Văn Thanh trở lại, HLV Lee Tea

Theo ông Nguyễn Nam Tiến - Phó trưởng ban CNTT của Vietnam Airlines, nhiều trường hợp các hacker đã giả tên người dùng trong hệ thống của hãng hàng không này. Sau đó, các đối tượng có thể nhân danh người dùng này để tương tác với nạn nhân được nhắm đến.

Ví dụ, hacker có thể giả danh admin (người quản trị hệ thống) rồi đề nghị nạn nhân click vào một đường link nào đó để thay đổi mật khẩu. Đường link này thực chất là một trò lừa đảo nhằm mục đích lấy thông tin của nạn nhân.

Đa phần các vụ tấn công mạng nhằm vào Vietnam Airlines đều được thực hiện với đích đến là hệ thống email.

Đây là hình thức tấn công khá phổ biến của giới tội phạm mạng. Dù là một người từng trải qua đào tạo, chỉ cần bất cẩn không để ý, họ cũng có thể dễ dàng bị qua mặt bởi trò lừa đơn giản này. Sau khi kiếm được một địa chỉ email, hacker có thể dùng chính tài khoản này làm bàn đạp để tấn công các địa chỉ email còn lại.

Bên cạnh hình thức tấn công qua email, các hệ thống giám sát lớp mạng và giám sát lớp máy chủ của Vietnam Airlines cũng thường xuyên bị các hacker đưa vào tầm ngắm. Đây cũng là bức tranh toàn cảnh mà Vietnam Airlines đã vẽ ra được nhờ hệ thống trung tâm an ninh mạng Cyber Security.

Nhìn chung, tại Việt Nam, nhiều cuộc tấn công mạng đã và đang được thực hiện với đích đến nhắm vào các hệ thống máy tính tại sân bay Nội Bài và sân bay Tân Sơn Nhất. Vào năm 2016, hacker đã nắm quyền điều khiển hệ thống màn hình và loa thông báo ở các sân bay. Điều này cộng với những tin tức gần đây đã cho thấy, tình hình tấn công mạng nhằm vào ngành hàng không Việt Nam vẫn luôn nóng.

“Giàu” như Vietnam Airlines cũng thiếu tiền nuôi các chuyên gia

Ông Nguyễn Nam Tiến cho biết, hãng hàng không đã triển khai đầy đủ các giải pháp về an toàn an ninh mạng, từ việc ban hành chính sách, quy trình cho đến việc đảm bảo các quy định của luật pháp Việt Nam và tiêu chuẩn quốc tế. Vietnam Airlines cũng đã triển khai hệ thống phòng chống tấn công an ninh mạng song song với việc đào tạo nhận thức cho cán bộ nhân viên.

Theo đại diện Vietnam Airlines, khó khăn mà hãng hàng không này gặp phải là việc không tuyển được nhân lực có trình độ về an toàn thông tin. Do vậy, Vietnam Airlines mong muốn cơ quan quản lý nhà nước tăng cường hơn nữa công tác đào tạo nhân lực về an toàn an ninh mạng.

Ông Nguyễn Nam Tiến (bên trái) - Phó trưởng ban CNTT của Vietnam Airlines. Ảnh: Trọng Đạt

Khó khăn thứ 2 đối với Vietnam Airlines là về vấn đề chi phí. Ông Nguyễn Nam Tiến cho rằng, kể cả với một doanh nghiệp lớn như Vietnam Airlines, chi phí dành cho công tác đảm bảo an toàn thông tin hiện chiếm tỷ trọng rất lớn. Để giải quyết vấn đề này, việc thuê ngoài các dịch vụ an toàn thông tin được xem như một giải pháp mang lại hiệu quả lớn cho doanh nghiệp.

Theo ông Tiến, nếu tự đầu tư xây dựng hệ thống an toàn thông tin, bên cạnh khó khăn trong việc tìm kiếm nguồn nhân lực như đã nói, nguồn lực mà doanh nghiệp phải đổ vào đó là rất lớn.

Dẫn chứng cho điều này, ông Tiến cho biết, mỗi kíp trực an toàn thông tin cần khoảng 4 nhân sự. Như vậy, để duy trì lực lượng ứng trực 24/7, Vietnam Airlines cần tối thiểu từ 12 - 15 người.

Trong khi đó, nếu thuê bên ngoài, mỗi công ty an ninh mạng có thể trực cùng một lúc cho nhiều đơn vị khác nhau. Không chỉ vậy, do có năng lực xử lý tốt hơn hẳn, số lượng người tham gia vào mỗi kíp trực vì thế cũng được giảm xuống.

