Trên thế giới, dự án giáo dục tài chính thông minh Cha-Ching đã bước sang tuổi thứ 11. Tới nay, dự án đã được triển khai ở 15 quốc gia và vùng lãnh thổ và được dịch ra 13 ngôn ngữ. Hơn 1 triệu trẻ em đã và đang được tiếp cận với kiến thức quản lý tài chính thông minh, trong đó có hơn 100.000 trẻ em Việt Nam.  

Để thấy rõ tính khả thi và hiệu quả của dự án, TS. Adele Atkinson, nhà tư vấn độc lập cấp cao chuyên lĩnh vực tài chính, đã viết tài liệu “Đánh giá chương trình giảng dạy Cha-Ching” khi chương trình triển khai ở năm thứ 9 trên thế giới. Tại Việt Nam, đánh giá được thực hiện dựa trên kết quả khảo sát 13.635 học sinh tiếp nhận chương trình Cha-Ching trong năm học 2019-2020, năm đầu tiên khi dự án chính thức được Bộ Giáo dục và Đào tạo cho phép triển khai trên diện rộng tại nhiều tỉnh thành.  

Theo đó, báo cáo chỉ ra rằng hầu hết học sinh Việt đều cải thiện hiểu biết về tài chính sau khi được học Cha-Ching. Ban đầu chỉ có khoảng hơn một nửa số học sinh trả lời đúng các câu hỏi thẩm định kiến thức tài chính. Tuy nhiên, sau khi hoàn thành chương trình Cha-Ching, kết quả khảo sát cho thấy hiểu biết của trẻ về các kỹ năng tài chính tăng trung bình 34%.   

Cũng trong báo cáo này, trẻ học Cha-Ching am hiểu hơn về các khía cạnh khác nhau của tài chính. 93% học sinh đã hiểu về nguồn gốc, vai trò và ứng dụng của tiền trong đời sống sau khi các em hoàn thành chương trình.

Theo phụ huynh của bé Huỳnh My (10 tuổi, Hòa Bình), khi được tiếp cận kiến thức tài chính từ sớm, con không chỉ phân biệt được sự khác nhau của 4 kỹ năng tài chính cơ bản, mà còn dần hiểu rõ giá trị của tiền và sức lao động.

Không dừng lại ở việc cung cấp kiến thức, dự án còn tác động tích cực đến nhận thức, thái độ và hành vi của trẻ về tiền bạc. 9/10 em được hỏi tin rằng mình có thể kiếm tiền từ công việc yêu thích và đưa ra quan điểm không thích vay tiền để chi tiêu.

Trực tiếp giảng dạy chương trình, cô Nguyễn Thị Ngọc, giáo viên trường tiểu học Ban Mai cho biết: "Khi hiểu hơn về tiền bạc, các con không chỉ hình thành thói quen tiết kiệm, chi tiêu cân nhắc hơn mà còn bộc lộ và phát huy những đức tính tốt. Trong lớp, nhiều bé bắt đầu tập đút heo hoặc gửi bố mẹ tiền tiết kiệm, thậm chí ấp ủ dự định kinh doanh”.

Số liệu từ báo cáo cũng cho thấy sau khi học Cha-Ching, số học sinh chủ động tiêu tiền chỉ cho những nhu cầu thật sự cần thiết tăng 31%. Minh chứng cho điều này, Thiên Trang (9 tuổi, Quảng Bình) đã khiến bố mẹ bất ngờ khi em chọn tiết kiệm tiền để mua hộp bút thay vì mua đồ chơi với lý do “dụng cụ học tập cần dùng mỗi ngày”. Bố mẹ em cho biết, con đã bắt đầu biết “cân đo đong đếm” chi tiêu và chú trọng hơn đến những nhu cầu mua sắm thực sự cần thiết.

Trang bị kiến thức tài chính cho hơn 100.000 trẻ em Việt

Bước sang năm thứ 5, dự án giáo dục tài chính thông minh đánh dấu một bước tiến quan trọng khi mở rộng phạm vi giảng dạy đến các trường học ở cả 3 miền Bắc, Trung, Nam, mang kiến thức quản lý tài chính thông minh đến với hơn 100.000 trẻ em, 3.000 giáo viên tại hơn 300 trường tiểu học thuộc 7 tỉnh thành trên cả nước gồm: Hà Nội, Hòa Bình, Hưng Yên, Quảng Ninh, Quảng Bình, Đồng Nai và Đồng Tháp.

