“Cánh đồng bất tận” xuất hiện trên báo chí Hàn Quốc

TS. Trâm (áo dài tím) nhận bằng khen của Chủ tịch UBND TP.HCM

TS.DS Nguyễn Thị Ngọc Trâm được trao giải thưởng cho hai sáng chế: “Quy trình chiết chọn lọc phân đoạn alcaloit có hoạt tính sinh học điều trị bệnh ung thư từ lá cây TNHC” và “Quy trình chiết chọn lọc phân đoạn chứa flavonoit có hoạt tính sinh học hỗ trợ điều trị bệnh ung thư từ lá cây TNHC”. 

Những cột mốc đáng nhớ

- Để được hái trái ngọt ngày hôm nay bà có thể kể những cột mốc đáng nhớ trong hành trình “nuôi nấng” cây trinh nữ hoàng cung (TNHC)?

Tôi nghiên cứu nhiều về thảo dược Việt, nhưng có lẽ Trinh nữ hoàng cung (TNHC) là loài cây “ám ảnh” tôi nhiều nhất.

Từ năm 1990, khi còn là cộng tác viên khoa học của Viện Hàn Lâm khoa học Bulgaria, tôi đã tập trung nghiên cứu các cây thuốc quý trong đó có TNHC, chứa các hoạt chất sinh học kích thích miễn dịch, ngăn ngừa sự tạo mạch tế bào ung thư để tạo ra những sản phẩm thuốc điều trị bệnh ung bướu. 

Kết quả sàng lọc cho thấy, so với các cây thuốc khác thì cây TNHC có tác dụng sinh học mạnh nhất, các dịch chiết alcaloid từ lá TNHC có tác dụng điều trị bệnh khối u lành tính và ác tính.

Các kết quả nghiên cứu về cây TNHC của tôi từ năm 1990 được liên tục công bố trên các tạp chí khoa học uy tín quốc tế như:Experimental Pathology and Parasitology (1999), National Congress of Anatomy, Histology and Embryology with International Participation (1999), Experimental Pathology and Parasitology (2001), International Immunopharmacology (2001), Z. Naturforsch (2002),  Fitoterapia (2002), J.Essent. Oil Res.(2003), Scientia pharmaceutica (2011). 

GS.TSKH Đỗ Tất Lợi và TS. Nguyễn Thị Ngọc Trâm tại vùng trồng trinh nữ hoàng cung năm 1992

Tại Việt Nam nhiều công trình nghiên cứu của tôi cũng được đăng trên các tạp chí chuyên ngành y dược uy tín: 

Tạp chí Dược Học - Một yếu tố hoạt hoá tế bào Lympho T mới in vitro và in vivo trong chất chiết xuất bằng nước nóng từ lá cây TNHC (Crinum latifolium L.) (2000); Khảo sát về thực vật, nuôi trồng và thu hái cây TNHC (Crinum latifolium L.) (2001); Hoạt tính gây độc tế bào của các phân đoạn alcaloid từ cây TNHC (Crinum latifolium L. Amarydaceae) (2001); Tác dụng phục hồi thương tổn tế bào lympho T và dòng tủy của viên nang Crila TNHC (Crinum latifolium L.) (2008); Nghiên cứu định tính, định lượng kaemferol trong lá TNHC bằng phương pháp HPLC (2010); 

Tạp chí sinh học: Trinh nữ Crila – Crinum latifolium L. var. crilae Tram & Khanh, var. n.: Một thứ mới của loài TNHC – Crinum latifolium L. (Họ náng Amaryllidaceae) ở Việt Nam (2012).

