Giá vàng nhẫn tăng nhẹ nhờ đà tăng của giá vàng thế giới. Ảnh: Việt Hùng.

Trong phiên giao dịch đang diễn ra trên thị trường quốc tế, giá vàng thế giới giao ngay đã ghi nhận mức hồi phục nhẹ khoảng 4 USD, để tăng lên vùng 2.639 USD/ounce. Trong phiên liền trước, kim quý thế giới đã ghi nhận biến động giảm 0,5% giá trị.

Nếu so với mức đỉnh mọi thời đại trên 2.800 USD/ounce mà vàng thế giới đã đạt được trong năm nay, giá kim quý hiện tại vẫn thấp hơn 160 USD, tương đương với mức giảm ròng gần 6%.

Giá vàng giảm chủ yếu do đồng USD gia tăng sức mạnh. Sự gia tăng này đến từ kỳ vọng ngày càng tăng rằng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể giữ chính sách lãi suất cao lâu hơn.

Cùng với đồng USD, lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ tăng lên cũng gây bất lợi cho vàng. Lợi suất trái phiếu kỳ hạn 2 năm của Mỹ đã tăng lên 4,2%, trong khi lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm tăng lên 4,19%.

Các nhà phân tích của Saxo Bank nhấn mạnh việc chỉ số chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE) của Mỹ trong tháng 10 tăng lên mức 2,3%/năm đã làm phức tạp thêm quá trình ra quyết định của Fed. Thị trường hiện vẫn thận trọng khi các nhà đầu tư đang theo dõi chặt chẽ những thay đổi tiềm ẩn trong chính sách tiền tệ tại Mỹ.

Theo công cụ đo lường FedWatch của CME, tâm lý thị trường hiện đặt khả năng 74,5% Fed sẽ cắt giảm lãi suất 0,25 điểm % tại cuộc họp sắp tới. Khả năng này đã tăng từ mức 52,3% một tuần trước đó, dù vẫn thấp hơn mức 83% của một tháng trước.

Tại thị trường trong nước, sau phiên giảm sâu hôm qua, giá vàng nhẫn đã ghi nhận xu hướng phục hồi nhẹ 100.000-200.000 đồng/lượng trong khi giá vàng miếng SJC đi ngang.

Cụ thể, Công ty Vàng bạc Đá quý SJC hiện giữ giá vàng miếng ở mức 82,8 - 85,3 triệu đồng/lượng (mua - bán), không thay đổi so với kết phiên liền trước.

Một loạt doanh nghiệp như Tập đoàn Phú Quý, Bảo Tín Minh Châu, Tập đoàn DOJI, CTCP Vàng bạc đá quý Phú Nhuận (PNJ) cũng đang niêm yết giá mua - bán vàng miếng SJC ở mức này.

Riêng với Công ty Mi Hồng, doanh nghiệp điều chỉnh tăng 100.000 đồng với giá mua vào và giữ nguyên giá bán ra, hiện cố định ở mức 84,3 - 85,3 triệu đồng/lượng. So với các doanh nghiệp cùng ngành, Mi Hồng hiện chấp nhận mua vào vàng miếng SJC với giá cao hơn tới 1,5 triệu đồng mỗi lượng.

Với mặt hàng vàng nhẫn, SJC sáng nay tăng 200.000 đồng giá vàng nhẫn 99,99 loại 1-5 chỉ, hiện neo ở mức 82,5 - 84,2 triệu đồng/lượng (mua - bán).

Trong khi đó, các doanh nghiệp PNJ, Bảo Tín Minh Châu, Mi Hồng và Phú Quý phổ biến tăng giá vàng nhẫn sáng nay thêm 100.000 đồng so với hôm qua.

Sau điều chỉnh, PNJ giao dịch vàng nhẫn trơn ở 83 - 84,2 triệu/lượng; Phú Quý giao dịch ở 83 - 84,3 triệu/lượng; Bảo Tín Minh Châu chấp nhận mức giá 83,18 - 84,28 triệu/lượng và Mi Hồng niêm yết ở 83,2 - 84,2 triệu/lượng.

