Theo Sysnopsys, trung bình mỗi codebases có 445 thành phần nguồn mở. Hơn 90% công ty công nghệ thông tin sử dụng phần mềm nguồn mở cho các ứng dụng quan trọng. 

Báo cáo của diễn đàn mã nguồn mở GitHub cho thấy, Việt Nam hiện đứng thứ 20 trong số các quốc gia và vùng lãnh thổ ngoài nước Mỹ về ứng dụng mã nguồn mở. Tại khu vực Đông Nam Á, Việt Nam xếp ở vị trí thứ 3 về ứng dụng phần mềm mã nguồn mở, sau Singapore và Indonesia. 

Mặc dù vậy, khi xét về tỷ lệ, chúng ta thua kém khá nhiều so với Trung Quốc, Ấn Độ, Đức, Anh, Nhật Bản và chỉ ngang ngửa với Đài Loan, Singapore và Indonesia. Bên cạnh đó, tỷ lệ tăng trưởng các dự án nguồn mở và những nguồn đóng góp cho các mã nguồn mở của Việt Nam vẫn còn thấp.

Số liệu năm 2020 của GitHub

Dù tiếp cận xu hướng mở khá sớm, từ những năm 2000, tuy nhiên tốc độ phát triển công nghệ mở của nước ta vẫn đi theo sau một số nước. Điều này là bởi những hạn chế về văn hóa đóng, tình trạng cát cứ dữ liệu và sự thiếu quan tâm của các tập đoàn, doanh nghiệp lớn vào mảng công nghệ này. 

Bên cạnh đó, nguyên nhân sâu xa hơn là bởi Việt Nam không có truyền thống phát triển công nghệ. Điều này là do nền kinh tế Việt Nam vẫn mới chỉ ở mức trung bình khá, trình độ dân trí và khoa học công nghệ còn thấp, bằng chứng là chúng ta có rất ít các phát minh, bằng sáng chế về khoa học, công nghệ. 

Để Việt Nam có thể theo kịp thế giới và trở thành quốc gia mạnh về công nghệ thông tin, ứng dụng công nghệ mở là con đường duy nhất để Việt Nam có thể làm chủ về mặt công nghệ. 

Từng bước làm chủ công nghệ mở, kiến tạo niềm tin số Việt Nam

Lựa chọn phát triển công nghệ mở, phần mềm nguồn mở và mở dữ liệu để các cá nhân, doanh nghiệp tham gia sáng tạo giá trị mới là định hướng của Việt Nam. 

Đây là khẳng định của người đứng đầu Bộ Thông tin & Truyền thông tại Diễn đàn Công nghệ mở Việt Nam (Vietnam Open Summit 2020). Việc tổ chức sự kiện này cũng là cam kết, chiến lược và chương trình hành động của Việt Nam về phát triển và làm chủ công nghệ số dựa trên chuẩn mở. 

Định hướng phát triển công nghệ mở Việt Nam thời gian tới sẽ tập trung vào 3 trụ cột chính là hệ sinh thái mở “Make in Vietnam”, thúc đẩy văn hoá mở và phát triển cộng đồng mở.

Ứng dụng Bluezone - sản phẩm mã nguồn mở Make in Vietnam đã có hơn 20 triệu người sử dụng. Ảnh:Trọng Đạt

Thực tế cho thấy, thời gian qua, Việt Nam đã phát triển và đầu tư rất nhiều cho các công nghệ mở, sự ra đời của các ứng dụng như Bluezone, CoMeet là minh chứng rõ nét nhất cho điều đó. 

Nhờ phát triển dựa trên mã nguồn mở, người dùng cùng hơn 100 chuyên gia CNTT đã đóng góp vào sự phát triển của ứng dụng Bluezone.  Cũng nhờ có mã nguồn mở, ứng dụng truy vết người nghi nhiễm Covid-19 của Việt Nam đã được người dân tin dùng với hơn 22 triệu lượt tải.

Hiện nay, Viettel, Bkav, CMC là những tập đoàn công nghệ đi đầu tại Việt Nam về việc phát triển các công nghệ mở. 

Theo ông Nguyễn Tử Quảng - CEO Bkav, từ cách đây vài năm, Bkav đã bắt đầu tư vào lĩnh vực camera AI. Đến năm 2018, công ty này lại thành lập thêm Viện công nghệ AI bởi nhận thấy tiềm năng ứng dụng AI là rất lớn.

Những chiếc camera AI sử dụng nền tảng mở Open AI View của Bkav đã được xuất sang thị trường Mỹ.

