CĐS thực chất là một cuộc “chuyển mình” từ không gian thực lên không gian mạng, số hóa mọi hoạt động của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và người dân. CĐS sử dụng dữ liệu và công nghệ số để thay đổi tổng thể và toàn diện cách sống, cách làm việc và phương thức sản xuất của cá nhân, tổ chức, thực hiện những quy trình mới bằng cách mới, tạo ra những giá trị mới và đang là xu hướng diễn ra tất yếu trên toàn cầu, Việt Nam cũng không nằm ngoại lệ.

Với chủ trương kết hợp phát triển tuần tự và phát triển nhảy vọt, “đi tắt, đón đầu” để thu hẹp dần khoảng cách với các quốc gia phát triển trên thế giới. CĐS được đặc biệt nhấn mạnh trong văn kiện Đại hội XIII của Đảng và được xác định là một trong ba trụ cột để phát triển nhanh và bền vững đất nước, đã có tới hơn 50 lần cụm từ “chuyển đổi số” được nhắc lại trong văn kiện Đại hội XIII của Đảng cho thấy sự quan tâm và quyết tâm chính trị rất lớn của Đảng ta đối với việc CĐS. Cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Chính phủ đã ban hành Chương trình CĐS Quốc gia đến năm 2025, theo đó, nhiều mục tiêu, định hướng được đề ra với kỳ vọng đưa vị thế Việt Nam vươn tầm thế giới.

Xác định được tầm quan trọng của CĐS, Tỉnh ủy Hà Giang đã ban hành Nghị quyết số 18-NQ/TU, ngày 29/10/2021 về CĐS  giai đoạn 2021 – 2025, định hướng đến năm 2030. UBND tỉnh ban hành kế hoạch, thành lập Ban chỉ đạo CĐS của tỉnh do Bí thư Tỉnh ủy làm Trưởng ban; thành lập Ban điều hành CĐS do Chủ tịch UBND tỉnh làm Trưởng ban; thành lập 7 tổ công tác trên 7 lĩnh vực chính của CĐS; thành lập Tổ giúp việc của Ban chỉ đạo, Ban điều hành về CĐS; tại các địa phương, tỉnh thí điểm thành lập Ban chỉ đạo CĐS cấp xã và thí điểm thành lập Tổ công nghệ số cộng đồng tại mỗi thôn, bản, tổ dân phố...

Đặc biệt, từ năm 2022, Hà Giang lựa chọn ngày 28.8 hằng năm là Ngày CĐS của tỉnh. Qua đó, góp phần tạo động lực, từng bước thúc đẩy phát triển KT - XH tại địa phương, góp phần thực hiện thắng lợi 3 đột phá, 5 nhiệm vụ trọng tâm Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII, đưa Hà Giang trở thành tỉnh có KT -XH phát triển khá trong khu vực Trung du, miền núi phía Bắc vào năm 2030.

Đến nay, trên địa bàn tỉnh đã có nhiều mô hình, cách làm mới về CĐS được người dân, doanh nghiệp tích cực tham gia như: Thanh toán không dùng tiền mặt, triển khai chợ 4.0, tiêu thụ sản phẩm OCOP trên sàn thương mại điện tử, đăng ký tài khoản trên Cổng dịch vụ công quốc gia.

Toàn bộ các huyện, thành phố trên địa bàn tỉnh thành lập Ban chỉ đạo về CĐS, đặc biệt, 100% các thôn, bản, tổ dân phố có tổ công nghệ số cộng đồng hỗ trợ người dân, doanh nghiệp tham gia CĐS, góp phần thống nhất và triển khai hoạt động ở mỗi địa phương một cách hiệu quả, qua đó, nhận thức và tư duy của cán bộ, đảng viên về CĐS dần được thay đổi.

Bên cạnh đó, Hà Giang đã tập trung làm tốt công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức về CĐS cho cán bộ, đảng viên, quần chúng nhân dân, đoàn viên, thanh niên và phổ cập kiến thức CĐS cho người dân, doanh nghiệp.

Những lớp học trực tuyến kết nối giữa thầy và trò; người bệnh tham gia khám, chữa bệnh có sự tư vấn của bác sỹ từ xa; công văn giấy tờ được giải quyết thông qua chữ ký số; các cuộc họp trực tuyến được tổ chức góp phần tiết kiệm thời gian, chi phí; các sản phẩm, hàng hóa nông nghiệp địa phương được quảng bá, giới thiệu một cách rộng rãi trên các sàn thương mại điện tử… cho thấy những hiệu quả đáng ghi nhận của nỗ lực CĐS trên địa bàn tỉnh Hà Giang.