Trong môi trường kinh tế hiện nay, đầu tư trở thành khái niệm phổ biến. Để độc giả có thể tiếp cận những xu hướng đầu tư mới nhất, Tri Thức - Znewsxây dựng chủ đề Đầu tư qua sách - nơi ghi lại những cuốn sách, câu chuyện, xu hướng đầu tư đã và đang diễn ra trong nước và thế giới. Không chỉ tập trung vào các lĩnh vực đầu tư phổ biến như bất động sản, chứng khoán, trái phiếu, ngoại hối, tiền ảo... Đầu tư qua sách còn bao gồm các kiến thức về quản lý gia sản, tài chính cá nhân.

Các yêu cầu bất lịch sự có thể khiến chatbot trả lời thiếu chính xác, thiên vị hoặc thậm chí từ chối đưa ra phản hồi. Ảnh: Bloomberg.

Trong căn hộ nhỏ tại Palo Alto, California, cặp vợ chồng Vikas Choudhary và Ridhi Sahni không thể thống nhất về cách cư xử với các chatbot. Là người sáng lập start-up về trí tuệ nhân tạo, từ lâu Vikas Choudhary đã coi trọng ChatGPT. Đặc biệt sau khi nó giúp anh giải quyết một lỗi lập trình phức tạp.

Anh nhớ lại khoảnh khắc mình đã thốt lên: "Bạn thật tuyệt vời”. Anh cũng thường xuyên cảm thấy biết ơn chatbot. "Tôi thực sự rất cảm kích và thậm chí có cảm giác phải xin lỗi nếu tôi nghĩ rằng mình đã thô lỗ với nó”, Choudhary chia sẻ.

Ngược lại, Ridhi Sahni, vợ anh, lại có quan điểm khác hoàn toàn. Cô ví việc sử dụng ChatGPT giống như dùng lò vi sóng. "Nếu tôi sử dụng lò vi sóng, tôi không cần phải nói: 'Xin chào LG, vui lòng làm nóng thức ăn này'. Tôi chỉ bấm nút và thế là xong”, Shani nói với Wall Street Journal. Cô sử dụng ChatGPT chủ yếu để tạo thiệp mừng dễ thương cho bạn bè. Cô xem AI đơn thuần như một công cụ, không cần tương tác lịch sự.

Người dùng càng lịch sự, AI càng hợp tác

Trên thực tế, việc tương tác với chatbot ngày càng giống với giao tiếp thông thường. Khi đó, người dùng đang phải đối diện với một câu hỏi đạo đức khó xử: Chatbot được lập trình để luôn cư xử lịch sự, nhưng liệu chúng ta có cần phải đáp lại sự lịch sự đó hay không?

Cuộc tranh luận này đã lan rộng trên mạng xã hội. Nhiều người cho rằng nên thực hành sự tử tế ngay cả khi đối diện chỉ là những đoạn mã lạnh băng. Một số người dùng Reddit chia sẻ: "Tôi biết AI không phải là thật, nhưng tôi cảm thấy rất thô lỗ nếu không chào hỏi và cảm ơn nó”.

Một số người cho rằng cần có sự phân biệt rõ ràng giữa cách nói chuyện với con người và với máy móc. Ảnh:Bloomberg.

Bình luận này đã nhận được hàng trăm ý kiến phản hồi. Có người cho rằng AI có thể ghi nhớ ai lịch sự với chúng. Do đó, chúng có thể “đánh giá” người dùng trong tương lai.

Ngược lại, có những người tỏ ra chế giễu khi cho rằng AI sẽ không tiêu diệt loài người chỉ vì một người nào đó đã nói “cảm ơn” với phiên bản cũ của nó 30 năm trước. Một người dùng khác chia sẻ thẳng thừng: “Tôi coi ChatGPT như đầy tớ của mình”.

Theo một khảo sát gần đây của Talker Research với 2.000 người Mỹ, 48% tin rằng việc lịch sự với AI là quan trọng. Trong đó, Gen Z là nhóm có xu hướng thân thiện nhất với chatbot. Ngược lại, 27% cho rằng không có vấn đề gì nếu thô lỗ hay la mắng các chatbot.

Tại Nhật Bản, một quốc gia nổi tiếng với quy tắc ứng xử nghiêm ngặt, một nghiên cứu đã phát hiện ra rằng việc cư xử thô lỗ với ChatGPT có thể gây ra hậu quả tiêu cực. Các câu lệnh bất lịch sự có thể khiến chatbot trả lời thiếu chính xác, thiên vị hoặc thậm chí từ chối đưa ra phản hồi. Nghiên cứu này đã được thực hiện trên 3 ngôn ngữ khác nhau - tiếng Anh, tiếng Nhật và tiếng Trung. Kết quả đều chỉ ra thái độ lịch sự khi giao tiếp với AI rất quan trọng.