Bên cạnh mở rộng địa bàn, dự án còn hoàn thiện mô hình giáo dục 360 độ với các giải pháp toàn diện hướng tới tối ưu hóa trải nghiệm giáo dục tài chính của học sinh. Tiêu biểu có thể kể đến bộ 18 phim hoạt hình ca nhạc về các kỹ năng quản lý tài chính, được dịch và điều chỉnh phù hợp với 13 ngôn ngữ, cuộc thi “Cha-Ching - Bé giỏi tiền hay”, “Ngày hội Cha-Ching” cùng chuỗi hội thảo “Hiểu và dạy con về quản lý tài chính” dành cho phụ huynh.

Thông qua dự án Cha-Ching, Prudential tiếp tục thể hiện cam kết dài hạn trong việc góp phần xây dựng một cộng đồng khỏe mạnh, thịnh vượng và vững vàng hơn.

Ngọc Minh

Cô gái 22 tuổi cố gắng tìm lời khuyên từ mọi người xung quanh và hàng loạt trang web nhưng vô vọng. Một ngày nọ, khi lướt qua ứng dụng xã hội Xiaohongshu, Zhao tình cờ thấy một quảng cáo về dịch vụ huấn luyện cuộc sống (life-coaching).

Tò mò, Zhao đã đăng ký một cuộc tư vấn. Khóa học đã giúp cô hình thành những thái độ sâu sắc hơn và thúc đẩy Zhao đưa ra quyết định. Sau một vài buổi học, cô quyết định nhận công việc được đề nghị.

 “Tôi nhận ra rằng mình không nên cố định vào cái gọi là ‘sự nghiệp lý tưởng’. Thay vào đó, tôi nên nhìn công việc đầu tiên của mình từ góc độ tích cực, tích lũy kinh nghiệm, khám phá điểm mạnh của bản thân và chuẩn bị cho công việc tiếp theo”.

Trung Quốc dự kiến đào tạo kỷ lục gần 11,6 triệu sinh viên tốt nghiệp đại học vào năm 2023. Trong môi trường cạnh tranh khốc liệt này, việc có kế hoạch nghề nghiệp rõ ràng có thể là một lợi thế rất lớn. Tuy nhiên, nhiều sinh viên Trung Quốc phàn nàn về việc các trường đại học trong nước thiếu định hướng chất lượng. 

Trên nền tảng Weibo, những bình luận có lượt bình chọn cao nhất đánh giá về các lớp lập kế hoạch nghề nghiệp ở trường học mô tả chúng là “không hữu ích” và “siêu nhàm chán”.

Điều này đã mở ra cơ hội cho ngành huấn luyện cuộc sống. Mạng Xiaohongshu có rất nhiều bài đăng của những người trẻ chia sẻ kinh nghiệm tư vấn huấn luyện cuộc sống cũng như hành trình trở thành huấn luyện viên cuộc sống của chính họ.

Không rõ chính xác có bao nhiêu khóa học huấn luyện cuộc sống ở Trung Quốc, nhưng ngành này đang phát triển nhanh chóng. Số lượng huấn luyện viên cuộc sống từ Trung Quốc đăng ký với Liên đoàn Huấn luyện Quốc tế (International Coaching Federation) đã tăng gấp 4 lần, tăng từ 346 lên 1.383 từ năm 2017-2022. Trên thực tế, số lượng huấn luyện viên hành nghề có thể còn lớn hơn nhiều vì quản lý lỏng lẻo.

Chloe Chan, huấn luyện viên cuộc sống, có trụ sở tại Hồng Kông, cho biết số lượng khách hàng trẻ Trung Quốc tìm đến cô để xin lời khuyên đã liên tục tăng. Sự gia tăng này không chỉ do thị trường việc làm khó khăn mà sinh viên tốt nghiệp ngày nay thường bị đè nặng bởi vô số ý tưởng nghề nghiệp mà họ nhìn thấy trên mạng xã hội.

 “Họ nhìn thấy nhiều khả năng hơn, họ có nhiều ý tưởng hơn. Vì vậy, họ cần ai đó hướng dẫn hoặc truyền cảm hứng”.

Cô nói rằng 8 trong số 10 người đang phải vật lộn với chứng trầm cảm và cần gặp một cố vấn tâm lý hơn là một huấn luyện viên cuộc sống.