Do vậy, theo đại diện của Vietnam Airlines, việc thuê các doanh nghiệp bên ngoài giúp hãng hàng không này tiết kiệm được nhiều chi phí hơn hẳn so với việc tự mình xây dựng hệ thống an toàn thông tin.

Doanh nghiệp không thể đơn độc trong cuộc chiến với tin tặc

Theo thống kê, tại Việt Nam hiện có khoảng 700.000 doanh nghiệp đang hoạt động, trong đó có tới 98% là các doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ. Với năng lực như hiện nay, không dễ để các doanh nghiệp có thể xây dựng riêng cho mình một hệ thống tự đảm bảo an toàn thông tin.

Các hacker nước ngoài từng tấn công thay đổi giao diện website của Vietnam Airlines hồi năm 2016.

Hạn chế về nguồn vốn và công nghệ khiến nhóm doanh nghiệp này rất khó tự đầu tư cho mình một hệ thống riêng về bảo mật. Do vậy, tùy thuộc vào nguồn lực và khả năng hiện có, các doanh nghiệp có thể lựa chọn cho mình một mô hình thích hợp.

Trong những năm gần đây, việc tìm đến các dịch vụ an toàn thông tin được cung cấp bởi doanh nghiệp chuyên về bảo mật đang dần trở thành lời giải cho câu hỏi này.

Khi thuê ngoài các dịch vụ về an toàn thông tin, khó khăn lớn nhất đối với các doanh nghiệp hiện nay là việc đánh giá chất lượng của chính các nhà cung cấp dịch vụ.

Thực tế cho thấy, Vietnam Airlines đã phải thuê một bên thứ 3 để đánh giá việc rà quét bảo mật. Điều này đi kèm với đó là rất nhiều chi phí về vốn và thời gian tìm kiếm đối tác. Tuy nhiên, đây vẫn là phương án khả thi nhất hiện nay để các doanh nghiệp không chuyên có thể vừa đảm bảo mức độ an toàn cao về hệ thống thông tin, vừa giải được bài toán về vấn đề huy động vốn.

Trọng Đạt

Cụ thể, về hoàn thiện hành lang pháp lý, bên cạnh việc tham giam tham mưu, trình Chính phủ ban hành, sửa đổi 3 Nghị định để bổ sung các quy định về bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng, Bộ TT&TT cũng đã ra Thông tư 11 năm 2022 trong đó đã bổ sung chức năng, nhiệm vụ của các Sở TT&TT tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương trong việc chủ trì, phối hợp với các cơ quan chức năng trong lĩnh vực bảo vệ trẻ em trên không gian mạng tại địa phương.

Quá trình triển khai Chương trình 830, ba bộ: Công an, LĐTB&XH và TT&TT đã ký quy chế phối hợp trong tiếp nhận thông tin, điều tra, xử lý đối với các hành vi xâm hại trẻ em và theo dõi dữ liệu liên quan đến xâm hại tình dục trẻ em trên môi trường mạng.

Song song đó, nhóm nhiệm vụ giáo dục, truyền thông nâng cao nhận thức và trang bị kỹ năng cũng đã được tập trung, với nhiều hoạt động cụ thể, thiết thực như: Cuộc thi 'Học sinh với an toàn thông tin' được Hiệp hội An toàn thông tin Việt Nam - VNISA chủ trì tổ chức thường niên từ năm 2022, thu hút đông đảo học sinh THCS trên toàn quốc tham gia; cuộc thi phát triển ý tưởng trò chơi về chủ đề 'Bảo vệ trẻ em' năm 2022;

Tổ chức tập huấn cho đội ngũ phóng viên, biên tập viên các cơ quan báo chí khu vực cả 3 miền Bắc – Trung - Nam về bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng; triển khai tập huấn về bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng cho nhân viên tư vấn và cộng tác viên của Tổng đài 111; tổ chức hội thảo 'Thực tiễn và giải pháp bảo vệ trẻ em trên không gian mạng' trong khuôn khổ 'Ngày An toàn thông tin Việt Nam 2022', hội nghị nâng cao kỹ năng sử dụng công nghệ phục vụ triển khai hoạt động hỗ trợ bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng tại TP.HCM hồi cuối năm ngoái...

Đặc biệt, hệ thống kênh truyền thông về bảo vệ trẻ em trên mạng đã được thiết lập, bao gồm website và các kênh truyền thông trên mạng xã hội của Mạng lưới ứng cứu và bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng (VN-COP), cụ thể là trang web tên miền vn-cop.vn, fanpage vn-cop; kênh YouTube và TikTok vn-cop.

