Để trả lời câu hỏi trên, cần quay lại xem xét mục tiêu của việc áp dụng thuế TTĐB.

Nhiều chuyên gia nhận định thuế TTĐB có mục đích điều tiết tiêu dùng của xã hội, góp phần định hướng sản xuất, tái phân phối thu nhập (tức là người có thu nhập cao sẽ phải đóng thuế nhiều hơn) và góp phần bảo vệ môi trường.

Những nhận định này rất đúng và chính xác. Thuế TTĐB để giải quyết những bài toán sau:

Thứ nhất, đây là công cụ để tăng nguồn thu Ngân sách Nhà nước, phục vụ các hoạt động, dịch vụ công. Tuy nhiên, khác với thuế Giá trị gia tăng (GTGT) - là công cụ thuế chủ lực của nguồn thu ngân sách - mục tiêu chính của thuế TTĐB không phải là tạo ra nguồn thu mà nhằm điều tiết hành vi tiêu dùng, do thuế này trực tiếp làm tăng giá bán hàng hóa, dịch vụ đến tay người tiêu dùng. Hàng hóa, dịch vụ nào Nhà nước muốn quản lý mức độ tiêu dùng thì sẽ thuộc đối tượng chịu thuế TTĐB. Bên cạnh đó, thuế TTĐB trực tiếp làm tăng giá bán hàng hóa dịch vụ, do đó về nguyên tắc, hàng hóa dịch vụ nào có giá không co giãn, tức là dù giá có thay đổi tăng bao nhiêu thì nhu cầu, thói quen tiêu dùng cũng không thay đổi, cũng là đối tượng thích hợp chịu loại thuế này. Có thể thấy một số mặt hàng cho dù áp thuế TTĐB nhưng mức tiêu thụ tại Việt Nam vẫn rất cao như rượu, bia, thuốc lá.

Mục tiêu thứ hai của thuế TTĐB là tái phân phối thu nhập. Tức là thuế này nhắm đến những mặt hàng, dịch vụ xa xỉ khi mà chỉ một bộ phận người dân có khả năng tài chính mới sử dụng, và sẽ phải chịu gánh nặng thuế này. Nói cách khác, người có thu nhập cao phải nộp thuế nhiều hơn trong trường hợp lựa chọn mua hàng hóa, dịch vụ xa xỉ, như du thuyền, kinh doanh casino, golf.

Mục tiêu thứ ba của thuế TTĐB, có thể coi là mục đích chính, là giải quyết các vấn đề xã hội bằng công cụ thuế, có thể bao gồm: vấn đề về sức khỏe, an sinh xã hội do việc tiêu thụ, tiêu dùng quá mức các hàng hóa như rượu bia, thuốc lá, trò chơi điện tử có thưởng, casino hay các dịch vụ như massage, karaoke, vũ trường; vấn đề về ô nhiễm môi trường do sử dụng các loại nhiên liệu hóa thạch, các chất thải rắn khó phân hủy; vấn đề về sự xuống cấp các công trình giao thông công cộng, tắc nghẽn giao thông đường bộ do lượng lớn phương tiện tham gia giao thông.

Quay lại chiếc điều hòa, liệu điều hòa nhiệt độ có công suất từ 90.000 BTU trở xuống có phù hợp với bất kỳ mục tiêu nào được tóm tắt trên không?

Theo lý giải của Ban soạn thảo, sử dụng điều hòa nhiệt độ tiêu tốn năng lượng điện, là nguyên nhân khiến trái đất nóng lên. Đồng thời những chất làm mát phổ biến ở máy điều hòa (như Hydroflourocarbon HFC) cũng gây hại cho tầng ozone và ô nhiễm môi trường.

Tôi thấy lập luận này chưa thực sự thuyết phục. Hiện nay, các dòng máy điều hòa có công nghệ inverter để tiết kiệm điện là rất phổ biến. Chỉ với khoảng 5 triệu đồng, một hộ gia đình đã có thể mua một chiếc điều hòa công nghệ inverter tiết kiệm điện. Nếu nói sử dụng điều hòa nhiệt độ tiêu tốn năng lượng thì cần phải làm rõ tốn hơn như thế nào, so với các mặt hàng khác như tủ lạnh, lò nướng, bình nóng lạnh không phải chịu thuế TTĐB. Bên cạnh đó, việc quản lý sản xuất, nhập khẩu chất HFC đang được đưa vào thực hiện tại Việt Nam, với lộ trình loại trừ dần các chất HFC bắt đầu từ năm 2024.

Theo dẫn chứng của Ban soạn thảo, số thuế TTĐB thu từ mặt hàng điều hòa năm 2021 là 2.256 tỷ đồng. Số này theo tôi tính toán chỉ chiếm 2% tổng số thuế TTĐB và chỉ chiếm 0,2% tổng số thu toàn bộ thuế của cả nước, theo quyết toán Ngân sách Nhà nước năm 2021. Đây là con số quá khiêm tốn nếu xét đến khía cạnh duy trì thu thuế với điều hòa nhiệt độ để đảm bảo nguồn thu ngân sách nhà nước.