 “Nếu bạn lo lắng, tâm trạng của bạn rất tiêu cực. Khi bạn trở lại bình thường, bạn ở mức 0. Tôi không thể giúp bạn đi từ âm về 0, nhưng tôi có thể đưa bạn từ 0 lên 1”, Chan thường nhắc nhở khách hàng.

Jiang Zhou, 26 tuổi, đến buổi tư vấn đầu tiên vào đầu năm nay, sau khi kế hoạch cuộc đời của anh tan vỡ. Jiang đã từng hy vọng sẽ định cư lâu dài ở Hà Lan sau khi tốt nghiệp thạc sĩ tài chính, nhưng không tìm được công việc phù hợp và cuối cùng phải quay trở lại Trung Quốc.

Trở về nhà, Jiang cảm thấy “lạc lõng” và không biết phải làm gì tiếp theo. Một người bạn đề nghị anh thử nói chuyện với một huấn luyện viên cuộc sống. 

Jiang đã nói chuyện với không phải 1 mà là 4 huấn luyện viên cuộc sống khác nhau, với mức giá lên tới 500 NDT (khoảng 1,6 triệu đồng)/giờ. “Đó là một trải nghiệm tinh thần tuyệt vời”. Hiện anh sống ở thành phố Đại Lý và làm việc với tư cách là một nhà trị liệu nghệ thuật.

Tâm sinh lý Gen-Z phức tạp và chịu nhiều áp lực hơn thế hệ trước

Tuy nhiên không phải ai cũng bị thuyết phục. Các huấn luyện viên cuộc sống nhấn mạnh rằng ngành công nghiệp này ở Trung Quốc vẫn còn “non nớt”: Quy định lỏng lẻo, huấn luyện viên thường thiếu kinh nghiệm và khách hàng thường không chắc chắn họ muốn đạt được gì từ buổi tư vấn. 

Đối với các huấn luyện viên cuộc sống, thế hệ sinh viên mới tốt nghiệp Trung Quốc thường là nhóm khách hàng khó phục vụ. Scarlett Huo, một huấn luyện viên cuộc sống được chứng nhận có trụ sở tại Bắc Kinh, nói rằng hầu hết khách hàng của cô đều ở độ tuổi từ 25-30 và muốn được giúp đỡ trong quá trình chuyển đổi nghề nghiệp.

Theo Huo, nhóm này có xu hướng cảm thấy bối rối hơn so với các thế hệ trước. Họ không chỉ đang cố gắng xoay xở với di chứng của một nền kinh tế hậu đại dịch mà cũng hoang mang trước hàng loạt lời khuyên nghề nghiệp thường khó hiểu hoặc mâu thuẫn.

“Một trong những vấn đề mà giới trẻ ngày nay phải đối mặt là họ có quá nhiều thông tin. Họ có những kế hoạch lớn lao nhưng lại có rất ít kỹ năng”, Huo nói.

Huo lấy ví dụ về một khách hàng 26 tuổi bị ám ảnh bởi ý tưởng trở nên độc lập về tài chính ở tuổi 35. Người này chịu ảnh hưởng của phong trào độc lập tài chính, nghỉ hưu sớm (FIRE) đã thu hút được sự chú ý lớn trên mạng xã hội Trung Quốc.

 Huo nói rằng nghỉ hưu sớm là một mục tiêu tích cực cần đặt ra, nhưng cam kết thực hiện mà không suy nghĩ kỹ thường dẫn đến sự thất vọng.

 “Khi bạn đặt mục tiêu quá quyết liệt và không đạt được kết quả nhanh chóng, bạn rất dễ nản lòng”. Cô cố gắng giúp khách hàng này tìm thấy lý tưởng sống của họ và hiểu sâu hơn về bản thân cũng như các lựa chọn nghề nghiệp.

Từ năm 2015-2019, số lượng huấn luyện viên chuyên nghiệp trên toàn thế giới đã tăng 33% trên toàn cầu, theo báo cáo năm 2020 của Liên đoàn Huấn luyện quốc tế (ICF). ICF ước tính ngành công nghiệp huấn luyện chuyên nghiệp toàn cầu trị giá 2,85 tỉ USD, với 71.000 huấn luyện viên chuyên nghiệp trên toàn thế giới. Nhu cầu đặc biệt tăng cao trong và hậu đại dịch Covid-19. 

Tử Huy

Chia sẻ với VietNamNet, cô giáo trẻ cho hay, lý do và cũng nguồn động lực để quyết định theo ngành Sư phạm chính là bởi truyền thống của gia đình khi mẹ của cô hiện cũng là một giảng viên đại học. 