Cũng trong năm 2023, Mạng lưới ứng cứu và bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng đã phối hợp với VietNet-ICT và VTC NetViet phát triển 2 khóa học ‘Làm bạn cùng con trên môi trường số’ và ‘Giảng dạy kỹ năng số và an toàn Internet dành cho giáo viên’.

Cả 2 khóa học này đều được cung cấp trên nền tảng học trực tuyến mở đại trà OneTouch.vn. “Hai khóa học hữu ích này sẽ hỗ trợ các bậc cha mẹ, thầy cô trong quá trình đồng hành bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng”, bà Đinh Thị Như Hoa chia sẻ.

Nhấn mạnh sự cần thiết phải duy trì một môi trường mạng lành mạnh để trẻ em học tập, kết nối, giải trí một cách sáng tạo, bà Đinh Thị Như Hoa cho biết, Mạng lưới ứng cứu và bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng đã tham gia thúc đẩy các doanh nghiệp phát triển các sản phẩm bảo vệ trẻ em.

Đến nay, đã có 8 doanh nghiệp SafeGate, Bkav, Nexta, Lancs Việt Nam, CyRadar, CyberPurify, FPT và VNPT phát triển 10 sản phẩm bảo vệ trẻ em.

Chia sẻ thêm về định hướng hoạt động thời gian tới, đại diện VNCERT/CC cho hay, truyền thông, hệ sinh thái sản phẩm và hệ thống công cụ tiếp tục là 3 nhóm nội dung sẽ được Mạng lưới ứng cứu và bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng chú trọng.

Cụ thể, song song với việc đẩy mạnh các hoạt động truyền thông về bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng hướng tới các đối tượng (trẻ em, cha mẹ, người chăm sóc trẻ, giáo viên, cán bộ làm công tác bảo vệ trẻ em), mạng lưới sẽ tiếp tục thúc đẩy các doanh nghiệp Việt Nam phát triển các sản phẩm, dịch vụ để hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng. Đồng thời, triển khai Hệ thống hỗ trợ ngăn chặn, đánh giá dữ liệu độc hại với trẻ em.

Chương trình ‘Bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng giai đoạn 2021 – 2025’ được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định 830 ngày 1/6/2021.

Đây là lần đầu tiên Việt Nam ban hành một Chương trình ở cấp quốc gia riêng vấn đề bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng, thể hiện sự quan tâm, vào cuộc quyết liệt của lãnh đạo Đảng và Nhà nước trong công tác bảo vệ bí mật đời sống riêng tư và ngăn chặn, xử lý các hành vi lợi dụng môi trường mạng để xâm hại trẻ em.

Chương trình hướng tới ‘mục tiêu kép’: Bảo vệ bí mật đời sống riêng tư và ngăn chặn, xử lý các hành vi lợi dụng môi trường mạng để xâm hại trẻ em, trong đó đặc biệt chú trọng đến việc trang bị cho trẻ em kiến thức, kỹ năng phù hợp theo từng lứa tuổi (hệ miễn dịch số) để trẻ em tự nhận biết và có khả năng tự bảo vệ mình trên môi trường mạng; Duy trì một môi trường mạng lành mạnh, phát triển hệ sinh thái các sản phẩm, ứng dụng Việt cho trẻ em học tập, kết nối, giải trí một cách sáng tạo.

Xây dựng và hoàn thiện hành lang pháp lý; giáo dục, truyền thông nâng cao nhận thức và trang bị kỹ năng; triển khai các biện pháp, giải pháp kỹ thuật, ứng dụng công nghệ; hoàn thiện cơ cấu tổ chức, nâng cao năng lực thực thi pháp luật; tăng cường hợp tác quốc tế là 5 nhóm nhiệm vụ chính của Chương trình 830.

Theo Sở này, kỳ thi học sinh giỏi cấp quốc gia THPT năm học 2021-2022 do Bộ GD-ĐT tổ chức. Hội đồng coi thi được thành lập tại từng địa phương. Hội đồng tại TP.HCM gồm 3 đơn vị dự thi độc lập cùng tham gia thi tại một địa điểm là Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong, gồm: Sở GD-ĐT TP.HCM, Trường Phổ thông Năng khiếu - Đại học Quốc gia TP.HCM và Trường Trung học Thực hành - Đại học Sư Phạm TP.HCM.

Mỗi đơn vị dự thi được cấp một mã số riêng: Sở GD-ĐT TP.HCM là 58, Trường Phổ thông Năng khiếu - Đại học Quốc gia TP.HCM là 66, Trung học Thực hành - Đại học Sư Phạm TP.HCM là 70.