Bên cạnh đó tôi còn tham gia nhiều đề tài cấp Bộ và dự án cấp nhà nước: Đề tài Nghiên cứu khoa học cấp Bộ - Nghiên cứu hoàn thiện quy trình công nghệ chiết xuất alcaloid toàn phần từ lá cây TNHC (Crinum latifolium L.) dùng làm nguyên liệu sản xuất thuốc điều trị u xơ tuyến tiền liệt, u xơ tử cung (1999-2001); Nghiên cứu bào chế viên nang cứng từ cao khô alcaloid toàn phần của cây TNHC (Crinum latifolium L.) và thử tác dụng sinh học trong điều trị u xơ tiền liệt tuyến (2001-2003);

 Phát triển nguồn gen cây TNHC Crinum latifolium L. Amaryllidaceae để có nguồn nguyên liệu sản xuất thuốc điều trị bệnh u xơ tử cung và phì đại lành tính tuyến tiền liệt (2005-2010); Nghiên cứu tác dụng sinh học và độ an toàn của các phân đoạn alcaloid và flavonoid chiết xuất từ cây TNHC (2010 – 2012); 

Dự án sản xuất thử nghiệm cấp Nhà nước KC.10.DA17 - Hoàn thiện quy trình công nghệ chiết xuất hoạt chất từ cây TNHC (Crinum latifolium L. Amaryllidaceae) để sản xuất viên nang điều trị phì đại lành tính tuyến tiền liệt (01/2006-06/2007); Dự án SXTN cấp nhà nước KC 06.DA14 - Hoàn thiện quy trình công nghệ sản xuất viên nang cứng Crila® forte đáp ứng nhu cầu xuất khẩu (2012-2015); 

Nhiệm vụ hợp tác quốc tế về KH – CN theo Nghị Định Thư giữa Việt Nam – Bungaria: “Nghiên cứu khả năng kích thích hệ miễn dịch chống ung thư của các alcaloid và flavonoid được chiết xuất từ cây TNHC (Crinum latifolium L.) để sử dụng làm nguyên liệu sản xuất thuốc hỗ trợ điều trị ung thư” (T6/07 – T6/09).

Cụm công trình nghiên cứu về cây TNHC của tôi đã vinh dự nhận giải thưởng Nhà nước về khoa học công nghệ năm 2010 và giải thưởng Kovalevskaia năm 2006. Cho đến nay tôi vẫn tiếp tục nghiên cứu về TNHC để hỗ trợ điều trị bệnh ung thư và được đăng tải trên các tạp chí dược học - Tác dụng tăng cường chức năng miễn dịch chuyên nhiệm chống ung thư của Crilin T (2013); Nghiên cứu tác dụng gây tiết IL-2 và TNFα của chế phẩm trinh nữ Crila in vitro (2013) và tạp chí ung thư học Việt Nam- Nghiên cứu tác dụng của Crilin T trên chuột Nude BALB/C mang ung thư phổi người (2013).

Cây Trinh nữ hoàng cung VN khác Trung Quốc, Ấn Độ

- Được biết cây Trinh nữ hoàng cung có ở các nước khác như Ấn Độ, Nhật Bản, Trung Quốc, Thái Lan… vậy các cây này có giống cây Trinh nữ hoàng cung ở Việt Nam?

Cây TNHC là một cây náng lá rộng, trước đây các nhà phân loại thực vật trên thế giới đã phân loại các cây náng theo hệ thống phân loại Linne, do vậy các cây náng lá rộng có tên khoa học Crinum latifolium L., họ Amaryllidaceae. Khi phân loại các cây náng ở Ấn Độ, Trung Quốc, Nhật Bản và Thái Lan…, họ chỉ dựa vào đặc điểm thực vật mà không dựa vào gen (ADN) và chưa căn cứ vào thành phần hóa học. 

TSKH. Trần Công Khánh và TS. Nguyễn Thị Ngọc Trâm tại vùng trồng Trinh nữ hoàng cung năm 1998

Đến nay khoa học đã phát triển, chứng minh rằng các cây náng ở Ấn Độ, Trung Quốc, Nhật Bản và Thái Lan… đều khác cây TNHC ở Việt Nam. Chúng hoàn toàn khác nhau về ADN, do đó khác nhau về thành phần hóa học dẫn đến khác nhau về tác dụng sinh học. 

