Nhận định, soi kèo Al Hilal vs Al

Học sinh cá biệt, phụ huynh chẳng khá hơn

Đối tượng vào học ở các Trung tâm Giáo dục Thường xuyên (viết tắt là GDTX, và nay là Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp – giáo dục thường xuyên) đa dạng. Họ khác nhau về hoàn cảnh, độ tuổi… nhưng có một điểm chung: sức học yếu.

Một lớp học tại trung tâm giáo dục thường xuyên (Ảnh từ Internet, chỉ mang tính minh họa)

Khác với trước đây, độ tuổi học sinh vào học bổ túc hiện giờ còn rất trẻ, vì thế nguyên nhân được chú ý nhiều nhất vẫn là: lười học. “Rớt sàng thì xuống nia”, GDTX là cánh cửa gần cuối đón các em được đi học như bạn bè cùng trang lứa.

Tuy nhiên, không phải học sinh nào cũng ý thức được điều đó. Khi mà mục tiêu học tập của các em mập mờ thì việc tới các Trung tâm thường xuyên chưa hẳn đã là sự tự nguyện.

Nhiều em vì gia đình “ép” quá, mới phải nộp hồ sơ. Do vậy, ngay từ bước đầu đã thiếu đi tính tự giác trong học tập. Việc chốt danh sách đầu năm của giáo viên chủ nhiệm và nhà trường bao giờ cũng vì thế mà khó khăn. Sự vô tư, vô tâm của các em học sinh nhiều khi còn được thể hiện qua những câu hỏi ngô nghê: “Trung tâm GDTX có phải giống trung tâm cai nghiện không cô, vì em thấy đều có chữ trung tâm”!

Sự hồn nhiên, cười ra nước mắt ấy đã phản ảnh một điều: các em chưa hiểu gì, biết gì vì môi trường giáo dục mới cũng như nhận thức của các em về xung quanh còn rất nhiều hạn chế.

Việc giáo viên soạn giáo án một đường, dạy một nẻo không phải là chuyện hiếm gặp. Bởi sức học các em yếu, việc tiếp thu không phải vì thế mà đạt được mục tiêu của giáo viên đề ra, chưa kể vừa dạy vừa la, rồi lại phải dỗ (đúng nghĩa của từ dạy – dỗ).

Phương pháp đặc thù này xuất phát từ học lực yếu kéo theo hạnh kiểm, đạo đức không bằng mặt bằng chung. Không ít chuyện bi hài trong giờ học mà học sinh ngủ gật, làm việc riêng, thậm chí lấy kéo cắt tóc bạn… Đó là chưa kể những chuyện  học sinh dọa đánh thầy cô… Việc giáo viên chủ nhiệm đi mấy quán interne, quán cafe, tìm học sinh  là chuyện “thường ngày ở huyện”.  

Khổ nhất cho những giáo viên mới ra trường, nếu  không “cứng” ngay từ đầu thì khó lòng dạy yên ở những tiết sau, và biện pháp là phải luôn cầu cứu giáo viên chủ nhiệm, ban giám thị…

Học sinh đã cá biệt, tiếp cận với một số phụ huynh cũng chẳng khả quan hơn. Việc giáo viên chủ nhiệm liên lạc và liên lạc được với phụ huynh cũng khá gian nan. Họ coi chuyện thông báo con em mình không đi học, hay bỏ tiết, gây gổ đánh nhau là chuyện “con nhà hàng xóm”.

Họ ậm ừ cho qua, phó thác cho các thầy cô uốn nắn, chỉ đến lúc cuối năm khi hay tin con mình bị thi lại, rèn luyện hè, hay đuổi học, lúc đó mới biết giáo viên chủ nhiệm tên gì.

Lần một, lần hai, thầy cô điện thoại được. Lần ba, lần bốn - chuông reo rồi tắt máy. Thì ra, biết số quen, nên tắt, thậm chí còn chặn số để khỏi bị “làm phiền”!

Chính vì đối tượng học sinh có tính chất đặc thù mà giáo viên dạy thường xuyên vẫn đùa vui với nhau “Có lẽ mình cũng đã, đang trở nên cá biệt!”.

Chưa kịp khai sinh đã khai tử

Trong những năm gần đây, việc tuyển sinh vào lớp mười ở các trường trung học phổ thông nói chung, vào các trung tâm GDTX nói riêng khá khó khăn.

Trừ những trường chuyên và những trường thuộc “top”, phần đông các trường vùng ven lớp học chỗ ngồi khá thừa thãi, nếu như không nói là chưa đủ. Phổ thông như vậy, nên mảng trung học thường xuyên càng lay lắt, hiếm hoi.

