắn rác.

Mặc dù các giải pháp đó đã góp phần giảm đáng kể tin nhắn rác, nhưng kết quả theo dõi cho thấy tin nhắn rác vẫn tồn tại khá phổ biến và có chiều hướng ngày càng tinh vi, phức tạp, nhất là trong 3 tháng đầu năm nay. Một phần nguyên nhân là do chưa có sự thống nhất về tiêu chí nhận diện tin nhắn rác; các hệ thống, biện pháp chặn lọc tin nhắn rác của các nhà mạng còn chưa đồng đều cũng như chưa có cơ chế phối hợp chặn, lọc tin nhắn rác liên mạng.

Nhận thức được trách nhiệm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, sau nhiều lần làm việc, trao đổi, chiều ngày 11/5, tại trụ sở Bộ TT&TT, Viettel, VNPT, MobiFone, GTel Mobile và Vietnamobile đã thống nhất ký cam kết phối hợp tăng cường ngăn chặn tin nhắn rác dưới sự chứng kiến của Thứ trưởng Bộ TT&TT Phan Tâm và đại diện các đơn vị chức năng trực thuộc Bộ. Bản cam kết thể hiện quyết tâm xử lý và ngăn chặn tin nhắn rác, tin nhắn quảng cáo vi phạm các quy định tại Nghị định 90/2008/NĐ-CP về chống thư rác và Nghị định 77/2012/NĐ-CP bổ sung, sửa đổi một số điều của Nghị định 90/2008/NĐ-CP.

Nội dung quan trọng nhất của bản cam kết này chính là việc 5 doanh nghiệp viễn thông sẽ cùng phối hợp trong việc xác định và chia sẻ các mẫu tin nhắn rác; cách thức ngăn chặn tin nhắn rác; phương thức tiếp nhận và xử lý phản ảnh tin nhắn rác từ người dân; thời gian thực hiện báo cáo và công bố kết quả chặn tin nhắn rác cũng như xây dựng một hệ thống cơ sở dữ liệu tập trung về mẫu tin nhắn rác.

Cũng theo bản cam kết, các nhà mạng sẽ nâng cấp, đầu tư mới các hệ thống chặn lọc tin nhắn rác thông minh, ví dụ như sử dụng các kỹ thuật học máy (machine learning), phân tích dữ liệu lớn (big data), đánh giá tín nhiệm của thuê bao,… kết hợp với việc sử dụng tập mẫu dùng chung để ngăn chặn các hành vi, chiêu thức biến hóa liên tục của các đối tượng phát tán tin nhắn rác. Người đứng đầu của các nhà mạng sẽ phải chịu trách nhiệm trước Bộ trưởng Bộ TT&TT về việc thực hiện cam kết. Thời gian triển khai bản cam kết là từ ngày 1/7/2017.

Về phần mình, Bộ TT&TT sẽ thành lập Đoàn kiểm tra, giám sát việc thực hiện cam kết của các nhà mạng nhằm đảm bảo hiệu quả, công bằng trong việc ngăn chặn tin nhắn rác. Bộ cũng công bố chỉ tiêu để đánh giá hiệu quả ngăn chặn tin nhắn rác. Trong đó, chỉ tiêu này được xây dựng dựa trên các số liệu phản ánh của khách hàng về tin nhắn rác và số liệu chặn tin nhắn rác từ các hệ thống kỹ thuật của các nhà mạng, bao gồm cả chặn nội mạng và liên mạng. Đây sẽ được coi là chỉ tiêu quan trọng để đánh giá chất lượng dịch vụ di động của các nhà mạng sau này và được công bố trên các trang chủ website của các nhà mạng để xã hội, người dân cùng giám sát, tạo động lực cho các nhà mạng nỗ lực hơn trong việc ngăn chặn tin nhắn rác.

Bộ TT&TT tuyên bố sẽ truyền thông rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng để người dân được biết và cùng với Bộ TT&TT kiểm tra, giám sát việc thực hiện cam kết của các nhà mạng. "Người dân khi nhận được bất kỳ tin nhắn SMS quảng cáo hoặc quấy rối ngoài mong muốn nào đều có thể phản ánh đến đầu số 456 miễn phí của cơ quan quản lý nhà nước."

Phát biểu tại lễ ký kết, Thứ trưởng Phan Tâm đánh giá cao tinh thần chủ động, tích cực, nỗ lực và trách nhiệm của các nhà mạng trong việc ngăn chặn tin nhắn rác cũng như vai trò điều phối của các đơn vị chức năng trực thuộc Bộ TT&TT, đặc biệt là Trung tâm Ứng cứu khẩn cấp máy tính Việt Nam thuộc Bộ TT&TT (VNCERT).

"Việc các nhà mạng cam kết sử dụng công nghệ tiên tiến nhất để chặn lọc tin nhắn rác và đặc biệt là coi hiệu quả ngăn chặn tin nhắn rác là tiêu chí nâng cao chất lượng dịch vụ, thước đo đánh giá trách nhiệm bảo vệ quyền lợi người dùng là một cách tiếp cận mới, phù hợp với xu thế chung ... Muốn bản cam kết thực sự đạt kết quả như mong muốn, tôi yêu cầu các nhà mạng cần phối hợp chặt chẽ như trong thời gian vừa qua, cụ thể hóa các cam kết thành những kế hoạch cụ thể, nỗ lực thực sự trong thời gian tới. Đặc biệt, các nhà mạng cần phối hợp chặt chẽ với nhau và VNCERT để thường xuyên cập nhật, chia sẻ và áp dụng các mẫu chung để ngăn chặn tin nhắn rác trên toàn bộ mạng di động của Việt Nam. VNCERT cùng các đơn vị khác như Cục Viễn thông, Thanh tra bộ cần thể hiện được vai trò điều phối, đôn đốc, kiểm tra và hỗ trợ các nhà mạng triển khai quá trình này. Đoàn giám sát phải thuờng xyên cung cấp thông tin cho báo chí, truyền thông và xã hội để tất cả đều minh bạch", Thứ trưởng Tâm nhấn mạnh.

Tuấn Anh