Tại Việt Nam, ở trại dược liệu TNHC của chúng tôi vào năm 1992 GS.TSKH Đỗ Tất Lợi đầu tiên chứng kiến cây TNHC nở hoa. Cũng tại đây PGS.TSKH Trần Công Khánh đã theo dõi cây TNHC vào năm 1998 và đã khẳng định cây TNHC Việt Nam là một thứ mới của loài Crinum latifolium L., họ Amaryllidaceaecó ở Việt Nam mà nhân dân thường gọi là TNHC.

Trân trọng cảm ơn TS!

Đông Hường(thực hiện)

Như ICTnews đã đưa tin, ngày hôm qua, Công ty gọi xe Gojek của Indonesia thông báo cắt giảm 430 nhân sự. Gojek được biết đến là công ty mẹ của ứng dụng gọi xe GoViet.

Thông báo cắt giảm nhân sự và cơ cấu lại hoạt động của công ty mẹ Gojek khiến nhiều người lo lắng về ảnh hưởng đối với hoạt động tại Việt Nam. Phản hồi các thông tin trên, đại diện GoViet cho biết, đợt cắt giảm nhân sự chủ yếu liên quan đến những mảng kinh doanh tại Indonesia.

Ảnh hưởng của dịch bệnh khiến nền tảng gọi xe này phải cơ cấu lại hoạt động. Gojek sẽ ngưng các dịch vụ đòi hỏi sự tương tác trực tiếp giữa người cung cấp dịch vụ và khách hàng. Cụ thể là hai dịch vụ GoLife (cung cấp dịch vụ massage tại nhà và dọn dẹp nhà cửa) và GoFood Festivals (các quầy bán thực phẩm). “430 nhân viên, chiếm khoảng 9% tổng số nhân viên Gojek, đa số thuộc các nhóm GoLife và GoFood Festivals, sẽ chia tay công ty trong chương trình tái cấu trúc này. Đây sẽ là đợt cho nghỉ việc duy nhất do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19”, đại diện GoViet nói.

Trên thực tế, hai dịch vụ nói trên chưa xuất hiện tại Việt Nam. Hiện GoViet chỉ triển khai 3 dịch vụ là GoBike, GoFood và GoSend.

Phía Gojek cho hay, các dịch vụ GoLife và GoFood Festivals trong vài tháng qua đã ghi nhận sự giảm sút nhu cầu rõ rệt từ việc thay đổi thói quen tiêu dùng do dịch bệnh.

Đồng CEO của Gojek là Andre Soelistyo và Kevin Aluwi cho biết: “Covid-19 đã đặt ra cho chúng tôi một thách thức to lớn. Chiến lược tốt nhất là tập trung vào các dịch vụ cốt lõi để tạo nên những ảnh hưởng tích cực đến cuộc sống của hàng triệu người và đảm bảo sự tăng trưởng trong tương lai”.

Dịch bệnh bùng phát trên toàn cầu đã ảnh hưởng lớn đến ngành công nghiệp gọi xe. Trước Gojek, Grab cũng thông báo cắt giảm 5% lao động. Các nền tảng gọi xe cũng phải cơ cấu lại hoạt động để thích ứng với tình hình mới.

Khi nhu cầu gọi xe giảm mạnh ở nhiều thành phố Đông Nam Á, đối thủ Grab cố gắng bù đắp bằng dịch vụ giao nhận đồ ăn - dịch vụ bùng nổ nhờ mọi người ở nhà nhiều hơn.

Gojek cũng làm điều tương tự khi thông báo chiến lược ưu tiên vào những lĩnh vực kinh doanh cốt lõi có tác động lớn, đó là thanh toán, chuyên chở và giao nhận thực phẩm nhằm đối phó với những ảnh hưởng lâu dài của đại dịch Covid 19. Theo thống kê, dịch vụ giao nhận tăng trưởng 80% và thực phẩm tăng trưởng gấp đôi.