Một lớp xóa mù chữ (Ảnh minh họa từ Internet)

Nhiều trung tâm tuyển sinh suốt cả mùa hè đến giữa tháng mười vẫn không quá mười hồ sơ. Và rồi, một cô, hai, ba trò cầm cự một vài tuần vẫn không khả thi hơn. Thế là khối, lớp chưa kịp “khai sinh” đã “khai tử”. Giáo viên thì hụt hẫng, mà học sinh thì lủi thủi đi về.

Tội nhất là những ngày lễ lớn như 20/10, 20/11, 26/3…, khi các hoạt động thao giảng được triển khai. Thế là lui tới cũng chừng ấy lớp, giáo viên thì đông, nhìn xuống dãy bàn học sinh trống hơ trống hoác, chưa kể các em còn đi chậm, hay chạy một mạch vào lớp trong sự ngơ ngác của người tham dự.

Phải vững  vàng tâm lý lắm, người dạy mới lấy được sự hứng thú cho bản thân và cả lớp học.

Vì số lượng học sinh thiếu, nên dù các em có yếu thầy cô vẫn cố gắng dìu dắt suốt ba năm học, trong khi chỉ tiêu ở trên giao vẫn là…. thế này, thế kia! Nỗi niềm này nhiều người, nhiều đồng nghiệp phổ thông khó mà hiểu được!

Những định kiến

Hàng năm, cứ mỗi dịp thi, chấm thi tốt nghiệp, sở giáo dục vẫn điều động giáo viên từ các trung tâm GDTX. Vui đâu, “oai” đâu ít thấy, mà lại thấy tủi, thấy buồn.

Đành rằng được phân công ở bộ phận nào cũng được, nhưng hiếm khi giáo viên trung tâm được phân làm giám thị 1, mà loay hoay với giám thị 2 hay giám thị hành lang. Kể cả ban giám đốc cũng thường được giao làm phó ban hay thư kí hội đồng.

Nói như vậy có thể sẽ bị cho là tự suy diễn, thiển cận nhưng có lẽ cũng như con nhà nghèo, hay có tâm lý mặc cảm tự ti. Cùng một hội đồng chấm thi, lúc đầu cũng chuyện trò rôm rả, sau hỏi “Em dạy trường nào”, trả lời “Em dạy thường xuyên”, thế là câu chuyện bị đứt quãng mà thậm chí không có cả câu nói đuôi, như kiểu  “Thế à”.

Lại có chuyện, hiệu trưởng của một trường phổ thông từng nói “Nhất quyết không tuyển giáo viên từ giáo dục thường xuyên”.

Dù không nói ra, nhưng dường như giáo viên thường xuyên đang bị đánh đồng với trình độ học sinh và nhận thức của phụ huynh. Hẳn không cường điệu khi không ít ý kiến cho rằng: Giáo viên thường xuyên chơi nhiều hơn dạy, có dạy thì cũng “khươi khươi”, dạy nhàn không, không có việc gì làm, con cháu đại gia mới vô mấy trường chơi nhiều hơn học thế…

Không biết con tiểu gia hay đại gia, chỉ biết rằng 100% giáo viên đều tốt nghiệp đại học chính quy, bằng giỏi, khá chiếm phần lớn. Chơi đâu không thấy, chỉ thấy suốt ngày trên đường: Sáng đi dạy ở trường, chiều đi vận động, tối đi xóa mù.

Dạy học sinh, ngoan, giỏi là mơ ước của biết bao người, nhưng không phải ai cũng may mắn đạt được điều đó. Chia sẻ buồn vui từ dạy bổ túc không nhằm mục đích kêu nghèo kể khổ, không để đòi quyền lợi hơn thua, vì dù gì chúng tôi cũng là người giáo.

Chúng tôi không sợ khó, không ngại khổ cũng như không dao động khi có ai đó nói rằng “Thật lãng phí khi đại học, thạc sĩ lại đi dạy xóa mù”. Vì đơn giản chúng tôi biết mình đang làm việc có ích cho xã hội. Nhưng từ sâu thẳm trái tim mình, chúng tôi cần sự đồng cảm trân trọng từ xã hội, trong đó có những đồng nghiệp đang ở một môi trường tốt hơn.

Bởi lẽ, khi nhắc đên công lao của những người “trồng cây”, người ta hay nghĩ tới người trồng cây to, mà không nhớ đến người trồng cỏ. Bởi vì, cây to hay nhỏ thì đều tạo nên Rừng kia mà!

Hồ Thị Quỳnh Lâm

(Giáo viên Trung tâm giáo duc nghề nghiệp – GDTX Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế)

- Vai đại úy công an Vũ trong 'Đấu trí' có điểm gì thú vị thu hút Thanh Sơn? Đang được yêu mến với thể loại phim tình cảm, nhân vật soái ca ngôn tình, làm vai công an có gì thách thức anh?

