Cuộc hành trình của Nicole bắt đầu vào năm 2002 khi cô bé mới 12 tuổi và sống trong ngôi làng nhỏ tại tây Ghana. Nicole và khoảng 20 bé gái khác bị giữ tại một nơi bình thường nhưng luôn nằm trong sự giám sát của những kẻ giam giữ.
"Giống như bị nhốt trong một cái cũi", Nicole, hiện đã 19 tuổi nói. CNN không sử dụng tên thật của cô gái này. "Tôi luôn phải cư xử cho phải phép. Không có tự do chút nào".
Gia đình các cô gái gửi con sang Mỹ sau khi được hứa con họ sẽ được giáo dục tốt hơn. Tuy nhiên, một khi đặt chân tới Mỹ, tất cả bị ép làm việc trong các cửa hiệu tết tóc ở khắp khu vực Newark, chỉ cách thành phố New York một quãng đường ngắn, ngay dưới bóng của Tượng Nữ thần Tự do.
Các bé gái, hiện đã là phụ nữ trẻ, suốt từ đó tới nay mới kể công khai về những gì đã diễn ra.
"Thật khủng khiếp", Zena Amevor, khi bị đưa từ Togo tới Mỹ lúc 15 tuổi nói. "Đôi khi, thức ăn không đủ cho tất cả chúng tôi...Giống như một nhà tù. Tôi bị mắc kẹt ở đó...Kinh hoàng".
Lần đầu tiên, các cựu nô lệ đã kể chi tiết về cuộc phiêu lưu hãi hùng của mình và đưa ra cái nhìn trong cuộc về thế giới buôn người và nô lệ thời hiện đại.
Jacqueline 13 tuổi khi gia đình gửi cô bé tới Mỹ. Jacqueline không biết rằng người phụ nữ cô gọi là "dì" là một kẻ buôn người. Hiện chưa rõ bà dì này có họ hàng máu mủ gì với Jacqueline không. "Bố tôi làm việc rất chăm chỉ để tôi có thể tới trường vì vậy khi bà dì tới và nói với gia đình rằng tôi có thể đi học ở Mỹ...họ đều tin tưởng. Ai cũng mừng vì điều đó".
Các cô gái làm việc tại một salon, phải đứng suốt ngày, đôi khi hơn 12 tiếng, vẫy vẫy các túm tóc tết 7 ngày một tuần. Công việc này kéo dài hơn 5 năm. "Chúng tôi đứng suốt ngày, chỉ tết tóc. Nếu khách hàng muốn những lọn tết nhỏ, sẽ phải làm việc tới 2h sáng....Đó là công việc hàng ngày", Jacqueline kể.
Đôi lúc, các cô bé phải tết tóc cho những thiếu niên Mỹ không lớn hơn họ nhiều tuổi. Đó là những cô bé Mỹ tự do và không có ý tưởng gì về việc những người làm tóc cho mình là nô lệ.
"Tôi ước mình có thể đi với họ", Nicole nói. "Phần lớn thời gian, tôi kết thúc bằng việc bật khóc...bởi vì khi nhìn những bạn đồng lứa xung quanh vui chơi, đi xem phim và là một thiếu niên đúng nghĩa....Tôi không thể hiểu tại sao cuộc đời tôi lại như thế này...".
Một trong những điều trớ trêu ở đây là, các khách hàng đến cửa hiệu của những nữ nô lệ này tết tóc phần đông là phụ nữ Mỹ gốc Phi, nhiều người có thể có tổ tiên là nô lệ, được đưa tới Mỹ cách đây nhiều thế hệ.
Tình trạng nô lệ thông qua buôn người đang diễn ra tràn lan tại Mỹ dù nó thường không bị phát hiện, các quan chức hành pháp cho hay.
Nicole, Zena, Jacqueline và nhiều bé gái khác bị nhốt thành từng nhóm trong các ngôi nhà ở khu Newark và East Orange, New Jersey. Các bé gái được đưa tới Mỹ vào các thời điểm khác nhau từ 2002 tới 2007, tài liệu tòa án cho hay. Do các nhóm lao động này ngày càng lớn, những kẻ buôn người hết chỗ chứa và phải thuê thêm nhà ở cho các nô lệ. Đó là các ngôi nhà nằm giữa khu dân cư, có bãi cỏ được xén tỉa gọn gàng, thường gần nhà thờ, trường học và các tòa nhà cộng đồng.