Bước đầu khẳng định sự thành công của Nghị quyết số 18-NQ/TU, cho thấy Nghị quyết đã thực sự đi vào cuộc sống, làm thay đổi từ nhận thức, tư duy của người đứng đầu. Bởi lẽ, CĐS không chỉ đơn thuần là chuyển đổi về máy móc, khoa học, công nghệ mà quan trọng hơn hết là sự thay đổi về tư duy, suy nghĩ, dám làm hay không dám làm.

Tuy nhiên có thể thấy, CĐS đã và đang tạo ra cho chúng ta rất nhiều nguy cơ, thách thức. Đó chính là nguy cơ mất chủ quyền số quốc gia, những vấn đề an ninh phi truyền thống, an ninh mạng. Kỹ năng số của người dân còn chưa cao, cơ sở hạ tầng, trang thiết bị phục vụ CĐS còn chưa đồng bộ là những nguy cơ tiềm ẩn gây ra những hệ lụy từ CĐS.

Để CĐS thực sự trở thành thời cơ, vận hội phát triển KT - XH, tránh những hệ lụy đáng tiếc xảy ra, mỗi cán bộ, đảng viên, người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ cần từng bước thay đổi tư duy, nhận thức, thói quen, linh hoạt, nhạy bén tiếp cận những cái mới, học hỏi những cái hay để không ngừng thay đổi, không ngừng thích nghi để không bị bỏ lại phía sau.

Không ngừng học tập, nâng cao trình độ để hình thành nên nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng tốt yêu cầu của cuộc cách mạng 4.0 và hội nhập, hợp tác quốc tế. Phấn đấu để trở thành công dân số với 9 yếu tố cấu thành công dân số, bao gồm: Khả năng truy cập các nguồn thông tin số, khả năng giao tiếp trong môi trường số, kỹ năng số cơ bản, mua bán hàng hóa trên mạng, chuẩn mực đạo đức trong môi trường số, bảo vệ thể chất và tâm lý trước các ảnh hưởng từ môi trường số, quyền và trách nhiệm trong môi trường số.

Cấp ủy, lãnh đạo các cấp cần tạo môi trường mạng an toàn, lành mạnh cho người dân, từ đó mỗi cá nhân phải tự nâng cao “sức đề kháng” trong môi trường mạng cho bản thân, tích cực đấu tranh, phản bác với các loại tội phạm và vi phạm pháp luật trên không gian mạng.

CĐS là chủ trương mới, một khâu đột phá quan trọng và có ý nghĩa chiến lược của Đảng ta. Quán triệt sâu sắc và tổ chức thực hiện thành công chủ trương này là một việc làm hết sức quan trọng và cần phải làm ngay.

Điều này đòi hỏi các cấp, ngành cần chung sức, đồng lòng để lan tỏa hơn nữa tinh thần CĐS trong cuộc sống với kỳ vọng và niềm tin sẽ mở ra cho tỉnh Hà Giang nhiều cơ hội thuận lợi, hướng đi mới, quyết tâm mới, xây dựng Hà Giang ngày càng phát triển, văn minh.

Hoàng Xuân Sỹ (Phòng Kỹ thuật hình sự, Công an tỉnh Hà Giang)

Phát biểu đề dẫn tại tọa đàm, đồng chí Trần Vân Anh, Phó Tổng Biên tập Báo Nam Định nhấn mạnh: Hiện nay, cụm từ “chuyển đổi số” không còn xa lạ đối với các ngành nghề, lĩnh vực; đối với báo chí, truyền thông cũng không nằm ngoài trục xoay đó. Chuyển đổi số các cơ quan báo chí vừa là nhiệm vụ trọng tâm, vừa là nhu cầu bức thiết, tự thân của mỗi cơ quan báo chí để hoàn thành nhiệm vụ được giao, đáp ứng định hướng phát triển báo chí trong giai đoạn mới. Mục tiêu của chuyển đổi số báo chí nhằm xây dựng các cơ quan báo chí theo hướng chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại; làm tốt sứ mệnh thông tin tuyên truyền phục vụ sự nghiệp cách mạng của Đảng, sự đổi mới của đất nước.

Trong bối cảnh phát triển như vũ bão của công nghệ thông tin, yêu cầu chuyển đổi số trong báo chí càng trở nên bức thiết. Tọa đàm “Chuyển đổi số báo chí” là cơ hội để người làm báo 3 đơn vị thẳng thắn trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm; chỉ ra những khó khăn, thách thức và bàn giải pháp khắc phục, nhằm nâng cao chất lượng hoạt động chuyển đổi số tại 3 cơ quan báo chí nói chung.