Cuối cùng, điều hòa nhiệt độ không phải là mặt hàng xa xỉ mà chỉ những người có tài chính mới mua được. Việc thu thuế TTĐB đối với điều hòa nhiệt độ đã được thực hiện từ năm 1998. Thời điểm đó, GDP bình quân đầu người của Việt Nam chỉ khoảng 350 USD. Đến năm 2024, GDP bình quân đầu người nước ta ước tính khoảng 4.500 USD. Hay nói dí dỏm, chúng ta đã giàu hơn kể từ năm 1998 là 12,8 lần. Không lẽ gì một hộ gia đình cơ bản hiện nay lại không thể mua được một chiếc điều hòa nhiệt độ cơ bản.

Ngoài chiếc điều hòa nhiệt độ, một số mặt hàng khác như vàng mã, hàng mã đã được đưa vào đối tượng chịu thuế TTĐB từ năm 1990 và quy định ổn định từ năm 1998 cũng cần xem xét có thực sự là mặt hàng cần điều tiết tiêu dùng hay không. Nếu không có tác động lớn đến thu ngân sách hay không giải quyết các vấn đề xã hội thiết yếu thì cần xem xét các mặt hàng khác có ảnh hưởng lớn đến xã hội, môi trường, sức khỏe. Hiện nay, tôi thấy có rất nhiều hàng hóa gây hại cho môi trường vì việc sử dụng tràn lan như túi nilon đựng đồ trong các cửa hàng, chợ và siêu thị, hay hộp xốp đựng thức ăn tại các nhà hàng, quán ăn. Những loại hàng hóa này vì rẻ và tiện lợi nên được sử dụng rộng rãi, nhưng lại tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn vệ sinh thực phẩm và đặc biệt gây ô nhiễm môi trường. Việc điều tiết sử dụng các loại hàng hóa gây ô nhiễm môi trường này là việc đáng quan tâm và cần bàn thêm.

Vấn đề lớn hơn, từ chuyện chiếc điều hòa hay việc sử dụng túi nilon, nằm ở chỗ: cách sửa đổi nhiều luật thuế vẫn theo hướng luật hóa (tức là quy định cụ thể vào văn bản luật) các nội dung đã được thực hiện ổn định, không có bất cập, mâu thuẫn gì ở các văn bản dưới luật như Nghị định, Thông tư. Cách làm này có mặt tốt là đảm bảo có cơ sở pháp lý cao nhất khi thực hiện, tuy nhiên lại chưa thể hiện được tinh thần cải cách đột phá mỗi lần sửa luật.

Quy định gì đã thực hiện lâu và không còn phù hợp thì nên được nghiên cứu kỹ để loại bỏ hay thay đổi, nhằm đảm bảo mỗi lần sửa luật là một lần cải cách, xóa bỏ các điểm nghẽn trong quy định.

Nguyễn Trung Kiên

Ngay từ sáng sớm, các cô giáo Trường Mầm non 19/5 (Quận 1) đã hân hoan đứng đón học sinh quay trở lại trường

Phụ huynh chỉ đưa con tới cổng chứ không vào hẳn trong trường như trước

Sau gần 4 tháng "ở nhà với mẹ", ngày quay lại lớp, bé có đôi chút ngại ngần

Tự bước vào trường đấy, nhưng bé có vẻ như vẫn hơi lo lắng. Xa trường lâu quá rồi mà.

Các trường mầm non khi mở cửa trở lại phải đẩy mạnh công tác truyền thông, tiếp tục thực hiện các quy định về phòng, chống dịch Covid-19 theo hướng dẫn của cơ quan y tế.

Đồng thời, nhà trường phối hợp với cha mẹ hoặc người trực tiếp chăm sóc trẻ giám sát chặt chẽ tình hình sức khỏe của học sinh, thường xuyên cho trẻ rửa tay với xà phòng và nhắc nhở tránh đưa tay lên mắt, mũi, miệng.

Một món quà nhỏ cho bé khi tới lớp

Nghỉ học lâu quá, bé không muốn rời mẹ nữa rồi

Mẹ phải dỗ dành để con ngoan, vào lớp

"Mẹ ơi, con muốn về với mẹ cơ!"

Nhưng cũng có những "thanh niên" rất ra dáng, tự tin tìm vào lớp của mình

Sở GD-ĐT TP.HCM quy định trong thời gian đầu trẻ đi học trở lại, trường học tạm thời không tổ chức ăn sáng, tùy theo điều kiện thực tế xây dựng phương án đón trẻ phù hợp và trả trẻ lệch giờ, tạo điều kiện cho phụ huynh đón sớm khi có nhu cầu.