"Tôi cho rằng khó có ai tin được rằng vào năm 2010, có những người đẩy người khác vào tình trạng nô lệ", Paul Fishman, luật sư người Mỹ ở New Jersey, nhân viên văn phòng đã thành công đưa vụ việc ra ánh sáng. "Đó là hành động vi phạm nhân quyền không thể chấp nhận được".
Những kẻ buôn người bị kết tội trong vụ này gồm một bà mẹ, một người cha và cậu con trai tới từ Tây Phi, tài liệu của tòa án và các quan chức hành pháp cho biết.
Nicole, Zena và Jacqueline mô tả cảnh sống trong sợ hãi ngay sau khi tới Mỹ. Ban ngày, tất cả bị ép làm việc tại cửa hàng làm tóc và tối ngủ trên sàn đất lạnh.
"Khi mới tới Mỹ...tôi được hỏi liệu tôi có được tới trường không, bà ta nói, chẳng có trường học nào cả"Jacqueline kể khi nói về bà dì hờ - chủ đường dây buông người.
Những kẻ buôn người kiểm soát các bé gái bằng cách đánh đập, bớt đồ ăn, tách người này với người kia và đôi lúc là lạm dụng tình dục, tài liệu tòa án cho thấy.
"Tôi luôn nghĩ tới chuyện chạy trốn nhưng lại không biết ai", Zena kể. "Tôi khong biết đi đâu, không bạn bè, không có ai để nói chuyện cùng, nên thật khó. Tôi không có nơi nào để đi".
5 năm sau ngày các cô gái đặt chân tới Mỹ, lực lượng hải quan và nhập cư Mỹ (ICE) nhận được mật báo và bắt đầu theo dõi ngôi nhà nơi các cô gái bị nhốt. Sau nhiều tháng theo dõi, các nhân viên của ICE đột kích các ngôi nhà vào năm 2007. Trong nhà, họ thấy các cô gái và những tấm thảm trên nền nhà. Bọn buôn người đã giấu kín túi tiền và hộ chiếu các nữ nô lệ này.
Theo tài liệu tòa án, bọn buôn người bòn rút từng đồng mà các cô gái làm ra, cả tiền bo và tiền công tết tóc. Chúng kiếm được khoảng 4 triệu USD.
Hiện nay, Nicole, Zena, Jacqueline và những cô bé khác đang cố tiếp tục sống. Một số đi học nhưng hầu hết không thể trở về nhà ở Tây Phi.
Ông Khôi cho biết thêm, các thí sinh hiện đang là học sinh cấp 3 sẽ đăng ký hình thức thi trực tuyến. Những thí sinh tự do ở Quảng Nam có 11 địa điểm nộp hồ sơ trực tiếp thuộc các huyện, thị, TP trên địa bàn. Trước đây, học sinh đã thực hiện đăng ký thử, đồng thời các trường hướng dẫn thí sinh khá kỹ nên đến thời điểm hiện tại vẫn chưa có khó khăn hay gặp vấn đề gì.
Cũng theo ông Khôi, thí sinh thi quân nhân chuyên nghiệp sẽ nộp hồ sơ trực tiếp, học sinh đang học các trường cấp 3 trên địa bàn sẽ nộp trực tiếp tại các địa điểm được Sở thông báo tại địa phương. Riêng quân nhân tại ngũ sẽ nộp trực tiếp tại Sở GD-ĐT tỉnh.
Quảng Ngãi đã có hơn 3.800 hồ sơ đăng ký
Theo Phó trưởng phòng Giáo dục Chuyên nghiệp - Thường xuyên (Sở GD-ĐT Quảng Ngãi) Huỳnh Văn Thái, đến nay, tỉnh đã có 3.809 hồ sơ đăng ký dự thi tốt nghiệp THPT bằng hình thức trực tuyến.
“Tại Quảng Ngãi sẽ có hai hình thức nộp hồ sơ đó là trực tuyến và trực tiếp. Về việc đăng ký trực tuyến sẽ áp dụng cho các thí sinh hiện đang là học sinh lớp 12 các trường trên địa bàn.
Với những thí sinh tự do sẽ đăng ký trực tiếp tại các trường và trung tâm GDTX 13 huyện, thị, TP trên địa bàn tỉnh. Những thí sinh dự thi quân nhân chuyên nghiệp như bộ đội, công an sẽ đăng ký trực tiếp tại Sở GD-ĐT”, ông Thái nói.
Ông Thái cho hay, năm nay có thuận lợi hơn so với năm trước khi các thí sinh được đăng ký trực tuyến và chia làm 2 giai đoạn. Giai đoạn này chỉ đăng ký dự thi chứ chưa đăng ký nguyện vọng nên lần đăng ký này như cung cấp thông tin ban đầu.