Buổi tọa đàm đã ghi nhận nhiều ý kiến tham luận của cán bộ, biên tập viên, phóng viên 3 cơ quan báo chí xoay quanh chủ đề chuyển đổi số báo chí như: Những khó khăn đặc thù của các cơ quan báo Đảng địa phương trong công cuộc chuyển đổi số; Vấn đề kinh tế báo chí đặt ra trong chuyển đổi số báo chí; Yêu cầu nâng cao về đội ngũ nhân lực (kiến thức, kỹ năng công nghệ thông tin, khả năng cập nhật kiến thức mới…); Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin nhằm nâng cao chất lượng thông tin, tuyên truyền trên báo Đảng địa phương; Thử nghiệm những ứng dụng mới trong sáng tạo sản phẩm báo chí; Vận hành tòa soạn hội tụ; Vấn đề an toàn, an ninh mạng…

Đề xuất một số vấn đề cần tập trung triển khai trong chuyển đổi số báo chí tại các cơ quan báo chí thời gian tới, đồng chí Bùi Ngọc Quang, Tỉnh Uỷ viên, Tổng Biên tập Báo Ninh Bình cho rằng: Chuyển đổi số báo chí cần chú trọng tới việc đầu tư phần mềm nội bộ trong biên tập tin, bài; Vấn đề xây dựng đội ngũ; Thay đổi thói quen tác nghiệp; Hoàn thiện tòa soạn hội tụ. Đồng chí nhấn mạnh: Các cơ quan báo chí hiện nay phát triển theo hướng đa nền tảng, đa phương tiện, do đó cần xây dựng cơ sở dữ liệu báo chí bảo đảm tích hợp với hệ thống CMS; cần có cơ chế phân phối nội dung phù hợp với nhu cầu, thói quen của bạn đọc; cần xây dựng hệ thống phân tích độc giả (độ tuổi, giới tính, ngành nghề, thói quen đọc…) để báo chí tiếp cận trực tiếp tới nhóm đối tượng phù hợp.

Phát biểu tại tọa đàm, đồng chí Lê Hồng Kỳ, Tỉnh Uỷ viên, Tổng Biên tập Báo Hà Nam nhận định: Báo Nam Định lựa chọn nội dung tọa đàm “Chuyển đổi số báo chí” mang tính thời sự, đáp ứng nhu cầu bức thiết của mỗi cơ quan báo chí trong giai đoạn hiện nay. Báo Hà Nam đã triển khai thực hiện các tiêu chí về chuyển đổi số báo chí từ sớm, cũng đã gặp nhiều khó khăn đặc thù trong quá trình thực hiện. Bài toán đặt ra cho chuyển đổi số báo chí tại Báo Hà Nam nói riêng, báo Đảng địa phương nói chung bao gồm: kinh phí (chi phí thuê dịch vụ internet, băng thông, đường truyền, hosting máy chủ, …); cơ sở vật chất, thiết bị hiện đại; xây dựng đội ngũ có năng lực, đáp ứng nhu cầu chuyển đổi số… Thời gian tới, Báo Hà Nam tiếp tục triển khai các nhiệm vụ thực hiện chuyển đổi số báo chí, trong đó tập trung số hóa sản phẩm báo in, xây dựng cơ sở dữ liệu báo chí, tăng cường tính tương tác giữa cơ quan báo chí và độc giả, đẩy mạnh truyền thông chính sách…

Đồng chí Hoàng Thị Hoài Phương, Tỉnh Uỷ viên, Tổng Biên tập Báo Nam Định đánh giá cao chất lượng các nội dung tham luận và ý kiến đánh giá tại tọa đàm. Các nội dung tham luận đã thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, hạn chế của chuyển đổi số hiện nay, đồng thời đã chỉ ra nhiều bài học kinh nghiệm quý báu. Đồng chí mong muốn, ngay sau buổi tọa đàm, 3 cơ quan báo chí cần tăng cường hơn nữa các hoạt động trao đổi, phối hợp về kỹ năng, nghiệp vụ, nhằm nâng cao chất lượng chuyển đổi số báo chí tại các đơn vị trong thời gian tới.

Buổi tọa đàm “Chuyển đổi số báo chí” nằm trong Quy chế phối hợp về hoạt động nghiệp vụ của 3 đơn vị giai đoạn 2022-2025 nhằm tăng cường mối liên kết giữa 3 đơn vị báo Đảng của 3 địa phương, qua đó tạo điều kiện để cán bộ, phóng viên, viên chức, người lao động của 3 đơn vị giao lưu, học hỏi, trao đổi kinh nghiệm, nâng cao ý thức, trách nhiệm, kỹ năng nghiệp vụ, đáp ứng xu thế hội nhập và phát triển của báo chí nói chung, xu hướng chuyển đổi số trong báo chí nói riêng.

 Theo Nguyễn Khánh, Thế Trang (Báo Hà Nam)