10 năm kể từ phim Chạm tay vào nỗi nhớ tôi mới lại vào vai công an trong Đấu trí. Nhưng 10 năm câu chuyện hoàn toàn khác và tôi khi đó mới là sinh viên và vai diễn cũng chỉ là sinh viên thôi dù khoác trên mình trang phục công an. 10 năm sau, vai Vũ trong Đấu trí đã hoàn toàn khác, từ nhân vật cho đến các vụ án, những màn đấu trí. Với tôi, đây là một thách thức lớn và thách thức mới, điều tôi luôn háo hức chờ đợi.

Gần đây khán giả biết đến tôi qua hình ảnh chàng trai lãng mạn, soái ca ngôn tình trong các bộ phim về đề tài tình yêu. Nhưng tôi luôn muốn thể hiện một nhân vật mới trong mắt khán giả và đúng lúc tôi đang mong có sự thay đổi đó thì kịch bảnĐấu tríđến. Lúc đó tôi nghĩ đây đúng là đất để mình thể hiện khả năng diễn xuất.

Với các vai diễn về đời sống có màu sắc khác, vai chính luận cũng có màu sắc khác. Khán giả biết đến tôi nhiều qua các bộ phim tình cảm nhưng trong suốt thời gian làm việc ở Nhà hát Tuổi Trẻ tôi cũng tham gia các vở kịch chính luận của Lưu Quang Vũ nên tôi muốn thử sức lần này để xem những kinh nghiệm trên sân khấu có áp dụng được ở phim truyền hình lần này không.

Nhưng khi bắt tay vào việc có quá nhiều thứ thách thức từ diễn xuất đến cách xây dựng nhân vật, kiểu cách đến suy nghĩ cũng phải thay đổi, không được phép giống như những vai diễn trước nữa, không còn là người trẻ năng động sáng tạo nữa mà còn phải có sự điềm đạm, trẻ trung, tính toán, phải thay đổi rất nhiều trong cách diễn xuất.

- Vũ là vai diễn thách thức với Thanh Sơn và đây có phải vai dài hơi nhất từ trước đến nay anh đảm nhiệm?

Đó là vai thách thức nhưng tôi thích thử thách đó vì nó cho phép tôi thay đổi. Tôi hy vọng khán giả cũng nhìn thấy sự thay đổi của tôi trong vai diễn này. Đây là vai chính dài hơi nhất và nói chính xác đây là vai diễn khó nhất từ trước đến nay của tôi. Bên cạnh việc mang đến hình ảnh chiến sĩ công an chỉn chu, điềm đạm lên màn ảnh, tôi luôn muốn vai diễn của mình sao cho lên phim được tự nhiên nhất. Vì vậy tôi luôn phải cố gắng cân bằng để  thể hiện được hình ảnh chỉn chu nhưng không bị quá khô cứng, nhân vật phải có sự đời thường và dung dị, tự nhiên.  

- Một diễn viên luôn mong muốn liên tục có phim mới nhưng vừa kết thúc vai diễn dài hơi trong '11 tháng 5 ngày' ở một thể loại khác, Thanh Sơn lại tiếp tục vào vai chiến sĩ công an trong 'Đấu trí'. Làm thế nào để anh sớm thoát vai diễn cũ để sống với vai diễn mới ở một thể loại khác hẳn?

Ở giai đoạn này trong sự nghiệp và cuộc sống tôi thấy mình đang có rất nhiều năng lượng, rất muốn được sáng tạo. Với số lượng các tác phẩm mình đã làm tôi nghĩ vẫn đang còn ít chứ không phải nhiều. Tôi thậm chí còn mong muốn được làm phim nhiều hơn nữa, có nhiều đất sáng tạo hơn nữa. Có rất nhiều nhân vật tôi nghĩ trong đầu rằng mình có thể làm được mà chưa có cơ hội được thể hiện. Trong quãng nghỉ đóng phim tôi vẫn về Nhà hát Tuổi Trẻ hoạt động vì đó vẫn là công việc chính của tôi. Tuy nhiên tôi vẫn chưa muốn dừng lại bởi còn rất nhiều điều mình muốn làm nữa. Còn cách để thoát khỏi nhân vật cũ, tôi cũng không rõ nữa. Với kinh nghiệm sau hơn 10 năm đóng phim, trong mỗi nhân vật luôn có một phần bản thân tôi trong đó nên khi thoát nhân vật với tôi không quá khó.

- Thực lòng Sơn có muốn thoát nhân vật Đăng trong '11 tháng 5 ngày' vốn trước đó được khán giả rất yêu thích và thành bệ phóng tên tuổi rất tốt cho anh?