Thực tế tại thị trường Việt Nam cũng cho thấy giao nhận hàng hóa, thực phẩm đang là động lực tăng trưởng cho các ứng dụng gọi xe. Nhiều lĩnh vực kinh doanh mới cũng được triển khai như bán hàng hóa thiết yếu hàng ngày và nguyên liệu chế biến sẵn trên GoFood và các dịch vụ giao hàng chất lượng cao.

Thông tin trên Reuters tiết lộ Gojek đang hoàn tất vòng gọi vốn 3 tỷ USD. Facebook và PayPal thông báo đầu tư vào dịch vụ fintech của Gojek vào đầu tháng 6 và Google, Tencent cũng là những công ty rót tiền vào startup này.

Gojek cũng cho biết hoạt động kinh doanh của Gojek tại thị trường quốc tế trong đó có Việt Nam vẫn tiếp tục là nguồn tăng trưởng tiềm năng khả quan.

Duy Vũ

Gojek sa thải 430 nhân viên, đóng cửa hai dịch vụ

Công ty gọi xe Gojek của Indonesia thông báo cắt giảm 9% nhân sự, tương đương 430 người và đóng cửa dịch vụ GoLife, GoFood Festivals.  

Tỷ lệ mắc bệnh ung thư phổi gia tăng “chóng mặt” qua các năm.

Trên thế giới, có rất nhiều trường hợp người nổi tiếng qua đời vì ung thư phổi. Walt Disney - cha đẻ của hãng phim hoạt hình nổi tiếng trên thế giới qua đời vì ung thư phổi ở tuổi 65. Hay diễn viên gạo cội xứ Hàn, Kim Ja Ok - người được mệnh danh là “bà mẹ quốc dân” qua đời ở tuổi 63 sau một thời gian chống chọi với căn bệnh ung thư phổi mặc dù không hề hút thuốc lá.

Trao đổi về vấn đề này, PGS. TS. Thầy thuốc nhân dân Đoàn Hữu Nghị - Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Thu Cúc cho biết, ung thư phổi là bệnh thường gặp hàng đầu ở nam và nữ. Ngoài hút thuốc lá - nguyên nhân chính gây ra 90% các trường hợp, việc thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc lá, không khí ô nhiễm, các hóa chất độc hại,… cũng có thể gây ra ung thư phổi. Tuy nhiên, những người có nguy cơ mắc bệnh cao nhất là: người trên 40 tuổi, người hút thuốc lá nhiều, thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc và hóa chất, vv…

Những thủ phạm gây ung thư phổi

Thuốc lá – thủ phạm gây ung thư phổi và 13 bệnh ung thư khác

Năm 2000, số người mắc ung thư phổi tại Việt Nam là 6,905 người. Sau 13 năm, con số đã tăng lên gấp 4 lần với 22.000 người mắc mới và 19.500 người tử vong. Dự báo tới năm 2020, con số này sẽ lên tới 34.000 - một con số đáng báo động về sự gia tăng nhanh chóng của căn bệnh nguy hiểm chết người này. Các yếu tố được cho là làm tăng nguy cơ mắc bệnh bao gồm:

Thuốc lá:khói thuốc lá đến nay là yếu tố nguy cơ chính và quan trọng nhất đối với bệnh ung thư phổi, gây ra khoảng 90% trường hợp ung thư phổi trên toàn thế giới. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Việt Nam là một trong những quốc gia có tỷ lệ hút thuốc cao nhất thế giới với 56,1% ở nam giới và 1,8% ở nữ giới. Theo đó, tỷ lệ hút thuốc lá thụ động tại Việt Nam rất cao, ước tính 67,6% người không hút thuốc bị phơi nhiễm với khói thuốc tại nhà và 49,0% phơi nhiễm tại nơi làm việc. Một thống kê tại Bệnh viện K cho thấy bệnh nhân ung thư phổi có hút thuốc lá là 96,8%, không hút thuốc là 3,2%.

