Tại sao nhà nhiều, người ít lại là vấn đề nan giải ở Nhật?

Theo CNN, những ngôi nhà bị bỏ trống ở Nhật được gọi là "akiya". Thuật ngữ này thường dùng để chỉ những ngôi nhà vô chủ nằm ở khu vực nông thôn. 

Tuy nhiên, ngày càng có nhiều những ngôi nhà như vậy xuất hiện tại các thành phố lớn như Tokyo và Kyoto và đó là một vấn đề với chính phủ Nhật, khi họ đã phải vật lộn với tình trạng dân số già cũng như số lượng trẻ em sinh ra mỗi năm giảm một cách đáng báo động. 

Jeffrey Hall, giảng viên tại Đại học Nghiên cứu Quốc tế Kanda ở Chiba nói: “Đây là dấu hiệu của sự suy giảm dân số Nhật... Đó thực sự không phải là vấn đề xây quá nhiều nhà mà là vấn đề không có đủ người”.

Theo số liệu do Bộ Nội vụ và Truyền thông Nhật Bản tổng hợp, 14% tổng số nhà ở tại nước này bị bỏ trống. Con số này bao gồm những ngôi nhà thứ hai và những ngôi nhà bị bỏ trống vì những lý do khác, bao gồm cả những ngôi nhà tạm thời bị bỏ trống trong khi chủ sở hữu của chúng làm việc ở nước ngoài.

Các chuyên gia nói với CNN rằng không phải tất cả các ngôi nhà đều bị bỏ cho mục nát giống như akiya truyền thống, song số lượng nhà trống ngày càng tăng gây ra một loạt vấn đề khác cho chính phủ và cộng đồng.

Số nhà không có người ở này trở thành mối nguy hiểm tiềm tàng do thiếu bảo trì và làm tăng rủi ro cho lực lượng cứu hộ trong thời điểm xảy ra thảm họa khi mà Nhật Bản là nước thường xuyên đối mặt với động đất và sóng thần. 

Quá nhiều nhà trống

Akiya thường được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Tuy nhiên, do tỷ lệ sinh ở Nhật giảm mạnh, nhiều người không có người thừa kế hoặc người thừa kế còn trẻ và đã chuyển tới thành phố sinh sống, nên nhiều ngôi nhà bị bỏ trống. 

Một số ngôi nhà bị bỏ mặc vì chính quyền địa phương không biết chủ sở hữu là ai do việc lưu trữ hồ sơ không đầy đủ. Điều này gây khó khăn cho chính phủ trong việc trẻ hóa các cộng đồng ở nông thôn đang bị già hóa nhanh chóng, cản trở nỗ lực thu hút những người trẻ tuổi quan tâm tới một lối sống khác hay cản trở các nhà đầu tư để mắt tới món hời. 

Theo chính sách thuế của Nhật, một số chủ sở hữu thường thấy việc giữ lại nhà sẽ rẻ hơn so với việc phá bỏ nó để tái phát triển. Ngoài ra, ngay cả khi chủ sở hữu muốn bán, họ có thể gặp khó khăn trong việc tìm người mua.

Quá ít người

Trong vài năm qua, dân số Nhật Bản đã sụt giảm, trong lần thống kê gần đây nhất vào năm 2022, dân số quốc gia này đã giảm hơn 800.000 người so với một năm trước, xuống còn 125,4 triệu người. Năm 2023, số ca sinh mới ở Nhật đã giảm năm thứ 8 liên tiếp, xuống mức thấp kỷ lục.

Tỷ lệ sinh của Nhật đã dao động quanh mức 1,3 trong nhiều năm, kém xa so với mức 2,1 cần thiết để duy trì dân số ổn định. Tuần trước, Bộ Nội vụ và Truyền thông Nhật Bản cho biết, số trẻ em dưới 15 tuổi đã giảm năm thứ 43 liên tiếp, xuống mức thấp kỷ lục là 14 triệu em. 

Vì vậy, vấn đề quá nhiều nhà và quá ít người dường như sẽ tiếp tục kéo dài.

Vấn đề nan giải

Ông Yuki Akiyama, giáo sư khoa kiến trúc và thiết kế đô thị tại Đại học Thành phố Tokyo cho biết, những ngôi nhà bỏ trống đã gây ra nhiều vấn đề trong quá khứ, chẳng hạn như sau trận động đất mạnh 7,5 độ Richter tấn công Bán đảo Noto ở quận Ishikawa vào tháng 1.

Theo ông Yuki, khu vực xảy ra động đất có rất nhiều akiya và những ngôi nhà đó gây nguy hiểm cho người dân khi thảm họa xảy ra cũng như là thách thức đối với việc tái thiết sau động đất. "Khi một trận động đất hoặc sóng thần xảy ra, có khả năng những ngôi nhà bỏ trống sẽ chặn đường sơ tán. Sau động đất, nhà chức trách sẽ gặp khó khăn trong việc dọn dẹp nhà cửa bị hư hại do quyền sở hữu không rõ ràng". 

Giáo sư Akiyama cho biết thêm, ở những vùng nông thôn có mật độ nhà trống cao, akiya cản trở quá trình phát triển.

Vì sao hàng trăm đô thị của Nhật có nguy cơ biến mất?Theo nghiên cứu của một nhóm chuyên gia khu vực tư nhân, tổng cộng 744 đô thị ở Nhật có khả năng biến mất trong tương lai do dân số giảm mạnh vì tỷ lệ sinh thấp.