Là một giảng viên song với tuổi đời còn khá trẻ, ngoại hình trẻ trung, cô Sao Mai chia sẻ, những ngày đầu đi dạy và cả đến bây giờ không hiếm lần bị mọi người, thậm chí có cả các bạn sinh viên nhầm là... sinh viên.

“Thỉnh thoảng mình vẫn nhận được câu hỏi: ‘Em là sinh viên năm thứ mấy?”, cô giáo trẻ cười tươi. 

Trên trang Facebook cá nhân, nữ giảng viên cũng thu hút hơn 12.000 lượt người theo dõi. Kênh YouTube và Tiktok của cô giáo cũng thu hút lần lượt tới 42.000 và 88.000 người theo dõi.

“Khi còn là sinh viên, từng là thành viên của Câu lạc bộ Thời trang Waseda Collection và Câu lạc bộ piano nên mình cũng tham gia trình diễn thời trang cũng như biểu diễn piano trong các sự kiện của trường.

Ngoài ra, mình cũng đã được chọn là gương mặt sinh viên đại diện cho trường trong các hoạt động quảng bá hình ảnh trên tạp chí và mạng internet. Có lẽ nhờ vậy, mình được nhiều bạn trẻ ở cả Nhật Bản lẫn Việt Nam biết đến và theo dõi qua các kênh mạng xã hội như YouTube, Tiktok…”, cô giáo kể. 

Tuy nhiên, cô giáo trẻ đôi khi cũng gặp một vài rắc rối khi một vài người trên mạng xã hội bày tỏ cảm tình, theo đuổi, thậm chí nhắn tin làm phiền tới cả bố mẹ cô ở Việt Nam.

Trong thời đại công nghệ thông tin bùng nổ, khoa học kĩ thuật phát triển không ngừng, đời sống xã hội biến động mỗi ngày, là một giảng viên trẻ, theo Sao Mai, áp lực lớn nhất của em là luôn phải cập nhật tri thức, trau dồi kinh nghiệm để có thể vững vàng trên bục giảng.

Tuy vậy, cô giáo trẻ chia sẻ chưa bao giờ cảm thấy mệt mỏi trong công việc. Ngược lại, cô luôn có nhiều cảm hứng và năng lượng tích cực khi soạn bài cũng như khi đứng lớp.

Ngoài thời gian lên lớp giảng dạy, cô giáo Sao Mai cũng tham gia nhiều sự kiện với tư cách là MC hoặc phiên dịch viên tiếng Nhật.

Cô giáo trẻ cũng rất tích cực tham gia các hội thảo khoa học quốc tế, chắt chiu những cơ hội hợp tác nghiên cứu qua những lời mời từ các giảng viên, nhà khoa học đến từ nhiều trường đại học ở Nhật Bản… 

Là giảng viên tiếng Nhật và tham gia khá nhiều sự kiện trong và ngoài trường nên, dù mới chỉ 1 năm trong nghề song cô giáo trẻ đầy ắp những kỷ niệm. 

“Điều vui nhất với mình là được đón nhận tình cảm từ các sinh viên. Mình đã nhận được những bức thư tay vô cùng cảm động từ sinh viên những lớp mình giảng dạy cùng với hoa, thậm chí cả gấu bông. Mình luôn trân trọng những tình cảm đó và có lẽ đây cũng là động lực để gắn bó với nghề”, Sao Mai tâm sự. 

Hiện, ngoài việc giảng dạy tại Khoa tiếng Nhật, cô giáo Sao Mai cũng vừa tiếp tục theo học thạc sĩ ngành Ngôn ngữ Nhật.  

Với bản thân, cô giáo mong muốn có nhiều hơn nữa cơ hội hợp tác nghiên cứu khoa học với các đối tác trong và ngoài nước, qua đó góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy tiếng Nhật cho các sinh viên. Ngoài ra, cô cũng mong muốn và ấp ủ dự định phát triển nền tảng dạy tiếng Nhật trên mạng xã hội để phụng sự cộng đồng.

“Nhân ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11, xin kính chúc các thầy cô giáo, anh chị em đồng nghiệp nhiều sức khoẻ để sống với đam mê nghề nghiệp, trở thành nguồn cảm hứng tích cực cho mọi thế hệ học trò”, cô Mai chia sẻ. 

Màn khiêu vũ 'đốt mắt' của các cô giáo Hà Nội