Tháng 11 vừa qua, Bkav đã xuất khẩu lô hàng camera AI đầu tiên sang Mỹ để lắp đặt tại trụ sở chính của tập đoàn Qualcomm (Sandiego, California). Tại Qualcomm, những chiếc camera Việt Nam sẽ là một thành phần quan trọng trong chiến lược triển khai thành phố thông minh của tập đoàn này. 

Điều đáng nói là những chiếc camera mang thương hiệu AI View do Bkav sản xuất đều được phát triển dựa trên nền tảng mảng Open AI View. Việc sử dụng nền tảng mở chính là cách mà tập đoàn đến từ Việt Nam lấy được niềm tin của các bạn bè quốc tế. 

Điều này diễn ra trong bối cảnh các sản phẩm camera an ninh của Trung Quốc đang bị cấm tại Mỹ và nhiều nước Châu Âu do những quan ngại về vấn đề an ninh, bảo mật. 

Với CMC, tập đoàn này lựa chọn nền tảng mở OpenStack để xây dựng CMC Open Cloud và Elastic Stack để xây dựng SOC. Đây đều là các mã nguồn mở được công khai trên GitHub.

Do sử dụng mã nguồn mở từ GitHub, nhiều mã nguồn module Big data, Cloud của CMC cũng sẽ được chuyển lại cho diễn đàn này để sinh viên, lập trình viên sử dụng. Bên cạnh đó, CMC cũng phát triển hệ sinh thái mở C.OPE2N để chia sẻ và đón nhận những đóng góp từ cộng đồng. 

Lễ ra mắt nền tảng mở dành cho doanh nghiệp C.OPE2N của tập đoàn CMC. Ảnh: Trọng Đạt

Ông Lương Tuấn Thành - Giám đốc Công nghệ tập đoàn CMC cho rằng, với việc phát triển dựa trên mã nguồn mở, toàn bộ chi phí liên quan tới bản quyền phần mềm trước đây sẽ được chuyển sang đầu tư cho con người. Đây là cách CMC phát triển đội ngũ chuyên gia và xây dựng văn hóa mở. 

Còn ở trường hợp của Viettel, nhà mạng này chọn việc làm chủ công nghệ 5G dựa trên mạng truy nhập vô tuyến mở (OpenRAN). Đây là sự lựa chọn táo bạo so với việc sử dụng mạng truy nhập vô tuyến (Radio Access Network - RAN) truyền thống. 

Nhà mạng Viettel cũng lựa chọn sử dụng mạng truy nhập vô tuyến mở (OpenRAN) để phát triển các thiết bị 5G Make in Vietnam. Ảnh: Trọng Đạt

Nhờ phát triển các thiết bị dựa trên mạng truy nhập vô tuyến mở, Viettel sẽ không còn phải phụ thuộc vào các nhà cung cấp thiết bị nước ngoài. OpenRAN với phương thức vận hành mở cũng sẽ giúp nhà mạng này giảm bớt chi phí và linh hoạt hơn trong quá trình triển khai. 

Quan trọng hơn, công nghệ mở sẽ tạo ra niềm tin số để Viettel có thể bán được các sản phẩm thiết bị mạng Make in Vietnam. Các quốc gia chỉ có thể có niềm tin này khi công nghệ được sử dụng là công nghệ mở. Nhờ vậy, tất cả các quốc gia đều có thể làm chủ công nghệ mà mình sử dụng.

Tới đây, sẽ còn nhiều hơn nữa các sản phẩm công nghệ khác của Việt Nam được phát triển dựa trên nền tảng công nghệ mở. Đây là lời khẳng định của Việt Nam về quyết tâm trở thành quốc gia công nghệ bằng nền tảng mở. 

Qua các sản phẩm công nghệ mở, Việt Nam cũng muốn gửi tới thế giới thông điệp niềm tin về các sản phẩm công nghệ số Make in Vietnam. 

Bài 1: Công nghệ mở tạo ra niềm tin số

Trọng Đạt

Công nghệ mở tạo ra niềm tin số

Nhờ có công nghệ mở, Việt Nam đang song hành cùng các nước dẫn đầu thế giới về phát triển mạng di động 5G. Với công nghệ mở, Việt Nam sẽ sớm hiện thực hóa tham vọng trở thành một quốc gia phát triển về công nghệ. 

Căn bệnh có chi phí điều trị siêu đắt đỏ

Đặc điểm nổi bật của bệnh là chảy máu khó cầm ở bất kì vị trí nào trên cơ thể nhưng hay gặp nhất là chảy máu khớp, cơ. Chảy máu cơ khớp tái phát nhiều lần dẫn tới biến dạng khớp, teo cơ. Nếu chảy máu ở những vùng nguy hiểm, có thể dẫn tới tử vong.