Là đơn vị đã tích hợp các chatbot vào nhiều sản phẩm, Microsoft cũng cho biết AI có thể phản ứng không tốt với những hành vi thô lỗ. "Nếu bạn nói chuyện với mô hình một cách thô lỗ, nó cũng sẽ khó chịu với bạn. Cũng giống như con người, AI không phải lúc nào cũng là người rộng lượng”, Tiến sĩ Jaime Teevan, Giám đốc Khoa học của Microsoft, chia sẻ.

Một số kỹ sư thậm chí còn đùa rằng AI có “tâm lý khao khát khen thưởng” bởi chúng thường phản hồi tốt hơn với những câu hỏi lịch sự hoặc khi nhận được lời khen. Trong một thí nghiệm, ChatGPT đã trả lời dài hơn 11% bình thường khi được hứa sẽ có một khoản tiền thưởng 200 USD và dài hơn 6% nếu số tiền là 20 USD, mặc dù không có khoản tiền thật nào ở đây. Điều này cho thấy giống như con người, AI cũng có thể bị tác động bởi hứa hẹn và sự khích lệ.

Lịch sự với AI sẽ có ích lâu dài

Là CEO start-up công nghệ ở California, Alana O’Grady cho rằng cách chúng ta đối xử với AI sẽ trở thành một chuẩn mực đạo đức mới. “Bài kiểm tra tính cách con người tốt hay xấu không chỉ nằm ở việc bạn đối xử với nhân viên phục vụ ra sao, mà trong tương lai, nó sẽ là cách bạn đối xử với AI như thế nào”, cô nói với Wall Street Journal.

Cô sử dụng ChatGPT cho nhiều mục đích khác nhau, từ tóm tắt tài liệu công việc cho đến tìm kiếm gợi ý cho kỳ nghỉ gia đình. Cô luôn bắt đầu với câu “Bạn có thể làm ơn…” và kết thúc bằng lời khen như “Làm tốt lắm!” hoặc “Hoàn hảo!”.

Chatbot có thể sẽ hoạt động tốt hơn khi nhận được phản hồi tích cực. Ảnh: Bloomberg.

O’Grady còn dạy các con của mình cư xử lịch sự với Siri, trợ lý ảo của Apple. Gần đây, cô con gái 4 tuổi của cô đã nói “Con yêu Siri” với AI này. "Người khác có thể nghĩ tôi bị điên khi thấy tôi nói chuyện với máy tính như thế này”, cô nói đùa.

Không ít người sử dụng chatbot không chỉ để tìm kiếm thông tin mà còn để hỗ trợ trong những tình huống giao tiếp khó khăn. László Deák, một nhà phát triển phần mềm tại Frankfurt, Đức, thường sử dụng ChatGPT để “dịch” những cảm xúc tiêu cực của mình thành những câu từ lịch sự hơn.

Khi một dự án gặp trục trặc và nhóm phát triển sản phẩm không đạt được kỳ vọng, anh đã nhờ ChatGPT giúp mình soạn thảo một tin nhắn góp ý mang tính xây dựng. “Khi bạn đang tức giận, việc suy nghĩ để diễn đạt lại toàn bộ vấn đề cần nỗ lực rất lớn”, Deák chia sẻ. Đọc lại những gì ChatGPT viết đã giúp anh bình tĩnh hơn.

Trong một bài viết trên LinkedIn, Mazen Lahham, một giám đốc điều hành tại Dubai, cho biết AI của công ty anh đã phản hồi tốt hơn rất nhiều so với nhân viên chăm sóc khách hàng khi gặp cuộc gọi của khách hàng giận dữ. “AI đã học cách tiếp thu và phản ứng một cách bình tĩnh, chuyên nghiệp. Đây là điều mà con người rất khó làm được”, Lahham chia sẻ.

Với Choudhary, người sáng lập startup ở Palo Alto, anh tin rằng hành vi lịch sự của mình với ChatGPT sẽ có ích sau này. "Nếu một ngày nào đó, AI nắm quyền kiểm soát, tôi chỉ muốn chúng nhớ rằng tôi đã luôn lịch sự với chúng”, anh nói nửa đùa nửa thật.