“Về hồ sơ dự tính nộp đợt này, tỉnh có trên 12.000 hồ sơ, con số này tương đương với số lượng của năm 2021. Chúng tôi tạo một nhóm cho tất cả những người làm công tác tuyển sinh, nếu có khó khăn sẽ giải quyết trực tiếp trên đó để mọi người chủ động”, ông Thái chia sẻ.
Tại Đà Nẵng,thí sinh đã bắt đầu nộp hồ sơ dự thi từ ngày 4/5, Phó Giám đốc Sở GD-ĐT Đà Nẵng Mai Tấn Linh cho biết, thí sinh là học sinh, học viên đang học lớp 12 tại trường THPT, trung tâm giáo dục thường xuyên (GDTX) sẽ thực hiện đăng ký dự thi tốt nghiệp THPT trực tuyến trên hệ thống quản lý thi và đăng ký xét công nhận tốt nghiệp THPT tại trường THPT, trung tâm GDTX.
Ông Linh thông tin thêm, đối với thí sinh tự do đã tốt nghiệp THPT, nộp hồ sơ tại các trường phổ thông hoặc trung tâm GDTX nơi học sinh đã tốt nghiệp THPT. Với thí sinh tự do (đã học xong lớp 12 trước năm 2022) nhưng chưa tốt nghiệp THPT sẽ thực hiện đăng ký dự thi và đăng ký xét công nhận tốt nghiệp tại các trường phổ thông.
Bộ GD-ĐT lưu ý thí sinh đăng ký thi tốt nghiệp THPT trực tuyến: Theo Bộ GD-ĐT, tính đến chiều 5/5 đã có 355.369 thí sinh đăng kí dự thi. Ông Nguyễn Sơn Hải, Cục trưởng Cục Công nghệ Thông tin (Bộ GD-ĐT) khuyến cáo thí sinh khi truy cập bằng các thiết bị di động (màn hình nhỏ) sẽ khó thực hiện các thao tác. Do đó, nếu có điều kiện, thí sinh nên truy cập bằng máy tính cá nhân hoặc máy tính bảng có màn hình đủ lớn (độ phân giải full HD 1920x1080). Thí sinh nên sử dụng trình duyệt Google Chrome hoặc FireFox phiên bản mới nhất để việc thao tác được thuận lợi nhất. Trong trường hợp sinh sử dụng trình duyệt Chrome trên điện thoại, không đăng nhập được hệ thống có thể thực hiện như sau: Với máy chạy hệ điều hành IOS, thí sinh vào biểu tượng (…) trên trình duyệt, tiếp đến vào Cài đặt (Setting) → Băng thông (Bandwith) → tại mục Tải trước trang web (Preload Webpage) chọn không bao giờ (Nerver) để đăng nhập vào hệ thống bình thường. Với máy chạy hệ điều hành Android, thí sinh vào biểu tượng (…) trên trình duyệt, tiếp đến vào Cài đặt (Setting) → Tại tab Nâng cao (Advanced) tìm đến mục Chế độ thu gọn (Compact mode). Chọn Tắt (Off) để đăng nhập vào hệ thống bình thường. |
Công Sáng
Từ bảo vệ đến kỹ sư IT bằng giỏi
Cho rằng, chỉ có một cách duy nhất để thay đổi cuộc đời, đó chính là phải học, nhưng phải lựa chọn học cái gì thì Dũng lại chưa trả lời được.
“Mình đã tham khảo rất nhiều bạn trong lớp. Hầu hết trong số đó đều chọn theo học ngành Quản trị kinh doanh, nhưng lại không biết cụ thể sau này ra trường sẽ làm gì.
Mình nghĩ về điều bản thân có thể làm giỏi nhất, có lẽ là chơi game. Vì vậy, mình đã chọn theo đuổi lĩnh vực công nghệ thông tin, bởi chí ít ngành học này cho mình hướng đi rõ ràng, rằng mình có thể sẽ làm gì tiếp theo” – Dũng nhớ lại.
Khao khát được đi học trong Dũng càng trở nên mãnh liệt. Xác định được hướng đi, nhưng để đỗ được đại học thì vẫn cần sự đầu tư ôn luyện.
Một buổi sáng mùa hè, Dũng đứng trước cửa nhà cô giáo dạy Hóa suốt 1 tiếng đồng hồ với ý định trình bày hoàn cảnh và mong cô cho mình học thêm. Nhưng khi chưa kịp xin cô, với một suy nghĩ nào đó, Dũng quyết định quay lưng bỏ về.