Chảy máu ở người bệnh Hemophilia cần được điều trị bằng bổ sung các yếu tố đông máu bị thiếu hụt càng sớm càng tốt (tốt nhất trong vòng 4 giờ sau khi chảy máu) để giảm thiểu các biến chứng lâu dài. Bệnh không thể chữa khỏi, người bệnh phải sử dụng thuốc cầm máu yếu tố VIII suốt đời.  

TS Nguyễn Thị Mai, Giám đốc Trung tâm Hemophilia - Viện Huyết học Truyền máu Trung ương, cho hay Hemophilia là một trong những căn bệnh có chi phí chữa tốn nhất hiện nay. 

Chi phí cho mỗi lần điều trị lên tới hàng trăm triệu, thậm chí hàng tỷ đồng để bệnh nhân không tiếp tục chảy máu. Theo tính toán, với bệnh nhân nặng khoảng 50 kg, mỗi ngày hết ít nhất 10 triệu đồng tiền thuốc. Mỗi đợt có thể 2-3 ngày, nhưng cũng có khi lên tới cả tuần. 

Một người mắc Hemophilia mỗi năm bị chảy máu tới 40 lần. Nếu điều trị tất cả các đợt, chi phí sẽ rất lớn do thuốc cầm máu yếu tố VIII là chế phẩm đắt tiền. Có bệnh nhân để lâu quá mới đến viện, điều trị lên tới 1-2 tỷ đồng/lần. Mỗi năm, họ phải điều trị nhiều lần. 

Trước đây khi chưa được BHYT chi trả, người bệnh Hemophilia không dám tới viện điều trị, dẫn tới biến chứng nặng, tỷ lệ tàn tật nhiều, thậm chí tử vong. Đặc biệt, bệnh có tính di truyền, một nhà có tới 2-3 người cùng mắc.

Hiện quỹ BHYT chi trả gần như toàn bộ chi phí điều trị cho bệnh này và các loại thuốc kèm theo. 

Bệnh có phải chỉ có ở nam giới? 

TS Nguyễn Thị Mai cho biết đa số bệnh nhân Hemophilia là nam giới. Bệnh này gặp ở khắp nơi trên thế giới với tỷ lệ khoảng 1/10.000 trẻ trai mới sinh.

Ở Việt Nam, ước tính có khoảng 6.700 bệnh nhân Hemophilia A. Hầu hết các bệnh nhân đang điều trị còn rất trẻ. 2/3 trong số đó thuộc những gia đình có tiền sử bệnh này. 

Hầu hết bệnh nhân máu khó đông là nam giới nhưng không có nghĩa nữ giới không mắc bệnh dù rất hiếm. Phụ nữ mang gene Hemophilia có khả năng truyền gene cho con trong mỗi lần mang thai.  

Trung tâm Hemophilia, Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương hiện là đơn vị điều trị lớn nhất ở Việt Nam. Cơ sở này đang quản lý, điều trị khoảng gần 2.000 người bệnh. 

Trung tâm mới ghi nhận một vài trường hợp nữ giới bị bệnh do bố bị bệnh và mẹ mang gene; hoặc do bất hoạt nhiễm sắc thể X trong quá trình bào thai. Một số phụ nữ mang gene có yếu tố VIII/IX thấp cũng được coi là bệnh nhân mức độ nhẹ.

Nơi đây cũng từng ghi nhận bé gái đầu tiên mang cả 2 gene bệnh hemophilia A và hemophilia B (do bố là người bệnh Hemophilia A và mẹ mang gene Hemophilia B). Em trai của bé này bị bệnh Hemophilia B do di truyền từ mẹ.   

Thanh Hiền

Tri ân sâu sắc người có công với cách mạng

Tham gia vào chiến trường khi vừa tròn 18 tuổi, ông Lê Văn Bình bồi hồi nhớ lại những năm tháng chiến đấu ác liệt: “Tôi trốn gia đình đi bộ đội từ sớm. Thời đó đồng đội hy sinh nhiều lắm. Nhưng động lực của mình ra đi là để góp phần giải phóng quê hương, bởi vậy, còn sống là phải chiến đấu”.  