Ô nhiễm môi trường:một số hóa chất có trong môi trường, nhất là ở các khu công nghiệp nặng có thể làm tăng nguy cơ ung thư phổi. 

Độ tuổi:thường gặp nhiều nhất ở tuổi 40-60 tuổi, tuy nhiên độ tuổi này đang ngày càng hạ thấp dần.

Địa lý: ở các nước công nghiệp phát triển, ung thư phổi rất thường gặp, ở thành thị bị nhiều gấp 5 lần ở nông thôn.

Nghề nghiệp: công nhân làm việc ở một số mỏ có nguy cơ ung thư phổi cao hơn như: mỏ phóng xạ uranium, mỏ kền, mỏ cromate; công nhân làm việc trong một số ngành nghề có tiếp xúc amiăng, công nghiệp hóa dầu, công nghiệp nhựa, khí đốt.

Tiền sử bệnh cá nhân: ung thư phổi xảy ra trên những sẹo xơ là vấn đề đã đề cập khá nhiều. Các sẹo xơ thường là do lao, nhồi máu phổi, viêm phổi hoặc bệnh bụi phổi. Cơ chế gây bệnh chưa rõ nhưng theo các chuyên gia, sự xơ hóa làm tắc nghẽn mạch bạch huyết gây tích tụ các chất sinh ung có thể dẫn đến ung thư.

Tiền sử bệnh gia đình: ung thư phổi chưa được chứng minh là di truyền nhưng nếu trong nhà có người mắc bệnh ung thư phổi thì những người còn lại có nguy cơ mắc bệnh cao hơn người bình thường.

Phòng tránh ung thư phổi- việc cần làm ngay hôm nay

Tầm soát ung thư phổi nhằm phát hiện sớm ung thư phổi, tăng cơ hội điều trị thành công.

Theo BS. Nghị, ung thư phổi là bệnh lý ác tính. Nếu được phẫu thuật ở giai đoạn sớm, tỷ lệ sống sau 5 năm ở bệnh nhân ung thư phổi có thể đạt 50%. Tuy nhiên, đa số bệnh nhân đều được chẩn đoán ung thư phổi ở giai đoạn muộn, đã có di căn xa. Tỷ lệ tử vong trong vòng 6 tháng tới một năm là 90%. Do vậy, việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời là vô cùng cần thiết. 

Để ngăn ngừa ung thư phổi, việc cần làm là bỏ thuốc lá và hạn chế uống rượu, có chế độ ăn uống khoa học. Người thường xuyên làm việc ở môi trường ô nhiễm, hóa chất, phóng xạ cần có những biện pháp bảo vệ bản thân. Tuy nhiên, các biện pháp phòng ngừa chỉ là tương đối, vì vậy, tất cả những người trên 40 tuổi, hoặc sớm hơn nếu hút thuốc lá, gia đình có tiền sử mắc ung thư phổi nên tầm soát ung thư phổi định kỳ 1 lần/năm. Bất cứ khi nào có triệu chứng bất thường như: ho dai dẳng, khó thở, tức ngực, …cần đến các cơ sở y tế uy tín thăm khám ngay lập tức.

Nhằm giúp phát hiện sớm ung thư, tăng cơ hội sống, hiện nay Bệnh viện Thu Cúc đang cung cấp nhiều gói tầm soát ung thư, trong đó có ung thư phổi. Đã có nhiều trường hợp nhờ tầm soát ung thư và phát hiện bệnh sớm, đã điều trị thành công. 

Để được tư vấn và đặt lịch tầm soát ung thư hoặc điều trị ung thư, xin vui lòng liên hệ theo địa chỉ dưới đây:

Khoa Ung bướu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Thu Cúc

Địa chỉ: 286 Thụy Khuê, Quận Tây Hồ, Hà Nội

Đặt khám tầm soát ung thư:1900 55 88 96/Hotline: 0904.970.909

Tư vấn điều trị với bác sĩ Singapore: 0907.245.888

Email: [email protected]

Website: ungbuouvietnam.com 

Minh Tuấn