Cũng khoảng thời gian đó, Dũng được một người bạn dẫn đi học thêm Toán. Sau 1 tuần, Dũng vô cùng hứng thú. Dũng muốn học tiếp, nhưng khi hỏi về học phí, Dũng choáng váng vì câu trả lời của bạn: “Khá đắt đó”.
“Thời điểm đó là mùa hè, môn Toán nhiều tiết hơn nên học phí là 420.000đ/tháng, còn môn Lý và Hóa là 250.000đ/tháng” - Dũng nhớ lại.
Trong lúc chán nản gần như muốn buông xuôi thì ánh sáng lại hiện lên ở cuối con đường. Dũng được bố tìm cho một công việc vào lúc 3 – 5 giờ sáng (sau này, khi vào năm học, Dũng xin đổi ca làm từ 11h đêm - 1h sáng). Đó là làm bảo vệ trên phường với mức lương 450.000đ/tháng.
“Khoảnh khắc đó hạnh phúc thật sự, nó kiểu là cú chuyển mình. Nếu không có cú đó thì tôi sẽ không được như bây giờ” – Dũng nhớ lại.
Từ đó, Dũng bắt đầu chuỗi ngày sáng đi học, tối đi làm. Công việc bảo vệ đêm cũng rất nguy hiểm, những khi phải đuổi theo bắt cướp, có thể gặp rủi ro khi bị chống trả. Nếu không phải đi tuần tra đêm, cậu lại lôi sách ra ngồi học, mệt quá thì nằm nghỉ trên ghế đá.
Với công việc đó, Dũng cũng chỉ có thể trả được chi phí học thêm của môn Toán trong dịp hè. Tiếp tục nhịn ăn sáng, và do số tiết học thêm giảm khi vào năm học chính thức, Dũng đủ tiền đóng học thêm môn Hóa. Với môn Lý, Dũng mạnh dạn gặp thầy và xin được đóng tiền vào cuối tháng thay vì đầu tháng cho học phí của tháng trước đó.
Song, dù đã rất nỗ lực, Dũng vẫn không đỗ được vào ngôi trường mình mơ ước – Trường ĐH Khoa học Tự nhiên TP.HCM.
Thất vọng vì tưởng chừng “không còn đường đi”, Dũng từng nghĩ đến chuyện bỏ cuộc.
May mắn thay, trường lại tuyển hệ cao đẳng, đúng ngành công nghệ thông tin yêu thích và có thể được liên thông đại học nếu có kết quả tốt. Dũng ngay lập tức chớp lấy cơ hội.
Trong 3 năm sau đó, 9X nỗ lực học hỏi để bắt kịp với chương trình, vượt qua kì thi sát hạch 6 môn để trở thành sinh viên đại học. Đồng thời, duy trì công việc làm bảo vệ đêm và làm thêm nhiều công việc khác, chi tiêu căn cơ để lo đủ chi phí cho việc ăn học cho bản thân và em trai.
Tuy nhiên, khi chỉ còn 1 tháng nữa là bảo vệ luận văn thì mẹ Dũng nhập viện.
“Tôi lo lắm, mẹ tôi làm việc cật lực cho 2 anh em đi học, nên không có tiền tiết kiệm. Có lần tôi vào thăm mẹ, nhìn thấy mẹ bệnh mà còn lo chuyện tiền bạc, tôi cảm thấy bất lực. Tối đó về tôi chỉ biết nằm khóc thầm” – Dũng nhớ lại.
Một lần nữa, ý định bỏ cuộc xuất hiện trong đầu Dũng. Định bỏ học đi làm, nhưng mẹ Dũng ra sức khuyên can. Sức khỏe của bà cũng dần khá hơn và xuất viện.
Dũng, cuối cùng đã hoàn thành buổi bảo vệ luận văn tốt nghiệp loại giỏi, chính thức cầm trên tay tấm bằng Kỹ sư Công nghệ thông tin.
“Khó khăn cũng là may mắn”
Trong năm đầu đi làm, mỗi ngày Dũng chỉ ngủ khoảng 4-5 tiếng, vì ngoài công việc ở công ty, Dũng còn nhận dự án thêm ở ngoài. Dù phấn khởi vì thu nhập tăng so với trước, nhưng Dũng vẫn sống khá chật vật do vừa chi trả các chi phí sinh hoạt vừa trả các khoản vay mượn của gia đình. Thậm chí, chiếc máy tính cọc cạch làm ‘cần câu cơm’ của Dũng lúc này cũng là đồ mượn được.