Sở GD-ĐT TP.HCM là đơn vị đại diện thực hiện khai báo dữ liệu cho cả 3 đơn vị trên phần mềm của Cục Quản lý Chất lượng - Bộ GD-ĐT triển khai. Số báo danh của thí sinh được cấp theo cấu trúc: Mã đơn vị - Mã môn thi - Mã thứ tự. Công tác coi thi do các cán bộ coi thi từ các địa phương khác được được Bộ GD-ĐT phân công đến TP.HCM thực hiện nhiệm vụ, đảm bảo tính công bằng, khách quan cho kỳ thi.

Sở GD-ĐT TP.HCM khẳng định với trách nhiệm là một đơn vị được phân công phụ trách một số khâu của quá trình tổ chức coi thi, Sở đã thực hiện đủ trách nhiệm theo quy chế và hướng dẫn của Bộ GD-ĐT. Tuy nhiên, trong công tác sắp số báo danh và xếp phòng thi cho các môn, thấy bất thường không hợp lý từ các file xuất từ phần mềm học sinh giỏi của Bộ nhưng Sở GD-ĐT thiếu sót không tham mưu văn bản xin ý kiến Bộ GD-ĐT.

Với trách nhiệm là một đơn vị dự thi, Sở GD-ĐT TP.HCM đã thực hiện đúng quy chế, hướng dẫn và được Cục Khảo thí và Kiểm định chất lượng - Bộ GD-ĐT duyệt cho từng bước trong các quy trình: Đăng ký, duyệt số lượng và cấp số báo danh dự thi.

Trước những hạn chế, thiếu sót theo kết quả kiểm tra tại thông báo kết luận của Thanh tra Bộ GD-ĐT ngày 18/5 liên quan đến công tác coi thi trong kỳ thi học sinh giỏi quốc gia tại Hội đồng thi TP.HCM, Sở GD-ĐT TP.HCM đã tổ chức họp rút kinh nghiệm vào ngày 25/5 và cho biết không tổ chức kiểm điểm tổ chức, cá nhân nào liên quan đến kỳ thi do bộ phận tham mưu đã thực hiện đúng theo hướng dẫn tổ chức kỳ thi.

Sở GD-ĐT TP.HCM nhận khuyết điểm là không báo cáo bằng văn bản cho Bộ GD-ĐT về việc sắp xếp số báo danh, phòng thi của môn thi tiếng Anh. Dù vậy, cán bộ phụ trách tham mưu của Sở có trao đổi qua điện thoại với chuyên viên Cục Khảo thí và Kiểm định chất lượng để xin ý kiến về việc này và đã được hướng dẫn thực hiện.

Mỗi đội tuyển môn tiếng Anh của 3 đơn vị dự thi bố trí một phòng riêng (giống như các tỉnh thành có 1 đơn vị dự thi) đã được sắp xếp đảm bảo khoảng cách và theo sơ đồ chỗ ngồi do chủ tịch hội đồng coi thi quy định, được 3 cán bộ coi thi của 3 đơn vị khác nhau coi thi, đảm bảo tính khách quan, nghiêm túc. Và Đoàn Kiểm tra giám sát của Bộ GD-ĐT đánh giá an toàn, nghiêm túc.

Sở GD-ĐT TP.HCM đề nghị Bộ GD-ĐT rà soát và điều chỉnh các quy định về tổ chức kỳ thi học sinh giỏi cấp quốc gia THPT; thống nhất các quy định về số lượng học sinh dự thi của các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; thống nhất giữa hướng dẫn, quy chế và phần mềm tổ chức thi học sinh giỏi cấp quốc gia THPT.

Trên cơ sở quy mô và chất lượng giáo dục của TP.HCM, Sở GD-ĐT TP.HCM kiến nghị Bộ GD-ĐT chấp thuận số lượng học sinh/môn thi của kỳ thi học sinh giỏi cấp quốc gia của đội tuyển TP.HCM bằng với số lượng của đơn vị dự thi Sở GD-ĐT Hà Nội.

Đồng thời kiến nghị Bộ GD-ĐT từ năm học 2022-2023, TP.HCM không tổ chức điểm thi chung cho cả 3 đơn vị độc lập là đơn vị dự thi Sở GD-ĐT TP.HCM, đơn vị dự thi Trường Phổ thông Năng khiếu - Đại học Quốc gia TP.HCM và đơn vị dự thi trường Trung học Thực hành - Đại học Sư Phạm TP.HCM.

Lê Huyền