Riêng với hoạt động tổ chức bán trú, các trường phải đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, xây dựng thực đơn và chế biến món ăn đầy đủ dinh dưỡng, khoa học, hợp lý, phù hợp độ tuổi. Đặc biệt, các trường được khuyến khích tăng cường cho trẻ uống các loại nước mát, nước trái cây, sử dụng đồ dùng bán trú riêng biệt và đảm bảo vệ sinh.

Thanh Tùng - Ngân Anh

Phụ huynh mầm non Sài Gòn dùng dằng chuyện đi - ở

Theo lịch của Sở GD-ĐT TP.HCM, ngày mai 18/5, học sinh lớp lá (trẻ 5 tuổi) tại TP.HCM bắt đầu đi học trở lại sau gần 4 tháng nghỉ vì dịch Covid-19. 

Theo quy định của BTC SEA Games, mỗi đội bóng được bổ sung 2 cầu thủ trên 22 tuổi tại giải đấu diễn ra ở Philippines vào cuối tháng 11. Cũng vì thế, HLV Park Hang Seo đã tạm điền tên 5 cầu thủ gồm Quế Ngọc Hải, Hùng Dũng, Trọng Hoàng, Văn Toàn và Văn Thanh để cùng gánh vác với đàn em ở SEA Games 2019.

Nhìn vào những cái tên được gọi, chỉ mỗi Văn Toàn tiền đạo thực thụ cùng lúc lại có tới 3 phương án bổ sung cho hàng thủ, người còn lại một tiền vệ trung tâm thiên hướng thu hồi bóng.

HLV Park Hang Seo đang thực sự phân vân với 2 suất bổ sung cho U22 Việt Nam

Cách chọn người của thầy Park khiến người ta nghiêng nhiều về khả năng Quế Ngọc Hải, Hùng Dũng hoặc Trọng Hoàng là ứng viên hàng đầu cho 2 suất bổ sung cùng U22 Việt Nam chinh phục giấc mơ Vàng SEA Games 30. Rõ ràng HLV Park Hang Seo vẫn ưu tiên và cải thiện hệ thống phòng ngự, và không quá chú trọng hàng công khi đã tin tưởng vào sự ổn định với những cái tên như Quang Hải, Hoàng Đức, Trọng Hùng hay Tiến Linh

hay công cường?

Về cơ bản, nếu trung vệ Trần Đình Trọng kịp bình phục và đủ thể lực và tham dự SEA Games 2019 thì những phương án bổ sung cầu thủ trên tuổi cho hàng thủ rõ ràng không quá cần thiết.

Và nếu như thế, nhiều khả năng cặp đôi đến từ CLB HAGL là Văn Toàn cùng Văn Thanh sẽ được chiến lược gia người Hàn Quốc điền vào cho 2 suất trên tuổi ở U22 Việt Nam.

Càng có cơ cở hơn, khi hàng công của U22 Việt Nam cần phải mạnh mẽ hòng đè bẹp luôn các đối thủ "cửa dưới". Thậm chí “đe” được luôn những đội đồng cân đồng lạng, buộc đối thủ không dám chơi đôi công mỗi khi đối đầu với đoàn quân của ông Park.

Bởi nếu chọn sai người, rất có thể khiến SEA Games 30 khó thành công

Tất nhiên, chọn Văn Toàn cũng là hợp lý khi tiền đạo này với kinh nghiệm, tốc độ là một mảnh ghép hoàn hảo cho U22 Việt Nam. Trường hợp Văn Thanh cũng không tồi khi có thể chơi đa năng ở 2 cánh của hàng thủ, thậm chí chơi trên hàng công cũng khá nhiều ở CLB.

Dù vậy, rất có thể chiến lược gia người Hàn Quốc có thể chọn một giải pháp dung hoà giữa công – thủ hơn với 2 suất dành cho Hùng Dũng, Văn Toàn khi đủ kinh nghiệm, năng lực để cùng Quang Hải, Đình Trọng, Văn Hậu “gánh team” ở U22 Việt Nam.

Lựa chọn ai và tính như thế nào đương nhiên việc của ông Park, nhưng cần nhớ rằng chỉ tiêu HCV SEA Games 30 là một trong những phần quan trọng ở bản hợp đồng cũ mà chiến lược gia người Hàn Quốc đã nhận.

Chính bởi thế, dù chỉ là 2 lựa chọn cho những tấm vé trên tuổi ở U22 Việt Nam nhưng lại rất quan trọng với ông Park, bởi nếu sai sẽ gánh thất bại và ngược lại.

Vậy nên, dù đã đưa ra 5 cái tên trên tuổi dự SEA Games 30 nhưng phải sau trận đấu với Thái Lan, HLV Park Hang Seo mới chốt lại để "cẩn tắc vô áy náy"!

MỜI XEM VIDEO ĐƯỢC TẠO TỰ ĐỘNG CỦA BÀI VIẾT NÀY 

Vương Anh