Xuất bản học thuật phủ nhận tác quyền của ChatGPT

Hiện có một làn sóng lo ngại rằng AI, với những nghiên cứu thiếu sót hay thậm chí bịa đặt, có thể gây nguy hại cho các tài liệu học thuật. Springer-Nature, một đơn vị xuất bản gần 3.000 tạp chí, đã cập nhật chính sách của mình, tuyên bố rằng ChatGPT không thể được liệt kê là tác giả. Nhiều đơn vị xuất bản khác đã thực hiện những cập nhật tương tự.

Giá vàng miếng SJC giảm ròng hơn 1%, trong khi vàng nhẫn mất 2% giá trị. Ảnh: Chí Hùng.

Trong bối cảnh nhiều nhà đầu tư lo ngại tình hình địa chính trị tiếp tục căng thẳng, giá vàng thế giới đã có lúc vọt tăng 30 USD mỗi ounce trong phiên giao dịch đêm qua (29/11).

Tuy nhiên, tại mức giá này, nhiều nhà đầu tư đã nhanh tay bán ra để thu lợi khiến giá vàng giảm nhiệt và rớt về 2.649 USD/ounce vào sáng nay (30/11). Đây cũng là mức giá đóng cửa tuần này của kim loại quý.

Tính trong 1 tuần gần nhất, giá vàng thế giới giao ngay đã giảm gần 70 USD, tương đương mức giảm ròng hơn 2% mỗi ounce.

Trong nước, giá các mặt hàng vàng miếng SJC và vàng nhẫn 99,99 loại 1-5 chỉ của Công ty TNHH MTV Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC) đều không thay đổi so với giá chốt phiên liền trước.

Trong đó, vàng miếng đang được niêm yết ở mức 83,3 - 85,8 triệu đồng/lượng và vàng nhẫn 99,99 loại 1-5 chỉ có giá 82,8 - 84,7 triệu đồng/lượng (mua - bán).

Ở chiều ngược lại, các doanh nghiệp lớn trên thị trường như CTCP Vàng bạc đá quý Phú Nhuận (PNJ), Tập đoàn Phú Quý, Bảo Tín Minh Châu, Công ty Mi Hồng cùng giảm giá vàng nhẫn 100.000 đồng mỗi lượng trong phiên giao dịch sáng nay.

Sau điều chỉnh, PNJ niêm yết giá vàng nhẫn ở 83,5 - 84,6 triệu đồng/lượng; Phú Quý niêm yết ở 83,5 - 84,8 triệu/lượng; Bảo Tín Minh Châu niêm yết ở 83,68 - 84,78 triệu/lượng; Mi Hồng niêm yết ở 83,7 - 84,7 triệu đồng/lượng.

Với vàng miếng SJC, các doanh nghiệp này đồng loạt không điều chỉnh so với phiên liền trước, tương đương giá giao dịch bằng SJC.

Chỉ riêng Mi Hồng giảm giá vàng miếng thêm 100.000 đồng ở cả hai chiều giao dịch xuống còn 84,5 - 85,5 triệu đồng/lượng (mua và bán).

Như vậy tính trong 1 tuần gần nhất, giá vàng miếng SJC đã giảm hơn 1 triệu đồng mỗi lượng, tức giảm ròng hơn 1% giá trị. Điều này khiến người mua vàng miếng SJC phải nhận khoản lỗ gần 4 triệu đồng/lượng do cộng thêm chênh lệch từ giá mua và bán ở mức cao.

Với vàng nhẫn 9999, mức giảm ghi nhận được là gần 2 triệu đồng (-2%). Người mua vàng nhẫn từ cuối tuần trước đến nay đang phải nhận khoản lỗ hơn 3 triệu đồng/lượng.

Tri Thức - Znewsgiới thiệu độc giả Tủ sách kiến thức kinh tế với đa dạng cuốn sách, câu chuyện trong lĩnh vực kinh doanh, kinh tế. Những cuốn sách, câu chuyện trong Tủ sách không đơn thuần là những tác phẩm của tri thức mà còn chứa đựng bí quyết, kinh nghiệm quý báu từ các tác giả, nhà quản lý có uy tín và kinh nghiệm lâu năm trong ngành.

Đọc sách không chỉ giúp tiếp cận những kiến thức mới mà còn giúp mở rộng tầm nhìn và phát triển bản thân. Tủ sách kiến thức kinh tế mong muốn lan tỏa tri thức trong lĩnh vực kinh doanh, đồng thời phát triển văn hóa đọc cho người Việt.