Đăng là nhân vật tôi muốn dành tặng cho tất cả những khán giả yêu quý mình. Đó là cột mốc tôi sẽ nhớ trong sự nghiệp của mình nhưng đó chỉ là một cột mốc thôi bởi còn nhiều vai diễn phía trước và còn rất nhiều nhân vật tôi muốn thể hiện. Vai Đăng có những thành công nhất định nhưng trong mắt mọi người tôi thấy vẫn còn thiếu sót. Với tư cách diễn viên, khi xem lại 11 tháng 5 ngàytôi vẫn có những điều trăn trở và tiếc nuối.

Nhưng sang đếnĐấu trí là chuyển sang dạng phim chính luận, không còn là phim tình cảm nữa nên thứ tôi định rút kinh nghiệm từ 11 tháng 5 ngày sẽ phải chờ ở phim khác cùng thể loại. Bởi Vũ trong Đấu trí là dạng vai hoàn toàn mới. Tôi rất lo bởi phim làm về những vấn đề thời sự, câu chuyện mọi người đã biết rồi nên sẽ là thách thức lớn, làm thế nào để lôi kéo hấp dẫn người xem. Đó cũng là thách thức với tôi. Ở một thể loại phim đa số mọi người nghĩ bị khô cứng, kiểm soát bởi nhiều thoại và ít từ ngữ đời sống hàng ngày nên khó để khán giả tiếp thu. Đứng ở góc độ khán giả tôi nhìn thấy điều đó nên cố gắng làm thế nào diễn và thoại thật tự nhiên và mềm mỏng để kéo khán giả về phía mình. 

Cộng đồng mạng giống bản lề để nghệ sĩ không làm gì vượt ngưỡng

- Với sự phát triển của mạng xã hội, bất cứ bộ phim nào ra, diễn viên mới nào cũng dễ dàng được quan tâm và nhanh hot nhưng cũng chịu sự soi mói, bình phẩm mỗi khi phim lên sóng. Có trường hợp diễn viên cùng đóng phim với mình gặp scandal đời tư cũng dễ làm mình bị ảnh hưởng. Thanh Sơn có ý thức giữ gìn hình ảnh và đề phòng mạng xã hội trước những sự cố trên trời rơi xuống?

Câu chuyện mạng xã hội là câu chuyện của đời sống, mọi người cũng dần làm quen với nó rồi. Càng ngày mạng xã hội càng phát triển và chúng ta đang cố gắng hòa nhập với nó. Tôi không quá chăm chú vào mạng xã hội, tôi sống thật nhiều hơn là sống trên mạng. Tuy nhiên khi làm ra một bộ phim tôi luôn chú ý đọc comment của khán giả. Tất nhiên có nhiều thể loại comment khác nhau nhưng tôi luôn muốn đọc. Tôi coi cộng đồng mạng như một vị giám khảo, giống bản lề để chúng ta không làm gì vượt ngưỡng.

Có những đánh giá của cộng đồng mạng kiểm soát người nghệ sĩ để họ không làm gì vượt ngưỡng, vẫn giữ được văn hóa của riêng mình, giống như bộ phận kiểm tra vậy. Tuy nhiên đứng sau màn hình, nhiều người tự cho mình quyền năng quá lớn nên đi quá xa. Điều đó tôi đã nhìn thấy từ lâu nên tôi không coi đó là áp lực hay thách thức. Tôi luôn đặt ra áp lực phim sau phải làm hay hơn phim trước, cố gắng để fan chân chính phim Việt không phải thất vọng vì vai diễn của mình. Chỉ cần áp lực đó thôi đã quá đủ với tôi, không cần tới áp lực từ mạng xã hội nữa. 

- Trong 'Đấu trí' Thanh Sơn một lần nữa đóng cặp với bạn diễn hơn tuổi là Lương Thu Trang, có gì khó khăn khi hai chị em đóng người yêu của nhau?

Tôi và chị Trang không còn xa lạ với nhau vì cùng làm việc ở Nhà hát Tuổi Trẻ, từng đóng trong vở Hoa cúc xanh trên đầm lầy. Tuy nhiên đây là lần đầu tiên hai chị em hợp tác với nhau trên truyền hình. Tôi nghĩ là tôi sẽ làm tốt và sẽ cố gắng làm tốt. Với một bộ phim chính luận chuyện tình cảm chỉ là thứ yếu nhưng trong câu chuyện tình yêu này sẽ có nhiều drama tôi nghĩ sẽ thu hút được khán giả. Đến giờ chưa có cảnh nào quá khó với chúng tôi và các cảnh tình cảm khá ổn nhưng không biết sau này kịch bản sẽ mở rộng ra sao. 

Thanh Sơn và Lương Thu Trang trong 'Đấu trí'