“Đang học gần hết lớp 6 thì tôi bỏ học. Hai bên quần giắt thêm túi đá cuội để đủ 41kg tham gia chiến trường. Nhiệm vụ đầu tiên của tôi là lên Hà Bắc nhận pháo. Lần đầu bị thương là tháng 1/1968 khi tôi đang bảo vệ tên lửa”, ông Hoàng Văn Tính (Xã Cổ Loa, Đông Anh, Hà Nội) nhớ lại.

“Cứ mỗi lần nghe thấy tiếng pháo, tiếng nổ là đầu óc tôi choáng váng. Tôi và vợ đều có chất độc màu da cam. Tôi thì đi lại khó khăn, ngồi xuống không được nên lâu nay vẫn đi tìm những sản phẩm hỗ trợ xương khớp”, ông Bình tâm sự về những di chứng sau chiến tranh. 

Còn với ông Tính, lạc quan là cách duy nhất để vượt lên nỗi khổ: “Trong phổi tôi còn ba viên bi. Ở đầu phía sau còn một mảnh bom B52 bằng hạt bưởi. Bình thường nửa đầu tôi vẫn cứ âm ỉ. Phổi thở to là nhói đau. Nhưng mấy chục năm tôi chung sống với nó rồi, đau nhiều thì coi như đau ít, còn đau ít thì mình coi như không đau. Như vậy mới sống được. Cuộc đời vẫn đẹp, mình cứ vui lên có sức khỏe để trông hai con”. Dứt lời, ông Tính quay lại nhìn hai người con năm nay đã 30, 40 tuổi nhưng phần lớn sinh hoạt hàng ngày vẫn phải phụ thuộc vào vợ chồng ông.

Hành trình bền bỉ đằng sau những món quà thành tâm

Chiến tranh đã lùi vào dĩ vãng nhưng dư âm của nó vẫn rất khốc liệt. Như một lời tri ân với hàng triệu con người đã để lại nơi chiến trường một phần xương máu, tháng 7 năm nay, CVI Pharma thực hiện chuyến hành trình ý nghĩa, trao tận tay những món quà là sản phẩm Kiện Cốt Vương, sản phẩm kết tinh từ trí tuệ và tâm huyết của tập thể CVI Pharma, với mong muốn vơi bớt phần nào nỗi đau chiến tranh của những thương bệnh binh như bác Tính, bác Bình. 

“Nhà nước và các doanh nghiệp tri ân, động viên, quan tâm và hỏi han sức khỏe những đối tượng như chúng tôi, tôi thấy rất cảm động. Tôi rất cảm ơn doanh nghiệp trong thời điểm này đã mang tới món quà tình nghĩa, đúng bệnh, đúng người và đúng đối tượng”, ông Hoàng Văn Tính xúc động chia sẻ. 

Đại diện CVI Pharma cho biết, ngoài Hà Nội và Đà Nẵng, hiện CVI Pharma đã và đang tiếp tục hành trình tri ân đầy ý nghĩa tại các tỉnh thành trên cả nước như Hà Giang, Hưng Yên, Hà Nam,  Ninh Bình, Nghệ An, Quảng Trị…, với 17.500 phần quà tổng trị giá 30 tỷ VNĐ. 

Được tận tay trao gửi món quà thực phẩm bảo vệ sức khỏe Kiện Cốt Vương tới tay những người thương, bệnh binh, ThS. DS Phan Văn Hiệu - Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc CVI Pharma chia sẻ: “Các mẹ, các chú, các bác đều là những người có tuổi, hệ xương khớp yếu đi. Vì vậy chúng tôi lựa chọn Kiện Cốt Vương sản phẩm hỗ trợ giảm triệu chứng đau nhức khớp. Đó là món quà chúng tôi đặt để rất nhiều tâm huyết, thể hiện sự tri ân đến các bác thương, bệnh binh”. 

CVI Pharma đã dành nhiều năm dày công nghiên cứu để cho ra đời TPBVSK Kiện Cốt Vương. Với thành phần chính từ tự nhiên, Kiện Cốt Vương là sự kết hợp của bộ đôi chiết xuất quả Chiêu liêu AyuFlex và chiết xuất 8 - Bone Care, giúp mang đến sự vững vàng cho hệ xương khớp, hỗ trợ giảm đau khớp, hỗ trợ giảm nguy cơ thoái hoá khớp, hỗ trợ khớp vận động linh hoạt, hỗ trợ mạnh gân cốt.

Quy trình sản xuất và kiểm định sản phẩm được thực hiện tại Nhà máy công nghệ cao tại Khu Công nghệ cao Hòa Lạc, được đăng ký cơ sở FDA Hoa Kỳ, với diện tích 1,1ha, trang bị hệ thống chiết xuất hiện đại, cùng dây chuyền sản xuất đạt chuẩn GMP, CGMP, GMP - WHO, ISO 13485:2016. 