Với nỗ lực liên tục, sau 2 năm, Dũng trúng tuyển vào một công ty tốt hơn, đồng thời trả hết mọi khoản nợ của gia đình.
Cũng trong thời gian này, vào khoảng cuối năm 2015, Dũng "apply" viết bài cho một tạp chí công nghệ khá lớn của Úc.
“Wow, họ trả lời luôn và thảo luận về chủ đề tôi sẽ viết. Tôi dành hơn 1 tháng để viết bài với sự hỗ trợ của một biên tập viên. Tết 2016, họ đăng bài của tôi, và tôi được nhận 150 USD”.
Nhận thấy để có thể đi xa, phải tìm cách “vươn ra ngoài thế giới”, Dũng biết tiếng Anh là hành trang quan trọng và cần phải được đầu tư nghiêm túc.
“Trước đây, cũng vì hoàn cảnh khó khăn, mình không có tiền theo học trung tâm như các bạn trong lớp dù rất thích. Một lần, tình cờ xem trên kênh Star Movies, HBO, vô tình mình lặp lại được câu nói của một nhân vật. Điều đó khiến mình cảm thấy vô cùng thích thú.
Cũng từ ấy, mình bắt đầu tự đặt câu hỏi, tự trả lời những đoạn hội thoại đơn giản. Mỗi buổi tối, mình thường dành ra khoảng 10 phút để tự thuật lại những gì đã xảy ra trong ngày. Nhờ vậy, mình cũng dần quen với việc nói tiếng Anh”.
Nhưng để có thể sử dụng tiếng Anh thuần thục trong công việc, Dũng quyết định dành ra một khoản tiền, chỉ để thuê một người ngồi giao tiếp tiếng Anh và chỉnh sửa cho mình. Nhờ vậy, khả năng nói của cậu được cải thiện hơn sau 3 tháng.
Cuối năm 2019, nhờ kinh nghiệm 4 năm làm kỹ sư tại Việt Nam, cùng khả năng tiếng Anh thuần thục, Dũng trúng tuyển vào vị trí kỹ sư phần mềm tại Rakuten, bộ phận Japan e-commerce. Tại đây, Dũng góp phần xây dựng lại sản phẩm và cải thiện các công cụ cho các kỹ sư để tăng hiệu quả công việc.
Năm 2021, Dũng tiếp tục trúng tuyển DoorDash - công ty điều hành nền tảng đặt đồ ăn trực tuyến của Mỹ, trụ sở ở Nhật Bản.
Nhìn lại chặng đường đã qua, Dũng nói, khó khăn cũng là sự may mắn, vì nó đã giúp cho bản thân nhận về nhiều thứ.
“Ví dụ trước đây, khi làm bảo vệ, dù rất mệt nhưng cũng khiến mình nhận ra nhiều điều. Ở thời điểm đó, mình chỉ muốn đậu đại học thôi. Mình cứ tưởng tượng, sáng hôm sau khi ngủ dậy, nếu không còn được đi học nữa thì mình sẽ làm gì. Bởi, khi đi làm bảo vệ, một tiếng trôi qua mình ngỡ dài như một ngày. Mình cứ đếm từng phút để được đi về, và thời gian cứ thế trôi qua vô nghĩa.
Hay khoảnh khắc mình thấy chú bảo vệ rất già phải dắt chiếc xe rất nặng, mình hình dung nếu không đi học, bản thân cũng sẽ phải làm công việc bảo vệ đó cả đời. Đó chính là động lực thôi thúc mình cố gắng phải học để được làm những công việc mình yêu thích hơn”.
Một điều nữa, Dũng cũng cảm thấy may mắn vì ba mẹ tuy không học nhiều, nhưng cả hai luôn nhận thức được con cái cần cái gì và sẵn sàng hỗ trợ.
“Giống như lúc mình nói với mẹ về tiền học phí, cả hai mẹ con từng có ý định bỏ cuộc vì không biết cách nào để kiếm ra tiền cả. Nhưng khi nghe thấy, ba đã tìm cách để giúp mình có được một công việc. Nhờ đó, mình mới có tiền để trang trải học phí. Dù ba không nói bằng lời, nhưng luôn âm thầm tìm cách hỗ trợ. Với mình, đó là một điều rất may mắn và hạnh phúc”.
Lan Anh
" alt=""/>Từ bảo vệ trở thành kỹ sư IT: Hành trình chông gai của 9X Việt