Chương trình tri ân các thương bệnh binh và người có công với cách mạng nằm trong khuôn khổ chiến dịch “Vì sức khoẻ xương khớp người Việt” của CVI Pharma, với các hoạt động ý nghĩa như: Tổ chức các chương trình tư vấn cung cấp kiến thức trong dự phòng và hỗ trợ điều trị bệnh xương khớp; khám bệnh, phát thuốc miễn phí, tặng 100.000 hộp trải nghiệm miễn phí Kiện Cốt Vương dành cho người dân trên cả nước đang gặp vấn đề về xương khớp, đặc biệt là các đối tượng chính sách, người có công với cách mạng.  

Sản phẩm không phải là thuốc, không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.

Bích Đào

Người chồng trẻ gào khóc, bất lực nhìn dòng lũ cuồn cuộn cuốn người vợ bầu đang trên đường đi sinh khiến nhiều người xót xa.

Trước đó, sau khi cơn bão số 6 đổ bộ đất liền khu vực miền Trung, đã để lại hậu quả nặng nề. Thông tin, hình ảnh về những người mắc nạn trong bão, lũ, sạt lở đất cứ tăng dần khiến lòng người thấp thỏm.

Ngày 11/10, thông tin cặp vợ chồng trẻ ở Quảng Nam gặp nạn trên đường đi đám cưới về, sau khi cố vượt qua dòng nước lũ để về với con thơ mới hơn 1 tuổi khiến nhiều người rưng rưng. Ngày 12/10, cộng đồng mạng bị ám ảnh bởi hình ảnh người đàn ông trẻ ở Thừa Thiên - Huế quỳ khóc cầu xin ông trời “tha” cho vợ và đứa con còn chưa kịp chào đời, đã bị lũ cuốn trên đường đi sinh. Niềm hạnh phúc chờ trông bỗng chốc hóa tang thương vô hạn.  

Cũng trong ngày 12/10, thông tin nhà máy thủy điện Rào Trăng 3 (Thừa Thiên – Huế) bị sạt lở, vùi lấp nhiều nhân công. Hàng chục thân nhân ở quê nhà khóc ngất, mất ăn mất ngủ vì ngóng chờ tin con, chồng, cha. Ngày 13/10, đoàn cứu hộ gồm 21 người trên đường lên Thủy điện Rào Trăng 3 sạt lở thì bị lũ quét, khiến 13 người tử vong.

TP. Huế ngập chìm trong biển nước.

Nhiều tuyến đường ở phố cổ Hội An cũng bị ngập sâu.

Ngoài những mất mát về người, miền Trung của chúng ta còn bị thiệt hại nặng nề về kinh tế. Khi hàng trăm nghìn ngôi nhà bị ngập trong nước lũ, hàng trăm ngôi nhà hư hỏng hoàn toàn, nhiều công trình bị sạt lở, sụt lún…

Ở thành phố lớn, khi đường phố ngập nước, ngoài vài tiếng la ó thì vẫn còn đâu đó tiếng cười. Bởi nước ngập chỉ vài tiếng rồi rút. Còn đồng bào miền Trung đang phải chịu cảnh biển nước trắng trời, ngập nhà cửa, đồng ruộng, chuồng trại chăn nuôi. Con người bị cô lập trong chính căn nhà của mình, thậm chí là phải ở tạm một nơi không hề thân quen. Họ thậm chí còn không có đủ lương thực, thực phẩm, nước sạch, co ro trong mưa lạnh. Lũ rút chậm, họ cũng chưa biết lúc nào mới có thể trở về với cuộc sống bình thường, trên khuôn mặt là ánh mắt lo âu, buồn rầu, nặng nề.  

Nối dây thừng tiếp tế cho người dân vùng lũ bị cô lập.

Trực thăng tham gia công tác tìm kiếm 13 người trong đội cứu hộ mất tích.

Miền Trung thường được ví như chiếc đòn gánh của Tổ quốc, để “cân sức” cho 2 đầu cùng phát triển kinh tế, văn hóa. Trong vị thế đó, đồng bào miền Trung vẫn luôn là điểm nối thân thương của chúng ta. Vậy nhưng, lúc này đây, đòn gánh của chúng ta đang bị suy yếu, rất cần có sự san sẻ, chung tay của người dân ở 2 đầu Tổ quốc, để có thể chống trụ vượt qua giai đoạn khó khăn.

Ban Bạn đọc